Атты аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары 16 ақпан 2018 жыл

 
156 
«ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ЕНДІРУ-САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ» 
атты аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары 
16 ақпан 2018ж 
 
 
 
ыл 
 
 
Қазақстанда С.Қалиев, М.Жарықбаев, Ж.Б. Қоянбаев, К. Бейсенбиева, М. Тажин, Б. Аяғанова 
секілді ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған [3].  
Жоғарыда  айтып  өткендей  қазіргі  таңда  отбасында  бала  тәрбиесіне  қоғам  боп 
атсалысуда. Өйткені жас ұрпақты өсіретін –Отбасы. Сондықтан, балабақшада, мектепте, оқу 
орындарында да ата-анамен байланыста болады. Ата-анаға қажетті кеңестер, психологиялық 
жаттығулар  және  әр  түрлі  мәліметтер  қажет.Тәжірибеде  жүргізілген  жаттығулардың  бірі 
төмендегідей -Ата –аналарға ой қозғау.  
Тақырыбы: Балаға деген махаббат. 
Мақсаты:  Бала  тәрбиесінде  ата-ананың  алатын  орнының  ерекше  екенін  түсіндіру; 
ата-ана  бойына  өздерін  тәрбиеші  мұғалім  ретінде  қарауда  қызығушылықтарын  дамыту; 
баламен дұрыс тіл табысуға, сөйлеу мәдениетін үнемі қолдауға ой салу. 
Танысу 
Ортаға  3  ата-ана  шақырылады.  Әр  ата–ана  өзін  таныстыру  керек,  өзінің  атын, 
баласының аты-жөнін, қай сыныпта оқитынын айтып  таныстырады. Мысалы: Айдай , балам 
Султан 2 сыныбында оқыды. Ата-аналарды 3   орындыққа отырғызу. 
Ой қозғау 
Ата–аналарға сұрақтар қою. 
1.  Есінізге  түсірніші    аяғыныз  ауыр  болғанда  кезді,  бірінші  не  туралы  ойладыныз, 
қандай сезімініз болды?  
2.  Енді баланыз өмірге келгенде  алғашқы әсерініз? Не туралы ойладаныз? 
1.Енді  баланыз  жүре  бастағанда,  біз  бала  үшін  қорқамыз  да  ,  оған  барма,  шықпа, 
секірме дейміз. Сонымен аяғын байлаймыз. 
2. Енді баланыз жан-жағындағы дүниені тани бастайды, бәрін ұстап білгісі келеді. Біз 
оған ұстама дейміз. Сонымен қолын байлаймыз. 
3.  Баланың  тілі  шығады  да,  бәрін  сұрай  бастайды.  Бұл  не,  мнау  не  негеш  кезені. 
Баланың  сұрағынан  шаршаймыз  да  сұрама,  сөйлеме  айкайлама  дейміз.  Баланың  аузын 
байлаймыз. 
4. Көшеден әр-түрлі сөздер естіп, үйреніп келеді. Біз оған тындама, естіме дейміз. Біз 
сөйтіп қулағын байлаймыз. 
5.    Теледидардан  неше-түрлі  бағдарламаларды  көреді  де,  біз  оған  қарама  дейміз. 
Сонымен баланың көзін байлаймыз. 
6. Баламыз даладан ұядан құлап түскен балапанды, тастанды мысықтың баласын үйге 
әкелген  кезде  біз  оған  қайдан  әкелдің?  Неге  әкелдің?  Алма,  ұстама,  деп  баланың  жүрегін 
байлаймыз. 
Енді қараңызшы, осындай бала сізге ұнайма? 
Ата–аналарға сұрақтар қою. 
- Сіз өзінізді қалай сезініп тұрсыз?     /ынғайсыз/ 
- Біріншіден нені босатқыларын келеді? [4] 
Сөйлемді аяқтау. «Ой — өрісіңді тексер» 
І топ 
1) Егер баланы үнемі сынап отырса (оқуға құлқы болмайды) 
1) Балаға үнемі күлсе (бұйығы болып өседі) 
2) Баланы қолдап отырса (білімге деген ынтасы артады) 
ІІ топ 
1) Баланы қолдап отырса (өз ісіне сенімді болады) 
2) Бала төзімділікте өссе (адал болып жетіледі) 
1) Бала қауіпсіз жағдайда өссе (ол адамға сеніммен қарайды) 
(Әр топтың бір мүшесі оқып береді) 
Осындай  баладан  ұяң, жасқаншақ,  жауапкершілігі  аз,  төмен қызығушылығы  жоқтық 
пайда болады.  Сондықтан ата-аналар үйде баланың ой-пікірімен сөйлесу, әңгімелесу, жақын 
тарту, мұғаліммен тығыз қарым қатынаста болу ата-ананың махабатын тудырту.Ең бақытты 
бала болады. 

 
 
157 
 
«ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ЕНДІРУ-САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ» 
атты аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары 
16 ақпан 2018 жыл 
 
VI. «Біздің жанұя» 
Қоғамда    жанұяның  4  типі  болады  екен.  Жиналысқа  қатысып  отырған  әр 
отбасының мүшелері өз отбастарыңызды қай типке жатқызасыздар? 
1.  Әмірлі (авторитарлық)  
2.  Демократиялық (егемендік)  
3.  Бетімен жіберушілік  
4.  Рақымшыл жанұя 
Сіздің жанұя, жанұя типтерінің қайсысына жатады? (іштей ойланып, сіздің жанұяңыз 
сіз  таңдаған  типте  болғаны  сізді  қанағаттандыра  ма?...  Өзгерткіңіз  келмей  ме?  Қалай 
өзгертер  едіңіз?  Кімнің  көмегі  керек?)  Ұсынысыңыз,  қосар  пікіріңіз  болса,  рефлексия 
парағына жазып қалдыруға болады. 
 
Рефлексия парағы
 
Қай типті таңдадыңыз? 
Өзгерткіңіз келе ме? 
Кімнің көмегі қажет? 
1 
 
Иә 
1)Отбасы 
мүшелерінің 
2)Психологттың 
3) Мұғалімнің  
4)Тағы кім? 
 
Отбасы  мүшелелері  бір-бірімен  тығыз  байланыста,  ерекше  жанашырлық, 
сүйіспеншілік сезімде болады. Олар бір-бірінің өміріне, тағдырына елеулі  ат салыса алады. 
Бұл жерде бір немесе бірнеше ұрпақ отбасы болып іріктелінеді. Екі ұрпақты отбасыда: әйелі 
мен  ерінің,  әке  мен  шешенің,  балалардың,  ағалардың  және  қарындас,  сіңлілердің  рөлі 
негізделеді.  Ал,  үш  ұрпақтық  отбасыда  ата  мен  әженің,  ене  мен  атаның,  күйеу  бала  мен 
келіннің, қайындар мен балдыздардың рөлі қосылады[5].  
Отбасындағы ата мен баланың қарым-қатынасына ешкімнің күмәні жоқ. Ана баланы 
өмірге әкеледі, ақ сүтімен тамақтандырып, әлдилейді, өсіреді. Ал, әке мен бала арасындағы 
қарым-қатынасқа  әртүрлі  көзқарастар  мен  тұжырымдар  бар.  Біреулер-балаға  әкесі  әйелі 
арқылы байланысады десе, екіншілері әке мен баланың байланысы тек экономикалық және 
эмоционалдық  көмекте  дейді,  ал  үшіншілері  «Әкенің  баласына  деген  ниеті,  жасаған 
жақсылығы- олардың анасын сүюі» деген ойда. Қалай болса да әкенің рөлі ананың рөлінен 
кем болмауы керек. Ол тек әр адамның жауапкершілік сезіміне байланысты болады. Әр жас 
ерекшеліктегі  баланың  дамуына  байланысты  әрекет  жасауға,  жан-жақты  тәрбиелеуге  ата-
ананың  міндеті  болып  табылады.  Бала  ата-анадан  бір  нәрсе  сұраса  «Өзің  жаса!», 
«Білмеймін»,  «Уақытым жоқ» деп жауап беріп құтылудың амалын ойлап отырғаннан аулақ 
болу қажет. Отбасында ата-ана балаға әрқашан жылы лебіздері мен махаббаттарын сездіріп, 
сенім ұялатып, көңіл бөлуі қажет. Сонда баланың ата-анасына деген табандылық күшейеді. 
Жағымды мінез-құлық пен тәрбиенің ықпалы бойына дарйды. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
1. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі, Алматы, 2006 
2. Бегалиев Т.Б. «Педагогика» Лекциялар курсы, Тараз, 2002 
3. Латышина Д.И. «История педагогики» М, 2003  
4. Жарыңбаев Қ., Қалиев С. Қазақтың тәлім-тәрбиесі. – Алматы, 1995. 
5. Қожахметова К.Ж. Сынып жетекшісі. –Алматы: Әлем,2000.