395
Для более эффективного функционирования и более точного отражения реального
финансового состояния и бухгалтерского учета в компаниях можно предложить следующие
альтернативные варианты ведения бухгалтерского учета:
- составить и утвердить график документооборота, который на данный момент в
организации отсутствует;
- обеспечить внутренний контроль за учетной политикой, ее дополнением и
изменением службами внутреннего аудита или ревизионной комиссией.
- внедрить систему управленческой отчетности по центрам доходов и расходов,
- при
составлении бюджета, принятии решений по вопросам системы
бюджетирования, утверждении бюджета гостиницы и контроля за его исполнением создать
оперативный орган, называемый бюджетным комитетом.
- процесс бюджетирования предлагается закрепить в отдельном локальном документе,
«Регламент процесса бюджетирования».
- ежемесячно анализировать отклонения между фактическими и бюджетными
данными как за конкретный месяц, так и нарастающим итогом с начала года. Выявленные
отклонения необходимо доводить до сведения руководителя центра ответственности для
принятия необходимых корректирующих действий в процессе работы.
Специфика учета в гостинице в первую очередь заключается в том, что большая часть
бухгалтерской информации рождается и частично обрабатывается инженерно-техническими
и вспомогательными службами гостиницы. Такие службы обязаны вести оперативный учет,
данные которого должны своевременно передаваться в бухгалтерию, окончательно там
группироваться и обрабатываться. От оперативности и достоверности такого учета зависит
правильность и своевременность отражения хозяйственных операций в бухгалтерском учете
гостиницы и, соответственно, правильность исчисления и уплаты налогов. В частности, от
данных оперативного учета служб размещения, бронирования и продажи номерного фонда
зависит правильность определения выручки от реализации гостиничных услуг и отражения в
учете полученных авансов.
Таким образом, от решения вышеизложенных проблем будет зависеть эффективность
учетной системы исследуемого предприятия, что в целом будет оказывать влияние на его
финансовые результаты.
Литература:
1. Феоктистов И. А. Гостиничный бизнес. Особенности бухгалтерского учета и
налогообложения; ГроссМедиа, РОСБУХ - Москва, 2014. - 224 c.
2. Словарь русского языка С.И. Ожегова [Электронный ресурс] / режим доступа
http://www.ozhegov.org/words/12094.shtml.
3. Иванов А.А. Инновационная политика в туризме //Официальный сайт туристской компании
«ХХХ» www.intour.ru.
КƏСІПОРЫН КАПИТАЛЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН
АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Байранбаева Ж.О., Омашева А.Б.
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті,
Астана қ, Қазақстан Республикасы
E-mail: oralkyzy999@mail.ru
Бірқатар қаржыгерлер – классикалық қаржы мектебінің өкілдері (А. Смит, Д. Рикардо,
К. Маркс жəне т.б.) капиталды қосымша құн əкелетін, құнмен салыстырады, бұл ретте
қосымша өнім жасау тұжырымдамасына, сондай-ақ адамдардың қоғамдық өндіріс
396
барысындағы өндірістік қатынастарының ерекшеліктеріне сүйенеді. Осыған қатысты
олардың пікіріне мысалы, С.Ю. Вайнштейн жəне И.А. Бланк қосылады.
Айтылған пікірлермен, шыныменде, келіспеске болмайды, өйткені капиталдың
өндірістің жəне қоғамның дамуының негізгі факторы болуы қиындау; жəне бұл субстанция
өзінің қаржылық мəніне қарай, ол меншік иесіне табыс əкелуге жəне өзінің бастапқы құнын
өтеуге қабілеттілік байқатқан жағдайда ғана капитал ретінде қарастырылады. Алайда,
капиталдың мəнін ұғынуға айтылған көзқарас кемшіліксіз емес. Атап айтатын болсақ,
капитал айналымы жəне өндірілуі мəселелерін зерттеу кезінде оны қалыптасу көздері,
олардың құрамы жəне капиталдың құрылымы мүлдем назардан тыс қалады.
Кейбір авторлар (В. Ле-Кутре, И. Фишер, Дж. С. Милль жəне т.б.) капиталды кеңінен
– жинақталған байлық, меншік иесінің мүлкі жəне т.б ретінде қарастырады. Алайда, біздің
ойымызша, мұндай түсіндіру зерттелетін құбылыстың қаржылық мəнін ашпайды, өйткені
капитал – мүліктің статикалық жағдайы емес, бұл алдындағылармен белгіленген, осы
субстанцияның уақыт бойынша құнының өзгеру үдерісімен байланыстағы, өте жоғары
дəрежелі абстракциядағы санат.
Біз көзқарастарымен келісетін, В.В. Ковалев, Г.В. Савицкая талданатын санаттың
жоғарыда қарастырылған, сапалық сипаттамаларын толықтырады жəне капиталды
қаражаттың дəл ұзақ мерзімдік көзі ретінде анықтайды, бұл капиталдың инвестицияны
қаржыландыру көздерімен арақатысына байланысты қарайтын болсақ толықтай негізді, ал
өзінің мағынасы бойынша авансыланған капитал болып есептелмейтін, қысқа мерзімдік
пассивтер жағдайында ол туралы толық көлемде айтуға болмайды [1].
Кəсіпорын капиталын пайдаланудың тиімділігін арттыруының ең негізгі жолы –
капиталды оңтайлы басқару шараларын ұйымдастыру.
Капиталды басқаруды жетілдіру бойынша, ұсыныстар ретінде капиталды ұлғайту
саясатын ұсынуға болады. Қаржы менеджментінің осы бағыты келесі мəн-жайлар бойынша
сипатталады:
-
капиталды ұлғайту, кəсіпорынға нарық экономикасының шым-шытырығын
оңай орындап шығуға ықпал жасайды. Міне сондықтан, капиталдың абсолютті сомасын
үнемі өсіріп жетілдіру қажет болады.
-
пайда, капиталды ұлғайтудың негізгі дереккөзі болып табылады. Жалпы жəне
таза пайдадан алынатын барлық ықтимал резервтерді жасау жолымен немесе дивиденттерге
бөлінбеген таза пайда бөлігін тікелей есептеу арқылы,кəсіпорынның айналымына пайданың
елеулі бөлігін енгізу қажет.
Пайда, ақшалай қорлардың негізгі формасы іспетті, тиісті бағалары бойынша, сатудан
түскен жəне толықтай өзіндік құнының арасындағы ақшалай түсімнің айырмасын көрсетеді.
Осы себептен, пайданың ұлғаюы, бəрінен бұрын, өнімдер дайындауда жұмсалатын
шығындардың төмендеуі, өткізілген өнімдердің көлемінің ұлғаюына байланысты болады.
Нарық жағдайларында, өнімдерді сатудан түскен ақша, кəсіпорын қызметінің басты
көрсеткіштерінің бірі болады. Өнімдерді өткізудің көлемін ұлғайту, кəсіпорынынң
шығаратын өнімінің тұтынушылардың талаптарына сəйкес келіп, қаншалықты сұранысқа ие
болуына байланысты болады. Бағалар саясаты, сату көлемінің ұлғаюында ерекше рөл
атқарады. Көбінесе, өндірілетін өнімдердің бағасының арзандатылуы, оның сұранысын
ынталандырады, мұның өзі, түсімнің ұлғаюына, ақыр аяғында, пайда жиынының өсуіне əкеп
соқтырады. Кей уақыттарда капиталдың үштен екі бөлігінің «жаны кетуі-яғни, бос қалуы»
оқиғалары кездесіп тұрады, жəне барлық жүктеме қалған бір бөлігіне үлесіне тиеді. Бағалар
күн санап өсіп бара жатқан кезде, сол оқиғаларды қоспағанда, тауарды ұстап тұрудың
ешқандай пайдасы жоқ болады. Жабдықтың немесе ғимараттың құдылығы оларды
пайдаланудан емес, олардың бағасының қанша тұратындығына байланысты болады.
Пайданың шамасы тауардың бағасының жоғары болуына қарағанда, сату жылдамдығына
көбірек байланысты болады. Сондықтан, бағаның көтерілуі, банкротқа ұшыраудың тікелей
жолы, ал капитал айналымының анағұрлым жоғары жылдамдығы, банкротқа ұшыраудан
