М. Е. Лобашев к. В. Ватти

арасындағы индукциялық қатынастарда

жүктеу 8,1 Mb.

Pdf просмотр

бет	207/275
Дата	29.04.2022
өлшемі	8,1 Mb.
	#38344
түрі	Лекция

1 ... 203 204 205 206 207 208 209 210 ... 275

Lobashev

арасындағы  индукциялық  қатынастарда
гендер-
дің
ролі.
Әрбір  тканьнің  және  органның  морфогенезі  мен
дифференцировкасы
организмдегі  біртүтас  система  болып  та-былатын  басқа  ткағіьдердің
қоршауында  өтеді  және  организм-нің  басқа  тканьдерімен  күрделі
әрекеттесудің  нәтижесі  болып  табылады.  Бұдан  бұрын  қүралған  ұрық
тканьдері арасындағы индукциялық қарым-қатынастар, міне осының мысалы
бола алады.

Дифференцировка
проблемасын
қалыпты
дамудан
белгілі
бір
ауытқуларды туғызып отыратын мутациялардан зерттеу  ыңғайлы болады.
Мәселен,  тышқандарда  ергежейлілік
{сіш)
мутациясы  белгілі.  Мұндай
тышқандардың  ергежейлілігінін.  се-бебі  сол,  бүлардың  гипофизі  өсу
гормоны  питуитринді  жасап  шығармайды.  Демек,  осы  жағдайда
ергежейлілік  генінің  әрекеті  ең  алдымен  гипофиздің  алдыңғы  бәлегінің
секреторлық

клеткаларының  жетілмеуінен  байқалады,  ал"  мұның  нәтижесін-де  өсудің
жалпы  жылдамдығы  баяулайды,  сондықтан  ергежей-лі  тышқан  —  қалыпты
тышқанның  кішірейген  кешірмесі,  Егер  жаңа  туған  тышқан  баласына  —
ергежейліге  гипофиз  экстрак-тын  инъекцияласа  (енгізсе),  оның  денесі
қалыпты мөлшерге дейін жете алады.
Мутантты геи түрлі органдардың есу жылдамдығын да әр түрлі дәрежеде
әзгерте  алады.  Бұл  жағдайда  қалыпты  пропор-циялар  бұзылады.  Мысалы,
тауықта  қысқа  аяқтылықтың  до-минатты  гені  болады,  ол  дамудың  36-
сағатынан бастап эмбри-онның өсу жылдамдығын азайтады. Ол ең алдымен
көбірек мөл-шерде, сол мезгілде тез өсуші аяқтардың бастамаларының есуін
баяулатады.
3.

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 203 204 205 206 207 208 209 210 ... 275