И. И. Жумагулов, А. А. Бегалина


Адамның  ӛндірістік  іс-әрекетінің  рӛлі



жүктеу 1,36 Mb.
Pdf просмотр
бет39/222
Дата16.01.2022
өлшемі1,36 Mb.
#32946
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   222
аг негиздери

Адамның  ӛндірістік  іс-әрекетінің  рӛлі. 
Топырақтың  тҥзілуіне 
табиғи  тҥрткіжайттармен  қатар  ӛндірістік  іс-әрекет  барысында  адам  да 
зор әсер етеді: орман ағаштарын кесу, мал жаю, даланың тың жерлерін 
жырту,  жасанды  су  қоймаларын  жасау.  Қҧрғақ  жерлерді  суландыру, 
танап  қорғағыш  ағаш  жолақтарын  отырғызу,  топырақты  ӛңдеу, 
тыңайтқыш  енгізу  –  адамынң  топыраққа  жанама  және  тікелей  әсер 
етуінің айтарлықтай толық тізімі емес. 
Топырақты  жіктеу.
  Аймақтағы  жыртылатын  жердің  негізгі 
кӛлемі топырақтың ҥш тҥртегін (типін) біріктіреді:  
1.
 
Далалық аймақтың қара топырағы 
2.
 
Қҧрғақ даланың қызыл (кҥңгірт) қоңыр топырағы 
3.
 
Шӛл даладағы шӛл-далалық қоңыр топырақ 
 
Топырақ 
тҥзілу 
жағдайының 
ерекшеліктеріне 
байланысты 
Қазақстанның  солтҥстігінің  топырақ  жамылғысына 
кешендік
  тән.  Ол 
аймақ топырақтарының тҧтас кӛлемде емес, аймақ топырақтарынан тыс 
топырақтармен  (сортаң,  сор,  кҥлгін  топырақтар)  кешен  қҧратыны  тән. 


36 
 
Топырақтың  әр  тектік  генетикалық  тҥртегі  (типі)  тҥртек  тармақтарына 
(подтиптерге) бӛлінеді.  
 
 
Қара  топырақтың  тҥртек  тармақтарын  ажыратады:  шайылған 
(тҧзы, қҧнары), кәдімгі және оңтҥстіктік. 
 
 
Кҥңгірт  (қызыл)  қоңыр  топырақтың  тҥртек  тармақтары:  кҥңгірт, 
қара-қоңыр, кҥңгірт-қоңыр және ашық кҥңгірт-қоңыр. 
 
 
Шӛл далалық қоңыр топырақтар арасында ҥш тҥртек тармақтарды 
бӛліп алады: нағыз, ашық және ғанышсыз. 
 
 
Мӛлшерлік  белгілері  бойынша  топырақ  тҥрлері:  орташа 
қарашірінділі,  аз  қарашірінділі,  шамалы  сортаңды,  орташа  сортаңды, 
қуатты, орташа қуатты, шамалы қуатты, қыртысты, саяз, терең болады. 
 
 
Механикалық  қҧрамы  бойынша  топырақ  сазды,  ауыр  сазды, 
орташа сазды, жеңіл сазды, қҧмайт, қҧмды және қабыршақты делінеді. 
 
 

жүктеу 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   222




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау