Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі М. Х. Дулати атындағы

жүктеу 1,65 Mb.

Pdf просмотр

бет	39/128
Дата	21.01.2022
өлшемі	1,65 Mb.
	#34207

1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 ... 128

Aubakirov Et jane Et onimderi

Ыстау
.

Ыстау  дегеніміз
-
ет  өнімдерін  толық  жанбаған  ағаш  түтінінің  құрамындағы  ыстау  заттарымен
өңдеу. Ыстау түтінінің технологиялық қасиеттері  негізінен фенол  фракциясында
болатын, хош иісті заттардың мөлшеріне байланысты.

Сурет
13
. Түтіндете ыстау


Сусыздану,  кебу  және  фарш  құрамындағы  ас  тұзының  біріккен  әсерінен
ыстау шұжық бұйымдарының микроорганизмдерге төзімділігін арттырады. Ыстау
кезінде  шұжыққа  енген  заттар  оған  өзінше  ащы,  бірақ  жағымды  иіс  пен  дәм
береді. Бұл әсіресе шикілей ысталған шұжықтар өндіру кезінде қажет.

Ыстау кезінде шұжықтың кебуі қатар жүреді. Ыстаудың екі түрі бар
-
ыстық
(35-
50°С)  және  суық  (18
-20
°С).  Ыстық  ыстау  кезінде  коллаген  пісіп,  белоктар
жартылай денатурацияға ұшырайды.

Ыстау заттарының негізгі бөлігі шұжықтың сыртқы қабатында жиналады, ал
ішкі қабатта олар 15
-
20 тәуліктен кейін табылады.

Ет  өнімдерін  ыстау  олардың  сыртқы  түрімен  түсін  өзгертеді.  Ыстау  тәртібі
дұрыс сақталмаса өнімнің тауарлық түрі нашарлайды. Өнімнің беті толық дайын
болмағанда ақшыл, не көп ысталса, қара болады.

Ыстау  заттарының  бактерияларды  жою  немесе  олардың  өсуін  тоқтату
қабілеті өте жоғары, бірақ микроорганизмдердің түріне байланысты. Ыстауға  ең
шыдамдылар
-
мүктер, споры бар микроорганизмдер. Түтіннің әсеріне шыдамсыз
микроорганизмдер
-
ішек  таяқшасы,  протей  және  стафилококк.  Дегенмен  ыстау
заттарының бактерияларға әсері небәрі 5 мм беткі қабатта ғана сақталады. Яғни,
ыстау  өнімнің  беткі  қабатында  оны  бұзылудан  сақтайтын  қорғаныс  аймағын
жасайды.

Шұжық  бұйымдарын  ыстау  кезінде  тығыз  байланысты  екі  диффузиялық

46

процесс жүреді: фарштың сусыздануы және ыстау заттарымен қанығуы. Шикілей
ысталатын  шұжықтарды  ыстау  төрт  өзара  байланысты

процестерден  тұрады:
ыстау,  кебу,  биохимиялық  өзгерістер  және  кұрылым  түзілу.  Бұл  шұжықтарды
белоктардың  денатурациясы  мен  микробтық  бұзылуы  болмас  үшін  18
-22
°С
ыстайды. Сортына байланысты ыстау уақыты 2 ден 5 тәулікке дейін.

Жартылай  ысталған, пісіріліп

ысталған шұжықтарды пісірген соң ыстайды.
Бұларды 35
-50
°С
-
та 24 және 12 сағ. ыстайды.

Пісіріліп  ысталған  шұжықтарды  бірінші  рет  пісіру  алдында  50
-60
°С
-
та  60
-
120  мин  ыстайды  (бұл  тәртіп  қақтау  процесіне  ұқсас),  пісіреді,  10
-15
°С  3
-
5  сағ.,
салқындатады,  40
-50
°С  24  сағат  ыстайды.  Ыстау  кезінде  шұжықтар  алғашқы
массаның 10% жуыған жоғалтады. Жеке дара өнімдерді алдын
-
ала  жуылған соң
ыстайды.  Ыстау  тәртібі  өнімнің  түріне  байланысты.  Шикілей  шығарылатын
өнмдерді суық әдіспен (18
-20
°С) ыстайды. Мысалы, совет және сібір сан еттерін
(окорок) 18
-22
°С
-
та 5 тәулік ыстайды.

Қалған өнімдерді 35
-45
°С: жаурынды
- 1-
3 тәулік, төстікті
- 12-
18 сағ, рулетті
-
2  тәулік  ыстайды.  Ыстау  алдында  тұздалған  өнімдерді  2
-
3  сағ  кептіріп  алады.
Пісіріліп
-
ысталған бұйымдарды 35
-45
°С
-
та
10-
12 сағ ыстайды

Шұжықтар  мен  тұздалған  өнімдерді  ыстау  үшін  техникалық  құралдар:
термоагрегаттар, әмбебап камералар, автоыстағыштар қолданылады.

жүктеу 1,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 ... 128