Э. В. Фуфаев, Л. И. Фуфаева

15 Тарау 
 
AUTOCAD ЖҮЙЕСІНДЕГІ АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН 
ЖОБАЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
 
 
15.1.
 
Терминдер жəне анықтамалар
 
 
Қазіргі  КҚ-АЖЖ  жүйелерінің  "негізін  салушысы"  AutoDesk 
(АҚШ)  фирмасымен  жасалынған  AutoCAD  жүйесі  екендігін  есепке 
ала  отырып,  біз  AutoCAD  мысалы  негізінде  КҚ-АЖЖ  жүйесінің 
жұмыс технологиясын мұқият қарастыратын боламыз. 
Ең алдымен конструкторлық жобалаудың барлық жүйелерімен 
жұмыс  істеу  кезінде  білуге  қажетті  негізгі  терминдер  мен 
анықтамаларды келтірейік. 
DXF  (Data  eXchange  Format)  -  AutoCAD  жүйесі  үшін 
жасалынған ақпарат алмасудың арнайы таңбалық пішім. 
DWG — жабық екілік пішім (AutoDesk фирмасының меншігі). 
NURBS 
қисығы 
—  тегіс  түйіскен  сплайндардан  тұратын 
қисық. 
Координаталардың  абсолютті  жүйесі 
—  басы  диалогтік 
терезенің төменгі бұрышында орналасқан, ал остері оның жақтарына 
параллель болатын декарттық координаттар жүйесі. 
Базалық  нүкте 
-  объектіні  көшіру,  айналдыру  жəне  түрін 
өзгерту  операциялары  кезінде  қашықтық,  бұрыштар  жəне  орын 
ауыстырулар есептелінетін негізгі нүкте. 
Базалық  объект 
-  басқа  объектіні  құрастыру  немесе  түзету 
үшін қолданылатын объект. 
Безье  қисығы 
-  төртінші  тəртіптегі  тегіс  түйістірілген 
полиномдардан  тұратын  қисық.  Осы  қисықтың  шеткі  нүктелерін 
пайдаланушы  белгілейді,  ал  ортаңғы  нүктелер  туынды  қисықтың 
үздіксізділігі  шартынан  шығатын  шамалар  арқылы  есептелінеді  де, 
осы қисықтың векторында жатады. 
Нүкте  салмағы 
-  NURBS  қисығының  тірек  нүктесінің  осы 
қисықтың  конфигурациясына  əсерін  анықтайтын  коэффициент. 
Нүкте  салмағы  неғұрлым  үлкен  болса,  оған  қисық  соғұрлым  жақын 
орналасады. 
Түр 
-  сызбаның  құрамдас  бөлігі  (тек  кез  клген    кескін    ғана 
емес, кез келген жеке бейне де). 
Сыртқы  тұрақсыз  шама 
-  параметрлік  сызу  (параметрлік 
сызу бөлшегі) үшін берілген тұрақсыз шама. Сыртқы тұрақсыз 
 
215 

шамалар  көрсеткіштеріне  байланысты  оларға  қатысты  жаңа 
сызу параметрлері қайта есептелінеді. 
Қыр 
-  бөлшек  бетінің  тегіс,  бірақ  жалпақ  болмай  алатын, 
бөлшегі. 
Құрылым  шежіресі 
-  үш  өлшемді  модель  құрылымының 
кезектілігі көрсетілетін терезе. 
Контур 
-  кезекті  түрде  байланыстырылған  графикалық 
объектілердің (кесінділер, доғалар жəне т.б.) жиынтығы. 
Очерк сызығы 
- бөлшекті экран бетіне проекциялаудың шегі. 
Жергілікті  координаттар  жүйесі 
-  еркін  бастапқа  нүкте  мен 
осьтердің  бұрылу  бұрыштарының  координаттар  жүйесі  (оны  кейде 
пайдаланушылардый координаттар жүйесі деп атайды). 
Макроэлемент 
-  графикалық  редактор  құрамына  кіретін 
объект  (өлшем,  белгілеу  жəне  пішін  шақтамасы  шамасы,  беттің 
кедір-бұдырлығы жəне т.б.). 
Байластыру 
-  меңзердің  жайғастыру  шарттарын  таңдау 
арқылы  оның  орналасуын  нақты  белгілеуге  мүмкіндік  беретін 
механизм. 
Тор  сызық 
-  белгіленген  қадамы  бар,  экранда  мезгілді  түрде 
орналасқан  нүктелер  (сызба  құрылымының  тиімділігін  қамтамасыз 
етеді). 
Қабат 
-  сызу  объектілерінің  бөлігі  орналасатын  деңгей. 
Сызудың  автоматтандырылған  жобалауы    кезінде    қабаттармен 
жұмыс  істеу  кульман  бойында  сызбаларды  жобалау  кезінде 
калькалардың бір-біріне қабаттасуына ұқсас болып келеді. 
Бөлшек денесі 
- бөлшек қырларымен шектелген жер. 
Фрагмент 
-  жиектеме,  макроэлементтер  жəне  техникалық 
талаптары жоқ сызба бөлігі. 
Бұйым  сызбасы 
–  конструкторлық  құжаттаманың  бірыңғай 
жүйесі 
(КҚБЖ) 
талаптарына 
сəйкес 
парақта 
орындалып 
жасалынады. 
Эскиз 
-  оның  негізінде  көлемді  элемент  жасалынатын  жалпақ 
фигура. 
 
 

жүктеу 23,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: