28
Жетекші кәсіпкерлер мен меценаттардың «Туған жер» кіші
бағдарламаларының жобаларын жүзеге асыруға қатысуы олардың
отансүйгіштік деңгейін және отандастар үшін қолайлы әлеуметтік ортаны
қалыптастыруға деген сезімін көрсетеді. Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік
тетіктері арқылы бизнес секторының көшбасшылары мен корпоративтік
мәдениетінің әлеуметтік жауапкершілігінің деңгейі арта түседі. Өз кезегінде
бұл механизм мемлекеттік емес сектордың жұртшылыққа ашықтығын
арттыру, іскерлік беделін нығайту, сондай-ақ тұрақты ұлттық дамудың
әлеуметтік үлесін дамыту құралы бола алады.
Бүгінгі күні «Туған жер» бағдарламасы аясында ЖАО, жеке меншік
сектор, жеке кәсіпкерлер және т.б. басшылығымен 300-ден астам әлеуметтік
жоба іске асырылуда. (19-сурет).
19-сурет «Туған жер» Бағдарламасының әлеуметтік жобаларының
бағыттары
4. Төртінші бағыт «Қазақстанның қасиетті географиясы» жобасы - тарихи
және мәдени жадыларды қалпына келтіруге бағытталған.
Жобаның негізгі мақсаты ұлттық тарихи сана мен ұлттық біртұтастықты
қалыптастыратын рухани құндылықтарды жандандыру болып табылады.
«Қасиетті география» термині аймақтың байырғы халықтарының рухани
байыту және ұлттық өзін-өзі тану функциясын жүзеге асыратын айрықша
құрметті объектілер туралы білім жүйесін білдіреді. Қазақстан халқының
жағдайында қасиетті орындарға бірегей табиғи және есте қаларлық орындар
кіреді: діни архитектура, кесенелер, қоғамға рухани құндылыққа ие тарихи
және саяси оқиғаларға байланысты аумақтық кеңістік. Діни орындар
Қазақстан халқының идеялық идеяларын білдіруге және сақтауға
ынталандырады, осылайша дәстүрлі білімнің негізгі массивінің үздіксіздігін
қамтамасыз етеді. Қасиетті орындардың тізімі белгілі бір объектілерге ғибадат
ету және қажылықпен айналысатын жергілікті тұрғындарына хабарлайды.
Спорт және СӨС насихаттау
Білім және ғылым саласында қолдау
Халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау, жетім балаларға,
толық емес отбасыдан шыққандарға көмек көрсету
Қоршаған ортаны қорғау
Жұмысқа орналасуға жәрдемдесу
Тарихи-мәдени мұраны қорғау, мәдениет пен өнерді дамыту
Денсаулық сақтау саласын қолдау
Өзге инфрақрылымдар, әлеуметтік жобалар
29
Жобаның атқарушы органы - ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің
қолдауымен Қазақстан Республикасының Ұлттық музейі негізінде құрылған
«Қасиетті Қазақстан» ҒЗО (одан әрі - ҒЗО). «Қасиетті Қазақстан» ҒЗО-да
жетекші ғалымдардың, археологтардың, этнографтардың және жергілікті
ғалымдардың ғылыми-зерттеу кеңесі құрылды. Ғылыми-сараптамалық кеңес
«Қазақстандағы Алатау жерлерінің Атласы» ғылыми-әдістемелік қамтамасыз
етуді және Жобаны жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Аймақтарда жергілікті
тарихшылар, ғалымдар мен қоғам қайраткерлерінің қатысуымен мәдениет
басқармалары басшыларының басшылығымен қасиетті нысандарды анықтау
үшін аймақтық жұмыс топтары құрылды.
Қасиетті объектілердің жалпыұлттық тізімін қалыптастыру мақсатында
ҒЗО-ның ғылыми-сараптамалық кеңесі қасиетті жерлердің іріктеу
критерийлері мен санаттарын әзірледі (20-сурет).
20-сурет Қасиетті жерлерді іріктеу критерийлері
Киелі жерлерді таңдау технологиясы белгілі бір механизм арқылы жүзеге
асырылады (21-сурет).
Ерекше бағаланатын табиғи мұра ескерткіштері:
таулар, үңгірлер, тастар, каньондар, бұлақтар, кратерлер
Археологиялық ескерткіштер және орта ғасырлық қалалық
орталықтар:
қалашықтар, бекіністер, петроглифтер, тарихи-археологиялық
кешендер, қорымдар
Діни және ғұрыптық орындар:
кесенелер, мемориалдық кешендер, некрополдер, өткен ғасырдың
мешіттері мен шіркеулер, ақындар мен жазушылардың әдеби-
мемориалдық кешені
Тарихи тұлғаларға қатысты қасиетті орындар:
Жоңғар шапқыншылығына қарсы күрескен батырлар, хандар мен
батырлар құрметіне орнатылған кесенелер мен аталған үңгірлер,
ақындар мен жазушылардың әдеби-мемориалдық кешені
Саяси, тарихи оқиғаларға байланысты қасиетті орындар:
саяси қуған-сүргін құрбандары және Отан қорғаушылары
құрметіне орнатылған монументтер мен ескерткіштер
30
21-сурет Қасиетті объектілердің ұлттық тізімін жасау механизмі
«Қасиетті Қазақстан» жобасы мақсатты түрде халық арасында тарихи
және діни маңызы бар объектілермен байланысты. «Қасиетті Қазақстан»
жобасын дамыту жастардың басым құқығы болатын мәдени және білім беру
туризмін дамыту үшін қажет. Мұражайдағы жоспарланған бай мұраны
зерделеуге, жастар арасында шығармашылық ойлауды дамытуға, сондай-ақ
радикалды идеология мен жойқын үрдістерге қарсы рухани иммунитетті
дамытуға ықпал етеді. Сонымен бірге, туризмді дамыту қасиетті жерлердің
инфрақұрылымын жетілдіру, шағын бизнесті насихаттау және жастардың
еңбек мотивациясын арттыруды көздейді.
5. «Жаһандық әлемдегі заманауи қазақстандық мәдениет» бесінші бағыты
- заманауи қоғамның рухани құндылықтарын өсіруге арналған. Бұл жоба
әлемдік деңгейдегі талантты қазақстандықтардың жетістіктерінің нәтижелерін
көрсету арқылы мәдениет пен өнер саласындағы жаһандық сын-қатерлерге
жауап ретінде қарастырылады. Бұл жобаны жүзеге асыру ұлттық мәдениетті
және оның көрнекті туындыларын әлемдік мәдениет қорына енгізуге,
осылайша әлемдік рухани кеңістікке енуге мүмкіндік береді.
Жобаның негізгі мақсаты - Қазақстанның мәдени өнімдерінің бәсекеге
қабілеттілігін арттыру және республиканың оң имиджін қалыптастыру
мақсатында оларды танымал ету. Жоба барысында мәдениет саласының
мемлекеттік ынталандыру шығармашылық интеллигенцияның санасын
өзгертуге, олардың әлемдік стандарттарға жетуіне және қазіргі заманғы
үрдістерге қол жеткізуге септігін тигізетініне назар аударылады.
«Жаһандық әлемдегі заманауи қазақстандық мәдениет» жобасының
жүйелік жұмысы екі кезеңнен тұрады:
Ұлттық мәдениеттің үздік жұмыстарын талдау және іріктеу;
Шетелде ұлттық мәдениетті танымал ету.
Бүгінгі күні бірінші кезең жазушылар, суретшілер, кинематографистер
және композиторлар Одағының мүшелерінен тұратын сараптамалық топтың
басшылығымен аяқталды.
Достарыңызбен бөлісу: | 
