Жапбаров Амангелді Оқушылардың тыныс белгілерді дұрыс қою икемділігі мен дағдыларын

жүктеу 0,8 Mb. Pdf просмотр бет 77/145 Дата 26.02.2022 өлшемі 0,8 Mb. #37639

Ұзын жолды инемен өлшемес болар.  Мақал  1.1. (.)  1.2. Хабарлы сөйлем.  1.3. Жай сөйлем.  1.4. Жай сөйлемнің түрлері.  1.5. а) Инемен не істемес болар? - өлшемес болар - күрделі , етістікті, (-ар) есімше тұлғалы - баяндауыш.  1.5. ә) Нені инемен өлшемес болар? - жолды - дара, зат есімді, (-ды) табыс тұлғалы - тура толықтауыш.  1.5. б) Жолды немен өлшемес болар? - инемен - дара, зат есімді, (-мен) көмектес тұлғалы - жанама толықтауыш.  1.5.   в)   қай   жолды?   -   ұзын   -   дара,   сапалық   сын   есімді   -   сапалық анықтауыш.  1.4.   а)   Жай   сөйлемнің   түрлеріне   қарай   -   жайылма.   Себебі   тұрлаулы мүшелермен қатар тұрлаусыз мүшелер де бар.  ә) Толымсыз. Себебі ойға қатысты сөйлем мүшелері толық емес.  Толымсыз   сөйлем   дегеніміз   –   айтылуға   тиісті   тұрлаулы   я   тұрлаусыз мүшенің бірі түсіп қалған жай сөйлемнің түрі.  б) Жақсыз.  Себебі бастауышы мүлде жоқ және баяндауышы арқылы бастауышын табуға болмайды.  Жақсыз сөйлем дегеніміз – бастауышы мүлде жоқ және баяндауышы арқылы бастауышты табуға болмайтын, баяндауыштың өзі ғана сол сөйлемге ұйтқы болатын жай сөйлем.  Жақсыз сөйлемнің баяндаyыштары мынадай тұлғада келеді:  1. -қы, -кі, -ғы, -гі жұрнақты қалау райлы етістікке бол көмекші етістігі тіркесіп келеді;  2.   тұйық   етістікке   керек,   жөн,   мүмкін,   тиіс   сияқты   сөздер   тіркесiп келеді;   З.   -ып,   -іп,   -п   жұрнақты   көсемшеге   бол   (көбіне   болма   тәрізді болымсыз түрінде) көмекші етістігі тіркесiп келеді;  4.   баяндауыш   құрамында   бастауыш   тұлғалы   сөзі   бар,   бірақ   сөйлем мүшелеріне жіктеуге келмейтін тұрақты тіркестерден болады.   жүктеу 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз