И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

§ 29. Мехашікалық снстеманың тепе-теңдік шарты

жүктеу 28,35 Mb.

Pdf просмотр

бет	67/251
Дата	25.05.2022
өлшемі	28,35 Mb.
	#38762

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 251

§ 29. Мехашікалық снстеманың тепе-теңдік шарты

§ 29. Мехашікалық снстеманың тепе-теңдік шарты
Тұйык систем ада толык энергия тұракты болып ка-
лады. Сондықтан кинетикалык энергия потенциялық
энергияның азаю есебінен гана арта алады. Егер систе
ма, барлық денелердің жылдамдыгы нольге тең болатын,
осындай күйде болса, ал потенциялық энергияның мәні
мннимал болса, онда сырткы эсер болмайынша система-
дагы дене қозгалыска келе алмайды, ягни система тепе-
тең күйде болады.
Сөйтіп, тепе-тең күйдегі тұйык система үшін систе-
маның минимум потенциялык энергиясына сәйкес келе-
тін денелер конфигурациялары гана жатады.
Система денелерінің өз ара орналасуы тек бір гана
шамамен, мысалы
х
координатамен аныктала алатын
жардайды карастыралық. Мысал ретінде Л^ер — шарша,
қозғалтпай бекітілген имек сыммен үйкеліссіз сырғанай-
тын, системасын алуға боЛады (68, а-сурет). Екінші мы-
салга горизонталь багытпен сырганайтын пружинаның
ұшына бекітілген шаршаны алуга болады (69, а-сурет).
U (х)
функциясының графиктері 68,
б-
және 69, б-сурет-
терде көрсетілген. ^-дың минимумына х-тің х0-ге тең
мәні сәйкес келеді (69-суретте
х0
деформацияланбаган
101

пружинаның ұзындығы). tZ-дың минимумыныц шарты
мына түрде болады:
d l l
— 0.
U
(29.1)
(29.2)
(28.6)-
d x
f x = Q
болғандықтан,
ға сәйкес (29.1) шарты
тец мәндес
(11
—бір ра
на
айнымалы
лхгің
функциясы болғанда:
д£_ _<Ш\
д х ~~ d x )'
Сонымен потенция-
лық энергияның мини-
мумына сәйкес келетін
система конфигурация-
сы систем а да ғы дене-
лерге эсер ететін күш-
тердіц нольге тең бола-

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 251