45
Құм терапиясы:
-
тактілі-кинетикалық сезімталдығы мен қолдың ұсақ моторикасын
дамытады;
-
бұлшық етке түскен күшті басады;
-
бала өзін өзгелердің қорғайтынын сезінеді;
-
белсенділікті дамытады, бала тіліне түсінікті түрде жеткізілетін өмірлік
тәжірибені шыңдайды;
-
жағымсыз күшті жеңуді үйретіп, көңіл-күй сезімін қалыпқа түсіреді;
-
балаға ойынды шынайы өмірмен астастыруға мүмкіндік береді. Болып
жатқан жағдайлардың мәнін түсініп, мәселенің шешімін табуға
көмектеседі;
-
«нашар суретші» кешенінің алдын алып, дайын пішіндер арқылы
композиция құруға үйретеді;
-
шығармашылығы дамиды, сәтті жетістікке жеткізетін өзгеше шешімдер
табады;
-
көру мен кеңістік бағдарын жетілдіріп, тілдік мүмкіндігін шыңдайды;
-
сөздік қорын молайтады;
-
дыбыстық-буындық талдау мен синтездеу дағдысын қалыптастырады;
-
фонематикалық дыбыс пен қабылдауды дамытады;
-
лексикалық-грамматикалық қатынас тілін дамытуға жағдай жасайды.
Арттерапия мүмкіндігі:
-
ойлау қабілетін дамытады;
-
әдеттегіден өзгеше ракурс арқылы өмірлік тәжірибесін жетілдіреді;
-
бейнелі, қимылдық және дыбыстық құралдарды қолдана отырып,
қарым-қатынас жасауға үйренеді;
-
өзі және өзгелер риза боларлықтай мәнерлі сөйлеуге дағдыланады;
-
құнды, әлеуметтік дағды қалыптастырады;
-
жаңа рольдерді меңгеріп, жеке тұлғаның беймәлім қырларын ашып,
оны бақылауды үйренеді;
-
өзін-өзі бағалауын көтереді;
-
шешім қабылдап үйрену дағдысын жетілдіреді;
-
босаңсу, жағымсыз ойлар мен жағымсыз сезімдерге бой алдырмауға
көмектеседі;
-
бейнелеу өнерімен, әуенмен шұғылданып, шығармашылық қабілетін
шыңдайды.
Ойын терапиясы. Воскобович, Ибука әдістемелері.
Воскобович әдістемесіндегі негізгі принциптер.
Воскобович ойындары кішкентай балалар мен одан жасы үлкен
балаларға да арналған. Себебі ол ойындарды ауыстырып баланың ыңғайына
келтіріп алуға болады. Бұл ойындар тек дамытпайды, сонымен қатар
оқытады және үйретеді. Осы ойыншықтардың көмегімен бала көптеген жаңа
сөздерді, сандар мен әріптерді үйренеді, олардың логикалық ойлау
қабілеттері және ұсақ қол моторикасы дамиды.
Күтілетін нәтиже:
ерік және мінез қасиеттерін бекітеді, адамгершілік сапаны жетілдіреді.
ұжымдық сезім әрекеттері өсе түседі.
46
эстетикалық тәрбие беру құралына айналады.
еңбек тәрбиесін беру мақсаттарын шешуге мүмкіндік береді.
дене күшінің жетілуіне көмектеседі.
Воскобовичтың көптеген ойындары балабақшаларда кеңінен
қолданылып жүр. Соның ішінде көп кездесетін ойындарының бірі: «чудо
головоломок», «Воскобович шаршысы», «түрлі түсті тор», «геоконт»,
«шнурка-малыша» т.б. Воскобович ойындары қолмен және білезік
жұмыстарына яғни ұсақ қол моторикасын дамытуға жақсы әсер етеді.
Воскобович әдісімен оқытылған балаларда геометриялық фигуралармен
қиындық тумайды және олар ерте жастан оқи бастайды. Ол балалар мектепке
еш киналмай барады және сабаққа деген ынтасы да жақсы болып келеді,
себебі ол балалар өз уақытында мектепке дейінгі жасында түрлі «балалар
ойындарымен» ойнады, енді олар тек белгілі білімді міндет етеді.
Масару Ибуканың «Үштен кейін кеш» атты кітабы бала тәрбиесі мен
дамуының ерте кезінде қалыптастыру керек екенін айтады. Бірінші үш
жылдық бала зияттылығының (интелектуалдылығының) қалыптасуына үлкен
ықпал етеді. Жан-жақты даму кезеңінде әр күн маңызды болып саналады.
Баланы жастан дейтін едік, дұрыс емес, баланы бесіктен де емес, құрсақтан
тәрбиелеу керек. Біздің қалыптасқан дағдымыз бойынша адам тәрбиені жүре
келе, қоғамнан жинақтайтын тәрізді. Алайда, құрсақтағы баланың өзі
анасынан тәрбие ала бастайды. Автордың пікірі бойынша кішкентай балалар
кез-келген нәрсені тез қабылдап алады. Бала тәрбиесін ерте кезден дамыту
үшін өте қарапайым, түсінікті әдістерді ұсынады және оған қоршаған орта
үлкен ықпалын тигізеді, - дейді Масару Ибука. Оның ойынша, үлкендер әрең
қабылдап, ұғатын нәрсені, кішкентайлар ойнап жүріп қабылдайды. Бүгінгі
таңда ана мен бала тәрбиесіне көп көңіл бөлу керек. Сонда ғана жастар
жанашыр және бауырмал болады. Автордың да негізгі ойы мынада жатыр:
ерте кезеңде дұрыс қалыптасқан тәрбие – надандық, сауатсыздық, өзіңе
деген сенімсіздікті жояды, сол арқылы кедейшілік, өшпенділік, қылмыс –
азаю жолына түсер. Ешбір бала кемеңгер (гений) болып, не ақымақ болып
туылмайды. Барлығы бала өмірінің шешуші сәтіндегі, яғни алдыңғы мидың
даму кезеңінің деңгейі мен стимуляциясына байланысты. Бұл үш жасқа
дейінгі уақыт. Балабақшадағы тәрбие кеш болады.
Ерте дамытудың негізгі мақсаты – бақытсыз балаларды болдырмау.
Балаға жақсы әуенді тыңдату және скрипкада ойнату, бұның барлығы одан
атақты музыкант шығару үшін емес. Оған шет тілдерін данышпан лингвист
болу үшін емес, тіпті оны бала бақшаға не мектепке жақсы дайындау үшін
емес. Ең бастысы баланың шексіз әлеуетті (потенциалды) мүмкіндіктерін
дамыту, сол арқылы оған және әлемге үлкен қуаныш сыйлау. Нәрестенің
әлеуетті мүмкіндіктері мол. Өйткені, ол дәрменсіз, нақ осы қасиеті үшін
оның мүмкіндіктері зор.
Рудольф Штайнер – Вальдорф оқу жүйесінің негізін қалаушы.
Рудольф Штайнер (1861-1925) ол ең қызық және біздің жүз
жылдығымыздың таңғажайып құбылыстарының, яғни: барлық мән
мағынасы олар үшін алғаш рет ашылып, мәдениет үшін жемісті болған
Гетенің табиғи-ғылым еңбектерінің редакторы және басып шығарушысы,
Достарыңызбен бөлісу: |
