Кеңестік темір шымылдық алынып, еліміз

№51 (3176) 12 шілде 2019

WWW.ZANMEDIA.KZ

Қоғамдық-саяси, құқықтық газет

zangazet@mail.ru

(Соңы 3-бетте)

ЖОҒАРҒЫ СОТ

ЖАЗЫЛҒАН ЖАЙДЫҢ ЖАҢҒЫРЫҒЫ

ТҮЙТКІЛ

(Соңы 2-бетте)

(Соңы 2-бетте)

ҚАЗАҚ БАЛАСЫ

   

ЖҰМЫСТЫ ШЕТТЕН 

ІЗДЕУГЕ МӘЖБҮР

Менің  бір  кластасым  алпыстан 

асқан  шағында  Канадаға  барып,  алыс 

қашықтыққа жүк тасымалдайтын машина-

ның жүргізушісі болып жұмыс істеп жүр. 

Ал, облыстық әкімдікте қызмет ететін бір 

таныс келіншек Оңтүстік Кореяда еңбек 

етуде. Таяуда Оңтүстік Кореяда біраз жыл 

жұмыс істеп, елге оралған бір жігітпен 

сөйлескен едім. Ол өзінің шетелдегі бастан 

кешкендері туралы әңгімелеп берді. 

– Мен 2012 жылы оқуымды аяқтап, 

өз мамандығым бойынша жұмысқа орна-

ластым. Темір жол саласын бітіргенмін. 

Алғашқы жылы электрик болып жұмыс 

істедім. Кейін шебер дәрежесіне көтеріліп, 

екі жыл сол қызметте жүрдім. Жалпы, 

жұмыс өзіме ұнайтын. Басында жалақысы 

жақсы болған, кейін төмендеп кетті. Со-

сын басқа жұмыс іздей бастадым. Сөйтіп 

жүргенде Кореядағы таныс жігіттер жұ-

мысқа шақырып, досым екеуміз сол жаққа 

барамыз деп шештік. Бару үшін екі мың 

доллар қаражат қажет болды. Тәуекел деп 

несие алып, сол ақшамен құжат дайындап, 

КЕҢЕСТІК ТЕМІР ШЫМЫЛДЫҚ АЛЫНЫП, ЕЛІМІЗ 

ТӘУЕЛСІЗДІККЕ ИЕ БОЛҒАННАН КЕЙІН АЛЫС-ЖАҚЫН 

ШЕТЕЛДЕРГЕ ЖОЛ АШЫЛЫП, ШЕТЕЛДЕ ОҚУҒА, ТІПТІ 

ТҰРАҚТАП  ҚАЛЫП,  ЖҰМЫС  ІСТЕУГЕ  МҮМКІНДІК 

ТУДЫ. БҰРЫН АЛЫСТАҒЫ АРМАНДАЙ КӨРІНЕТІН ӨЗГЕ 

МЕМЛЕКЕТТЕРГЕ ҚАЗІР ЕКІНІҢ БІРІ БАРА АЛАДЫ. АЛ, 

СОҢҒЫ ЖЫЛДАРЫ ШЕТЕЛГЕ ЖҰМЫС ІЗДЕП КЕТІП 

ЖАТҚАН ЖАСТАР, ОНЫҢ ІШІНДЕ, ҚАЗАҚ ЖАСТАРЫ 

КӨБЕЙДІ. НЕГЕ ДЕСЕҢІЗ, ОНДА ЖАЛАҚЫ ЖОҒАРЫ 

ЖӘНЕ ӨМІР СҮРУГЕ ҚОЛАЙЛЫ ЖАҒДАЙ ЖАСАЛҒАН. 

ОСЫЛАЙША, ӘЛЕМДЕ ЖЕР КӨЛЕМІ ЖАҒЫНАН 9-ШЫ 

ОРЫНДА ТҰРҒАН, ХАЛҚЫНЫҢ САНЫ АЗ ҚАЗАҚ ЕЛІНЕН 

ШЕТЕЛГЕ БАҚЫТ ІЗДЕП КЕТЕТІНДЕР ЖЫЛ САНАП ӨСІП 

КЕЛЕДІ.

Оңтүстік Кореяға аттандық. Онда барған 

соң кеме құрастыратын компанияға дә-

некерлеуші болып орналастық. Алайда, 

заңсыз жұмыс істедік. Осы жағынан қорқы-

нышты болатын. Тілді білмейтініміз де 

алғашқыда біраз қиындық туғызды. Түсін-

бейтін сөздерді жазып алып, жаттайтын-

быз. Бірақ, кейін жат жерге де, жұмысқа да 

үйреністік. Ол жақтағы жұмыс берушілер 

қызметкерлерге өте жақсы қарайды. 

5-

бет

6-

бет

8-

бет

ӘСКЕРГЕ БАРУҒА 

ЫНТАЛЫЛАР САНЫН 

ҚАЛАЙ КӨБЕЙТЕМІЗ?

«Лайықты тәрбие алмаған адамның жемқорлыққа 

қарсы иммунитеті төмен» («Заң газеті», 25 маусым 

2019 жылғы №47 (3172) саны) атты Астана қалалық 

сотының төрағасы Тілектес Бәрпібаевтың сұхбатын 

оқығаннан кейін, оқырман ретінде аталған мәселеге үн 

қатуды жөн көрдім.

Мен судья емеспін. Бірақ, сот жүйесінде 2001 жылдан 

маман, жетекші маман, бас маман, соңғы екі жылдан бері 

аға сот приставы болып қызмет істеп жүрмін. Жасым 62-

де, бұрын ішкі істер органында қызмет жасап, зейнеткер-

лікке шыққанмын.  

Сұхбатты оқып отырып, ойыма «Ханның айтқанын 

қара да айтады, бірақ аузының дуасы жоқ» деген халық 

нақылы оралды. Неге дерсіз, әрине? Жоғарғы Сот төраға-

сы Жақып Асановтың да жүргізіліп жатқан сот-құқықтық 

реформадан күтіп отырғаны – бүгінгі билердің беделі және 

сот төрелігінің қолжетімділігі мен ашықтығына деген жұрт 

сенімін қалыптастыру арқылы құқықтық мәдениетке қол 

жеткізу болып отыр.

 

Өткен сәрсенбіде Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты 2019 жылдың бірінші жартыжылдығын-

да атқарылған жұмыстарын қорытындылап, судьялардың кеңейтілген кеңесін өткізді. Жоғарғы Сот 

төрағасы Жақып Асановтың баяндамасымен басталған алқалы жиында еліміздің сот жүйесін жетіл-

діру мақсатында қолға алынған шаралардың нәтижесі мен болашақта атқарылуы тиіс жұмыстар жай-

лы айтылды. Онлайн режимде өткен жиынға Президент Әкімшілігі басшысының орынбасары Әлия 

Рақышева, Жоғары сот кеңесінің төрағасы Талғат Донақов және Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Асқар 

Шәкіров қатысты. 

ТҮЙЕНІҢ «КОРОЛІ»

ӘЛСІЗДЕРДІҢ ЖОЛЫ ЖАБЫЛЫП, 

МЫҚТЫЛАРҒА МҮМКІНДІК ТУДЫ

КӨҢІЛДІҢ КІРІ

 

АЙТСА КЕТЕДІ

Ойталқы

Ж

оғарғы Сот биылғы 

жылдың алғашқы 

жарты жылдығын-

да  атқарылған  жұмыс­

тарды  қорытындыла-

ды. Жетістіктерді екшеп, 

кемшіліктерді  жоюдың 

тетіктерін көпшілік талқы-

сына салды. Ендеше, үшін-

ші биліктің беделін көтеру 

үшін алдағы уақытта нені 

ескеру керек? Осы сауал-

ды сот саласының білікті 

мамандарына қойған едік. 

(Соңы 3-бетт

е)

Бағлан МАҚҰЛБЕКОВ, Жоғарғы Соттың судьясы:

– Бұрыннан айтылып келе жатқан «кадрлар бәрін шешеді» деген 

сөз өзінің өзектілігін жойған жоқ. Қазір сот жүйесінің алдына Мемле-

кет басшысы қойған міндеттерді жүзеге асыру үшін білікті мамандар 

қажет. Жоғарғы Сот төрағасы Жақып Асановтың сот жүйесін білікті 

кадрлармен толықтыру керек деген ұсынысы өте орынды. Өйткені, 

сот жүйесінің алдында ауқымды міндеттер тұр. Елдің экономикасын 

дамыту жолында республика халқының заңды құқықтары мен бостан-

дықтарының әділ қорғалуы өте маңызды.  Бұл оңай іс емес. Онда 

адам факторы ерекше рөл атқарады. Осы маңызды істе судьялардың 

ешқашан қателесуге құқы жоқ. Сондықтан, судьялар қатарында жүрек 

қалауымен келген терең білімді, өмірлік тәжірибесі зор кадрлардың 

болуы қажет. 

 

Досжан ӘМІРОВ, Ақмола облыстық сотының төрағасы: 

– Кейінгі жылдары ақтау үкімдерінің саны өсіп жатыр. 

Біз көп мәселеде Батыс Еуропаның көрсеткіштерін негіз-

ге аламыз ғой. Олармен салыстырғанда бізде сот залынан 

ақталып шығып, бостандық алып жатқандар аз. Негізінен 

екі-үш  жыл  бұрынғы  жағдайға  қарағанда  ақталушылар 

саны  артып  келеді.  Бір  ғана  мәселе  айыпталушы  өзінің 

кінәсіз  екенін  дәлелдемеуі  керек.  Оның  айыбын  тергеу 

амалдарын жүргізетін құқық қорғау органдары анықтауы 

тиіс. Осы қағидатты басшылыққа алатын болсақ, ақтау 

үкімдері  әлі  де  арта  түседі  деп  есептеймін.  Елбасымыз 

«Біздің соттар әлі Кеңес одағындағы жұмыс істеу әдісінен 

арылған жоқ» деген еді. 

ҮШІНШІ БИЛІКТІҢ БЕДЕЛІН КӨТЕРУ ҮШІН НЕ ІСТЕУ КЕРЕК?

«РАДИКАЛИЗМГЕ 

ҚАРСЫ 

КҮРЕС

НӘТИЖЕСІЗ 

ЕМЕС»

Асқар САБДИН, Діни экстремизмге қарсы 

орталықтың директоры: