И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

жүктеу 28,35 Mb.

Pdf просмотр

бет	68/251
Дата	25.05.2022
өлшемі	28,35 Mb.
	#38762

1 ... 64 65 66 67 68 69 70 71 ... 251

т ы і і

қасиетіне ие. Бұл
нәтиже
U
-дың бірнеше
айнымалының
функ
циясы болатын жалпы
жағдайда да дұрыс.
68-суретте көрсетілген жағдайда (29.1) және (29.2)'
г
шарттар
х0
-ге тең
х
үшін де (яғни tZ-дыц максимумы
үшін де) орындалады. х-тіц осы мәнімен анықталатын
шаршаның орпы да тепс-тең күйде болады. Алайда бұл
тепе-теңдіктің
х = х0
болатындығы тепе-теңдіктен айыр-
машылығы мұнда тепс-теңдік орыықсыз болады: шар-
шаны осы қалыптан сәл ғана шығарса-ақ болды, шар-
шаны
хо
қалпынан шығарып жіберетін күш пайда бо
лады. Шаршаны орнықты
(х = х0
үшін) тепе-теңдік
қалпынан ығыстырғап кезде пайда болған күштер шар
шаны тепе-теңдік қалыпқа қайта келтіруге тырысатын-
дай бағытпен бағытталган.
Системаның потенцпялық эпсргиясы өрнектелетін
функцияның түрін біле отырып, система қозғалысыныц
сппаты туралы бір қатар қорытынды жасауға болады.
Мұиы 68, б-суретте көрсетілген графикті пайдалана оты
рып түсіндірелік. Егер снстеманың толық энергнясы
102

графнктс жүргізілген горизонталь сызілққа сәйкес мәнде
болса, онда система не лү-ден л'о-ге дейіпгі, не лг3-тен шек-
сіздікке дейіпгі шектсгі қозғалысты орыпдай алады.
Потеицпялық энергия толық энергнядан артық бола
алмайтындықтан (осылай
болган жағдайда кинети-
у
калық энергия теріс таң-
балы болар еді),
х < х . \
жә-
не
х
2
< х < Х г
облысына
система
ене
алмайды.
Сөйтіп,
х
2
< х < х
2
облысы
потен циялық
тосқауыл
болып табылады, ол ар-
қылы
система
толық
энергііясынын. қоры бола
тұрып өте алмайды.
68, б-сурет
U
графигі
аркылы снстеманың бе-
рілгсп
х
мәніндсгі кине-
тнкалық энергиясын ка-
лай апыктауға болатын-
Ш’-сурит.
дығыи түсіндірсді.
ац
= 1 1

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 64 65 66 67 68 69 70 71 ... 251