М. Е. Лобашев к. В. Ватти

Өздігінен ұрықтанатын организмдер популяциясының дина-микасы

жүктеу 8,1 Mb.

Pdf просмотр

бет	217/275
Дата	29.04.2022
өлшемі	8,1 Mb.
	#38344
түрі	Лекция

1 ... 213 214 215 216 217 218 219 220 ... 275

Lobashev

Өздігінен  ұрықтанатын  организмдер  популяциясының  дина-микасы.
Өздігінен  үрықтанатын  организмдер  популяциясына  қолдануға  Гарди-
Вайнбергтің  формулалары  әрине  жарамсыз.  Өздігінен  үрықтанудың
(өздігінен  тозаңданудың)  немесе  туыс-тас  шағылысудың
(инбридингтің)
генетикалық  мәні  популя-цияны  генотиптері  әр  түрлі  линияларға  ажырату
процесі болып табылады. Бүл кезде гетерозиготалы қалыптағы тендер гомо-
зиготалы қалыпқа ауысады.
Мысалы,
Аа
гетерозиготасы  өздігінен  үрықтанғанда  оның  ұрпағы  1
АА
: 2 А а :
1<ш-ға  ажырайды  немесе  мүны  процент  есе-бімен  алсақ  25
АА
:  50
Аа
: 25
аа
болады. Егер өздігінен үрық-тану немесе туыстас шағылысу бүдан
кейінгі  үрықтарда  да  орын  алса,  онда  гомозиготалы  формалар  саны  үнемі
артып,  ал  гетерозиготалар  саны  кеміп  отырады  (92-сурет).  Осыған  орай
ездігінен  үрықтанатын  организмдердің  популяциясы  көбіне  гомозиготалы
формалы болып  келеді.  Міне,  сондықтан  әздігінен  тозаңданатын өсімдіктер

үрпағында  (таза  линияларда)  сұрыптау  нәтижелі  болмайды:  гомозиготалы
әсімдіктер  генотиптік  жағынан  алғанда  біртектес  үрпақ  береді.  Солай  бола
түрғанмен,  үнемі  болып  отыратын  мутациялық  процесс  таза  линиялар-дыц
өзінде де біршама гетерогенділіктің   пайда болуына

92-сурет. Инбридинг кезіндегі популяцияның қозғалысы (аллельдердің бір жұ-
бының ажырауы кезіндегі гомо— және гетерезиготтардың арақатынасының
динамикасы):
І\
—7б— инбридингтің ұрпаңтары.

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 213 214 215 216 217 218 219 220 ... 275