Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
жасалды. Осыны ескере отырып, мүмкін болатын жерде биоалуантүрлілікке тиетін кері әсерлерді
азайту үшін жеңілдету бойынша келесідей стандартты шараларды пайдалану керек:
•
Жартылай табиғи тіршілік ету ортасының жойылуын/жоғалуын минимумға жеткізу керек. Бұл
Жобаның бүкіл жолы маңындағы орманды және бұталы көшеттерге қатысты аса өзекті болып
саналады. Бұл мүмкін болған жағдайларда экология/алуантүрлілігі бойынша білікті маманның
салдарын жеңілдету және шығынын өтеу (тіршілік ету тарапынан және осы аймақпен
байланысты фаунаға әлеуетті әсер ету тарапынан) бойынша аса дәл ұсыныстарды жасау үшін
аймақ бойымен жүріп шыққаны жөн.
•
Өсімдіктерді тазарту бойынша жұмыстардың бағдарламасы құстардың көбею маусымына
кедергі келтірмейтіндей аяқталуы тиіс. Бұл мүмкін болмаған жағдайда эколог маман құстардың
пайдаланатын ұяларының бар екендігін тексеру үшін алдын ала аймақты қарап шыққаны қажет.
Егер осындай ұялар анықталса, осы жұмыстарды жас құстар ұядан ұшып шыққанға дейін
тоқтатқан жөн. Осыған қатысты толық ұсыныстарды зерттеу аяқталғасын экологтан сұрау керек.
•
Құрылыс жұмыстарының уақытында белсенді құрылыс алаңына қолжетімді болған кездегі
жылжымалы фаунаны жарақаттануы немесе өлуі түріндегі жануарлардың өміріне тиетін жалпы
әсері болжанады. Оны азайту үшін, барлық ашық шұңқырлар, қауіпті материалдар және
қондырғылар қолданылмайтын кезде қорғалып, қауіпсіздендірілуі тиіс. Сонымен қатар, құрылыс
жұмыстарынан болатын әлеуетті әсерін азайта отырып, жабайы табиғаттың объектке
қолжетімдігінің алдын алу үшін объекттің шекарасының маңынан қоршау жасау керек.
Ағымдағы күйінің құрылысты бастағанға дейін аймақты жүріп өту уақытында расталатындығы туралы
болжамына қарай, Жоба биоалуантүрлілікке және тірі табиғи ресурстарға келетін айтарлық қалдық
әсерге алып келмейді деп саналады.
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
7 КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ
Бұл тарауда Жобаның келесілерге қатысты әсері мен салдарлары қарастырылады;
•
Жобаның климаттың өзгеруіне әсері: парниктік газдардың (ПГ) шығарындыларын бағалау;
сондай-ақ
•
Жобаның климаттың өзгеруіне осалдылығы: климаттың өзгеруіне тұрақтылық пен бейімделуді
бағалау.
7.1
ЗАҢНАМА
Тиісті заңдар, халықаралық шарттар мен нормативтік құжаттар төменде кестеде келтірілген.
8-
кесте – Климаттың өзгеруі саласындағы заңнама, саясат және нормативтік құжаттар
Атауы
Жыл
Заңдар
Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі № 212.
2007
Халықаралық шарттар
Біріккен Ұлттар Ұйымының климаттың өзгеруі туралы шекті конвенциясы.
1995
Киоттық хаттама.
1997
Дохада қабылданған Киоттық хаттамаға түзету.
2013
Париж келісімі.
2015
Нормативтік құжаттар
ЕҚДБ. Іске асыруға талаптар 3: Ресурстарды пайдалану тиімділігі және ластанулардың алдын
алу және бақылау.
2014
IEMA
. Парниктік газдардың шығарындыларын бағалау және олардың маңыздылығын бағалау
бойынша ҚОӘБ.
2017
BSI. PAS
2080: Инфрақұрылымда көміртегіні басқару.
2016
IEMA.
Климаттың өзгеруіне тұрақтылық пен бейімделуді арттыру үшін қоршаған ортаға әсерді
бағалау бойынша нұсқаулық.
2015
7.2
ПАРНИКТІК ГАЗДАРДЫҢ ШЫҒАРЫНДЫЛАРЫН БАҒАЛАУ
7.2.1
БАҒАЛАУ ӘДІСНАМАСЫ
7.2.1.1 КІРІСПЕ
Жобаның климатқа ықтимал әсерін анықтау үшін сапалы бағалау жүргізілген. Бұл үшін кәсіби бағалауға
сүйене отырып, Жобамен байланысты парниктік газдардың шығарындыларының негізгі ықтимал
көздері және шығарындылардың әрбір ықтимал көзінің ықтимал әсер ету деңгейі анықталған. Шамасы,
ЕҚДБ-ң
3 (3ІТ) іске асыруға талабына сәйкес, жобамен байланысты
ПГ толық сандық бағалау қажет
емес. Алайда
ҚОӘБ бойынша Директиваға 2014 жылғы озық тәжірибеге және түзетуге сәйкес және
климатқа (шығарындыларға) жанама әсер ету мүмкіндігін ескеруменғ толық бағалау жүргізу ұсынылады.
Бұл жерде сондай-ақ мұндай бағалау көлемі, қажетті деректе және толық бағалау жүргізу әдістерінің
сипатталуы ұсынылған.
7.2.1.2 ЕҚДБ ТАЛАПТАРЫ
3ІТ EBRD жобамен байланысты ПГ шығарындыларын қысқартуға бағытталған. ПГ бойынша талаптар
бөлімінде көрсетіледі:
•
Экологиялық және әлеуметтік бағалау барысында клиент баламаларды қарастыруға және
Жобаны пайдалану және жобалау кезінде жобамен байланысты ПГ болдырмау немесе
минималдау үшін, техникалық және қаржылық жүзеге асырылатын және экономикалық тиімді
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
нұсқаларды қарастыруға тиіс болады. Бұл нұсқалар өзіне баламалы орналасқан жерлерді,
жобаны іске асыру әдістерін немесе процестерді, энергияның жаңармалы немесе төмен
көміртегілі көздерін қолдануды, ауыл шаруашылығын, орман шаруашылығын және мал
шаруашылығын
жүргізудің
тұрақты
тәжірибесін
қолдануды,
бақыланылмайтын
шығарындыларды қысқартуды және факелдерде газды жағуды қысқартуды қамтуы, бірақ
шектелмеуі мүмкін.
•
Бүгінгі күнде жылына 25.000 артық тонна CO
2
e
өндіретін немесе қайта құрудан кейін өндіреді
деп күтілетін жобалар үшін, клиент ЕҚДБ-ң парниктік газдардың шығарындыларын бағалау
бойынша Әдістемесіне сәйкес мұндай шығарындылардың көлемін анықтауға тиіс (бұл жобаның
бұл табалдырықтан асуы екіталай). ПГ бағалау көлемі объектілерден, қызмет түрлерінен және
Жобаның немесе жүйенің бөлігі болып табылатын операциялардан барлық тікелей
шығарындыларды, сондай-ақ Жобамен қолданылатын энергия өндірісімен байланысты жанама
шығарындыларды қамтуы тиіс. ПГ шығарындыларын жанама бағалауды клиент жыл сайын
жүргізуі және ЕҚДБ ұсынуы тиіс.
7.2.2
БАСТАПҚЫ КҮЙІ
Базалық сценарийде (қызметтің жоқтығы) ПГ шығарындылары үнемі және көбірек деңгейде адамзат
және табиғи белсенділік нәтижесінде, оның ішінде энергия тұтыну, өнеркәсіптік процестер, жер
пайдалану және жер пайдалануды өзгерту түрінде жүреді. ПГ бағалау Жоба қай жерде қосымша
шығарындыларға немесе базалық сценариймен салыстырғанда құтылуға болатын шығарындыларға
әкелетінін қарастырады.
7.2.3 ЫҚТИМАЛ ӘСЕРІ
ПГ әсері олардың климаттың өзгеруіне әсері ретінде есептеледі. Мұндай әсер жаһандық және жиынтық
сипатта болады, және де ПГ әрбір тоннасы табиғи және антропогендік жүйелерге әсер етеді. ПГ
шығарындылары олардың қай жерде және қашан орын алатынына байланыссыз бір жаһандық
салдарларға әкеледі, ізінше, әртүрлі адамзат және табиғи рецепторлардың сезімталдылығы
қарастырылмайды.
ПГ инфрақызыл сәулеленуді жұтатын және шығаратын, осылайша Жер атмосферасындағы Күн
энергиясын қолдап, атмосферадағы табиғи және антропогендік шығу газдарынан ұсынады. Бүкіл
әлемнің ғалымдары техногендік көздерден ПГ концентрациясының едәуір артуы жаһандық жылыну
және климаттың өзгеру қауіптерін арттыратынымен келіседі.
Киоттық хаттамамен анықталған жеті негізгі ПГ жатады: көміртегі қос тотығы (CO
2
), метан (CH
4
), азот
тотығы (N
2
O), гидрофторкөміртегілер, перфторкөміртегілер, күкірт гексафториді және азота үшфториді.
Жиынтығында бұл ПГ шығарындылары әдетте жаһандық жылынуға олардың әсер етуінің
салыстырмалы әлеуетіне сәйкес көміртегі диоксиді (CO
2
e) баламаларында көрінеді. Осы себеппен ПГ
белгілеулер үшін «көміртегі» қысқартуын қолдануға болады.
Жобаның шеңберінде ПГ ықтимал әсері рецепторларға және мынадай аспектілерге әсер етуі мүмкін:
•
Табиғи жүйелер – климаттың өзгеруімен байланысты қорғалатын түрдегі географиялық
ареалдардың өзгеруі; сондай-ақ
•
Антропогендік жүйелер – Желдердегі, су басулардағы, ауыл шаруашылық дақылдарының
тіршілік қабілетіне әсер ететін құрғақшылық режимдеріндегі өзгерістер, шаруа қожалықтары мен
инфрақұрылым үшін су басулар қаупі.
7.2.3.1 ШЫҒАРЫНДЫЛАРДЫҢ ЫҚТИМАЛ КӨЗДЕРІ
Шығарындылардың сапалы бағалауы төменде кестеде ұсынылған.
9-
кесте – Шығарындылардың ықтимал көздері
Жобаның кезеңі
(PAS
2080 сәйкес)
Шығарындылардың
ықтимал көздері
(
барлық тізім емес)
ЕҚДБ талаптарына
сәйкес
Болжанылатын
көлем
С
тр
ои
т
ель
ст
в
о
Өндіріс
кезеңі
(шикізатты өндіру
және жеткізушілерге
Қажетті шикізат өндірумен
және шығарумен
байланысты шарасыз
ЕҚДБ 3ІТ талаптарына
кірмейді - тікелей емес
шығарындылар
Орташа
Достарыңызбен бөлісу: |
