8
Міндеттерді белгілеу үшін оларды анық, нақты қоюға ықпал ететін,
оқушыларға қиын жағдайлар туғызу арқылы жеке тұлғалық сапаларын
анықтайтын анықтаушы эксперимент өткізіледі. Қалыптастырушы
эксперимент барысында оқушыларға білім және тәрбие беретін
жағдаяттар жасалады.
Зерттеу жұмысының жоспарын жасау
Курстық жұмыс
Дипломдық жұмыс
Тақырып Математика сабақтарында
оқушыларды біліміне қарай
саралау мәселесі
Математика сабақтарында
біліміне қарай саралап
оқытуды жүзеге асыру
Объектісі Біліміне қарай саралап
оқыту принциптеріне
негізделген математика
сабақтары
Математиканы оқушылардың
біліміне қарай саралап оқыту
процесі
Пәні
Біліміне қарай саралап
оқыту – математика пәнін
оқыту процесінің тиімділігін
көтеру құралы.
Мұғалімнің оқушылардың
өздік жұмыстарын
ұйымдастыруы – жекелеп
оқыту принциптерін жүзеге
асыру тәсілі.
Зерттеу әдістері және оларды таңдау.
Зерттеу әдістері арқылы ақиқат ашылады. Әдістер зерттеу
принциптеріне, кезеңдеріне, мәселе, болжам, зерттеудің мақсат,
міндеттеріне, жинақталған мәліметтерге, оқушылардың жан – жақты,
үйлесімді дамуына ықпал ету деңгейіне сай таңдалып, зерттеу жұмысының
жеке бөліктеріне іріктеледі.
Зерттеу әдістері теориялық және практикалық деп екіге бөлінеді.
Теориялық әдістер: талдау, жинақтау, нақтылау, индукция, дедукция,
ұқсату, модельдеу, салыстыру, жіктеу. Практиканы зерттеу үшін
қолданылатын әдістер: бақылау, әңгіме, рейтинг (білікті төрешілер
бағасы), өзіне - өзі баға беру, педагогикалық консилиум, диагностикалық
бақылау жұмыстары, педагогикалық тәжірибені зерттеу, педагогикалық
тәжірибе жүргізу, экспермиент.
Назарларыңызға кең тараған зерттеу әдістерінің сызбасын ұсынамыз.
Бақылау әдісі. Бақылау жоспары.
Мақсаты: Сабақтың түрлі кезеңдеріндегі оқушылардың белсенділігін
анықтау.
Күні:
Мектеп:
Сынып:
Оқушы:
Оқытушы:
Сабақтың тақырыбы:
Сабақтың
Сабақтағы оқушылардың белсенділігі
9
кезеңдері
Жауап
беру үшін
қолын
көтерген
оқушылар
Мұқият
тыңдап
отырған
оқушылар
Оқу тапсырма-
ларын мұқият
орындап
отырған
оқушылар
Оқушылардың
мұғалімге
қойған
сұрақтары
(нақтыландыру
шы,
проблемалық).
Үй
тапсырмасы
н тексеру
Жаңа оқу
материалын
түсіндіру
Оқу
материалдар
ын бекіту
Үй
тапсырмасы
н беру
Адамдардан мәліметтер алу үшін қолданылатын зерттеу әдістері.
Сауалнама арқылы жеке адамның және қоғамның санасы, оқиғалар
туралы білімдер алынады. Респондентке зерттеу тақырыбына байланысты
жазбаша және ауызша сұрақтар беріледі.
Белгілі бір жоспармен әңгімелесу.
Интервьюер (сұрақ беруші) және
респондент (сұраққа жауап беруші)
арасында байланыс орнап, респонденттің жауабын интервьюер немесе
ассистенті жазып алады.
Әңгіме ынтымаққа негізделген, мәселені бірге
шешуге шақыратын сұрақ – жауап әдісінің бір түрі. Әңгіме респондентті
және оның әлеуметтік тобын жете білу мақсатында өтеді.
Анкета – белгілі бір жоспармен өткізілетін жазбаша сауалнама.
Анкета сұрақтарының мазмұны, формасы жүйелі тұжырымдалған жоспар
бойынша өтеді.
Түрлері:
• ашық
сұрақтары бар сауалнама;
• жабық сұрақтары бар сауалнама;
• жартылай жабық;
• аралас.
Мақсаты: бір оқиға туралы білу; жақсы мен жаманға қатынасты білу.
Өткізілу формасы:
пошта арқылы өткізу; бұқаралық ақпарат құралдары
өткізетін сауалнамалар; сырттай өткізу; жеке адаммен өткізу; топпен
өткізу.
Өткізу әдістемесі. Кіріспеде
сауалнама өткізетін мекеменің аты,
сауалнаманы өткізудегі мақсаты, мәліметтер қолданылатын жерлер,
сауалнамаға қатысқан респонденттер туралы жазылады. Сауалнамамен
жұмыс жөнінде нұсқаулар беріледі.
10
Сауалнаманың негізгі бөлімі
Алғашқы сәтте берілетін сұрақтардың мақсаты: сауалнамаға жауап
беретін адамды қызықтыру, жауапқа бейімдеу. Негізгі сұрақтардың
мақсаты: адамның өмірімен байланысты күрделі, ашық сұрақтарға жауап
алу. Соңғы сұрақтардың мақсаты: адамның көңіл – күйін ескеру.
Интервью өткізуге берілетін кеңестер:
өткізілетін орынды белгілеу;
зерттелетін мәселеге арналып, респонденттердің өз ойларын айтуына
көмектесу;
кіріспе: кіріспе сөз қысқа, дәлелді нанымды болып, зерттеу жүргізіп
отырған мекеменің зерттеу мақсаты, респонденттің сұраққа жауап
беру керектігі, жауаптардың құпиялығы сақталытындығы туралы
айтылу керек;
зерттеушінің респонденттердің жауабына талдау жасауы;
респонденттің сөзін бөліп, қысым жасамау;
сұхбат кезіндегі жылы шырайлылық;
зерттеушінің сұхбат арасында үзіліс жариялап, респонденттің
көңілін көтеру үшін әзілдесіп, мимика және пантомимикасысмен
респондентке көңіл бөлуі.
сұхбатты белгілеу,
респондент сөзін дәптерге немесе үнтаспаға
жазу.
Зерттеу әдістерін анықтаған соң төмендегі кестені толтыруға болады.
Зерттеу
кезеңдері
Зерттеу
әдістері
Зерттеу жұмысының
мазмұны
