И. И. Жумагулов, А. А. Бегалина

  Жаздық  бидайды  қарқынды  технологиямен  ӛсіру

жүктеу 1,36 Mb. Pdf просмотр бет 140/222 Дата 16.01.2022 өлшемі 1,36 Mb. #32946

4.  Жаздық  бидайды  қарқынды  технологиямен  ӛсіру.  Алғы  дақыл .  Жаздық  бидайдың  ӛсіп-дамуы,  ӛнімділігі,  дәннің  сапасы  алғы  дақылға,  алғы  дақылдан  босаған  аңызда  жҥргізілген  жҧмыстарға  (топырақты  ӛңдеу  тәсілдері,  ӛңдеу  қҧралдары,  ӛңдеу  тереңдігі,  т.т.)  тікелей байланысты.  Алғы дақыл деп ӛткен жылы танапта ӛсірілген ауылшаруашылық  дақылын  немесе    сҥрі  жерді  айтады.  Ал  дақылдың  тҥріне  немесе  сҥрі  жердің  дайындалу  тәсіліне  байланысты,  топырақтың  қҧнарлылығы  ӛзгеріске  ҧшырайтынын  ғылыми-зерттеу  жҧмыстары  дәлелдеген  және  жаздық  бидай  ҥшін  ең  жақсы  алғы  дақылдарды,  әрине  дақылдың  ӛсірілетін  аймағына  байланысты  анықтаған  болатын.  Қазақстанның  солтҥстік ӛңірінде жаздық бидайға ең жақсы алғы дақыл болып, мҥмкін  сҥрі жер танабы әзірше, сҥрі жерден кейінгі дақыл, бҧршақты дақылдар,  сҥрлемдік  жҥгері  саналады.  Жасыл  балаусаға,  пішенге  ӛсірілген  сҧлы,  дара  дақылға  жиналған  арпа  да  кӛңіл  қоярлықтай  алғы  дақыл  бола  алады.   Қазақстанның  далалық  аймақтары  ҥшін  қысқа  айналымды  аз  ӛңдеуге  (минималды)  негізделінген  ауыспалы  егістер  сҧлбасы  дайындалды.   1.   Сҥрі жер, бидай, бидай, бидай, арпа, бидай. 2. Сҥрі жер, бидай, бидай,  бидай,  арпа.  3. Сҥрі  жер,  бидай,  бидай,  сҧлы,  бидай,  арпа.  4.  Сҥрі  жер,  бидай, бидай, дәнді бҧршақты дақылдар, бидай, арпа. 5. Сҥрі жер, бидай,  бидай, жҥгері, бидай.  Жаздық  бидай  ҥшін  қҧрғақшылықты  аймақтарда  сҥрі  жерлер  әзірше,  барынша  жақсы  алғы  дақылдар  болуда.  Сонымен  бірге  сүрі  жерлер  –  шаруашылықты  экстенсивті  жүргізудің  белгісі.   Сҥрі  жерлерді  алғы  дақыл  ретінде  бағалағанда,  олардан  кейінгі  дақылдар  ӛнімімен екі жылғы шығынның орнын толтыруға тиіс екенін ҧмытпаған  жӛн.  Бҧдан  басқа  олар  экологиялық  тҧрғыдан  да  (жел  эрозиясы)  қауіп  туындатады, сондай-ақ топырақтың қарашіріндісінің шығыны молаяды.   Осыған  байланысты  егіншілік  мәдениеті  жоғары  шаруашылықтарда  сҥрі  жерлерді  сҧлы,  асбҧршақ  және  басқа  дақылдармен алмастыруда.  жүктеу 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз