Әож 378. 091. 3: 37 Қолжазба құқығында

151
 
 
3.8. банкир. 
4.  ҚАНДАЙ  ЖҰМЫС  ОРНЫНДА  МЕНЕДЖМЕНТ  НЕГІЗІ  ТУРАЛЫ 
БІЛІМ ҚАЖЕТ? 
4.1. шоу-бизнестегі продюсер;  
4.2. дүкен директоры;  
4.3. білім беру мекемесінің директоры;  
4.4. өнеркәсіптік кәсіпорын директоры; 
4.5. театр директоры;  
4.6. университет ректоры;  
4.7. шаштараз салонының иесі; 
4.8. аурухананың бас дәрігері;  
4.9. газет редакторы. 
 
5. НӘТИЖЕЛІ МЕНЕДЖЕР ҮШІН ҚАНДАЙ БІЛІМ ҚАЖЕТ? 
5.1. заңдар; 
5.2. экономика; 
5.3. психология, 
5.4. педагогика; 
5.5. ақпараттық технология;  
5.6. социология; 
5.7. жарнама; 
5.8. техника; 
5.9. маркетинг. 
 
6.  НӘТИЖЕЛІ  МЕНЕДЖЕР  ҚАНДАЙ  ДАҒДЫЛАРҒА  ИЕ  БОЛУЫ 
КЕРЕК? 
6.1. адамдармен ынтымақтастық; 
6.2. шешімдер қабылдау; 
6.3. қызметкерлердің кеңесін тыңдау; 
6.4. ақпараттық технологияларды меңгеру, 
6.5. жұрт алдында сөйлеу қабілеті; 
6.6. адамдарды басқара білу, 
6.7. жылдам оқу; 
6.8. жақсы ұйымдастыру; 
6.9. орындаушыларға тапсырмаларды орнату жолын табу. 
 
7. МЕНЕДЖЕР ҚАНДАЙ СИПАТҚА ИЕ БОЛУЫ КЕРЕК? 
7.1. шешімділік;  
7.2. сенімділік;  
7.3. шаруашылдық; 
7.4. үнемшілдік;  
7.5. ашықтық;  
7.6. жолдастық сезім; 

152
 
 
7.7. жаңашылдық; 
7.8. белсенділік; 
7.9. жауапкершілік; 
7.10. адалдық. 
 
8.  ТӨМЕНДЕГІ  ҰЙЫМДАР  ҮШІН  МЕНЕДЖМЕНТ  ҚАҒИДАТТАРЫН 
ТҮСІНУ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУДЫ 1-ДЕН 10-ҒА ДЕЙІНГІ БАЛЛ ШКАЛАСЫ 
БОЙЫНША БАҒАЛАҢЫЗ. 
8.1. кәсіпорын; 
8.2. аурухана; 
8.3. білім беру мекемесі;  
8.4. көтерме қойма; 
8.5. супермаркет;  
8.6. интернат. 
 
9.  КЕЛЕСІ  ЛАУАЗЫМДАРҒА  МЕНЕДЖМЕНТ  ҚАҒИДАТТАРЫН 
ТҮСІНУ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУДЫ 1-ДЕН 10-ҒА ДЕЙІНГІ БАЛЛ ШКАЛАСЫ 
БОЙЫНША БАҒАЛАҢЫЗ. 
9.1. кәсіпорын директоры;  
9.2. бас инженер;  
9.3. бригадир;  
9.4. супермаркет директоры;  
9.5. басесепші;  
9.6. сатушы;  
9.7. білім беру мекемесінің директоры; 
9.8. педагог; 
9.9. мектеп асханасының меңгерушісі. 
 
10.  НӘТИЖЕЛІ  МЕНЕДЖЕРГЕ  ҚАЖЕТТІ  ЖЕКЕ  ҚАСИЕТТЕРДІ 
БАҒАЛАҢЫЗ. 
10.1. тәуекелге бейімділік; 
10.2. жауапкершілік;  
10.3. төзімділік;  
10.4. шешімділік;  
10.5. бастамашылдық;  
10.6. көшбасшлылық;  
10.7. қарым-қатынас;  
10.8. икемділік;  
10.9. салқынқандылық;  
10.10. қайырымдылық;  
10.11. шығармашылық;  
10.12. ұйымдастырушылық қабілет. 
 

153
 
 
11. 
БОЛАШАҚ 
МҰҒАЛІМНІҢ 
ҚЫЗМЕТІНДЕ 
БАСҚАРУ 
ФУНКЦИЯСЫН  ЖҮЗЕГЕ  АСЫРУ  ҮШІН  МЕҢГЕРУ  ҚАЖЕТ  ДЕП 
САНАЙТЫН  БІЛІМ,  БІЛІК,  ҚАБІЛЕТ  ДАҒДЫЛАР  МЕН  ЖҰМЫС 
ӘДІСТЕРІН ТІЗІМДЕУ. 
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
__________________________________________________________ 
ҚАТЫСҚАНЫҢЫЗ ҮШІН РАҚМЕТ! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

154
 
 
ҚОСЫМША Ә 
 
Мұғалімнің сыныпты басқаруға қойылатын талаптары 
 
Дереккөз:  И.Н.Логвинов,  С.В.Сарычев  «Педагогикалық  психология 
бойынша 10 таңдаулы дәріс» 
Сыныпты  басқару  –  оқушылардың  тәртіп  сақтап  белсенді  жұмыс 
істеуге  деген  ынтасын  тудыратын  іскерлік  оқу  атмосферасын  қолдау 
үдерісі. 
Егер сыныпты дұрыс басқарса, онда сабақта: 
- оқушылар оқуға көп уақыт бөледі – мұғалім оқушыларға ескерту жасауға, 
әртүрлі ауытқуларға алаңдамайды, оның балаларды тыныштандыра алмауынан 
сабақтың  кеш  басталуына  жол  берілмейді.Басқарудың  маңызды  міндеттерінің 
бірі – оқу үдерісінің уақытын барынша арттыру; 
- басқару  өзін-өзі  басқаруды  дамыту  үшін  қолданылады  –  дұрыс  басқара 
отырып,  мұғалім  балаларды  жауапкершілікке  үйретеді  (өзін-өзі  басқару 
жауапкершілігі),бірлескен қызметтің ережелері мен рәсімдерін жасайды. 
Сыныпты басқарудың негізгі атқаратын қызметі: 
-  мақсат қою және сабақты жоспарлау; 
-  өзара  іс-қимылды  ұйымдастыру  (сабақтың  құрылымын  құру,  құқықтар 
мен міндеттерді бөлу, нормаларды белгілеу, өзін-өзі басқаруға оқыту); 
-  мотивация, оқу уәждерін дамыту; 
-  оқу  іс-әрекетін  және  оның  нәтижелерін  бақылау  (бағалау  жүйесін  құру, 
стандарттарды белгілеу, кері байланыс орнату, ауытқуларды түзету). 
Басқару объектісі ретінде сынып келесі параметрлерді сипаттайды: 
Көпөлшемділік.Әр  оқушы  –өз  мақсаттары,  таңдауы  мен  қабілеттері  бар 
тұлға.Балаларды  үнемі  белсенді  болуға  үйрету  –  әртүрлі  тапсырмаларды 
орындату, оқу материалын пайдалану маңызды. 
Болжамсыздық.Сынып  өмірі  сан  алуан  оқиғаларға  бай  және  күтпеген 
оқиғаларға  толы.Мұғалімге  келіп  түскен  ақпараттың  үлкен  көлеміне  –  сөздер, 
үнсіздік, күлкі, дау-дамай, реніш және түсінбеушілік және  т.б. тез арада жауап 
беруі қажет. Мұғалім оқушылармен күніне жүз рет ақпарат алмасады. 
Қарым-қатынастың жариялылығы.Мұғалім мен оқушылар үнемі өздерін 
«сахнада»  жүргендей  сезінеді.  Әрбір  іс-әрекетті  немесе  айтылған  сөздерді 
айналадағылар  бағалайды.  Оқушылар  әрқашан  мұғалімнің  іс-әрекетінің 
дұрыстығын,  оның  әділдігін,  оның  жақсы  көретін  оқушысының  бар-жоғын 
байқап жүреді. 
Өзара 
көмек 
көрсету 
қажеттілігі, 
ынтымақтастықты 
ұйымдастыру.Мұғалім  үшін  басқарудың  маңызды  міндеті  –  сыныптағы 
оқушылардың  өзара  көмегін  арттыру  арқылы  қойылған  мақсатқа  жету, 
ынтымақтастыққа  үйрету,  мысалы,  тапсырма  бойынша  жұмыс  істеу  үшін 
шағын топтарды құру. 
Мұғалімге 
қойылатын 
жалпы 
психологиялық-педагогикалық 
талаптар: