Методические рекомендации по изучению учебного предмета «физика» (7-9 классы) в рамках обновления содержания образования

91 
 
 
 
 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы 
Қатынас ыдыстар 
Оқу мақсаты 
7.3.1.6-
қатынас ыдыстарды қолдануға мысалдар келтіру 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Қатынас  ыдыстарға  мысалдар  келтіреді,  қатынас  ыдыстардың 
қасиеттері  қандай  қондырғыларда  пайдаланылатынын  біледі, 
су  құбырының  құрылысы  жайлы  мағлұматы  бар.  Пікірлерді 
негіздеуге өзінің дәлелін келтіре алады. 
Бағалау критерилері 
1. Қатынас ыдыстардың қасиеттерін біледі және атай алады. 
2.  Сұйықтың  ыдыс  қабырғасы  мен  түбіне  түсіретін 
қысымының табиғатын біледі.  
3. 
Білім  алушы  қарастырылып  отырған  заңдылықтардың 
физикалық мәнін дұрыс түсінетінін көрсете алады. 
4. Қатынас ыдыстарды қолдануға мысалдар келтіреді. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы 
Гидравликалық машиналар 
Оқу мақсаты 
7.3.1.7 
- 
Гидравликалық  машиналардың  жұмыс  істеу 
принципін сипаттау;  
7.3.1.8  - 
гидравликалық  машиналарды  қолдану  кезіндегі 
күштен ұтысты есептеу 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Бақылау  жасай  алады,  тұжырым  айта  алады,  айтылған 
тұжырымдарды  дәлелдейтін  немесе  жоққа  шығаратын 
тәжірибе-сынақ 
жоспарлай 
алады. 
Гидравликалық 
машиналардың 
жұмыс 
принципін 
сипаттай 
алады. 
Гидравликалық  машиналарды  қолданудың  нәтижесіндегі  күш 
ұтысын  анықтап,  есептей  алады.  Гидравликалық  пресстің 
құрылысын біледі.  
Бағалау критерилері 
1.  Гидравликалық  машиналардың  жұмыс  принципін  сипаттай 
алады.  
2.  Гидравликалық  машиналарды  қолданудың  нәтижесіндегі 
күш ұтысын анықтап, есептей алады. 
3.Гидравликалық пресстің құрылысын біледі. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы 
Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу 
Оқу мақсаты 
7.3.1.9  - 
Атмосфералық  қысымның  табиғатын  және  оны 
өлшеудің әдістерін  түсіндіру 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Атмосфералық қысымның себебін біледі. 
Атмосфералық  қысымды  өлшеуге  арналған  құралдарды  және 
олардың құрылысын, қатынасын біледі. 
Алынған 
ақпараттарға 
сүйене 
отырып, 
табиғаттағы 
құбылыстарды  түсіндіре  алады.  Өз  бетінше  дерек  жинай 
алады. 
Бағалау критерийлері 
1. Атмосфералық қысымның себебін түсіндіре алады. 

92 
 
 
 
 
2.  Атмосфералық  қысымды  өлшеуге  арналған  құралдарды 
және олардың құрылысын, қатынасын біледі. 
3.Жинаған  деректері  бойынша  атмосфералық  қысымды 
өлшеудің әдістерін түсіндіре алады. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы 
Манометрлер. Сорғылар 
Оқу мақсаты 
7.3.1.10  - 
Манометр мен сорғылардың жұмыс істеу принципін 
сипаттау 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Манометр және сорғылар  дегеніміз не екенін біледі; 
Олардың  құрылысы  қандай  екенін  түсінеді,  манометр  және 
сорғылардың жұмыс істеу принципін сипаттай алады. 
Бағалау критерилері 
1. 
Білім  алушы  манометр  және  сорғылардың  жұмыс  істеу 
принципін түсіндіре алады. 
2. Манометр мен сорғылардың құрылысын біледі. 
3. Манометр және сорғылардың жұмыс істеу принципі қандай 
заңдарға негізделгенін айтып бере алады. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы 
№5 Лабораториялық жұмыс «Архимед заңын тексеру» 
Оқу мақсаты 
7.3.1.11  - 
кері  итеруші  күшті  анықтау  және  оның  сұйыққа 
батырылған дененің көлеміне тәуелділігін зерттеу; 
7.1.3.3  - 
физика  кабинетінде  қауіпсіздік  ережелерін  білу  және 
сақтау 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Архимед  заңы  бойынша  теориялық  деректерді  біледі. 
Нұсқаулық  бойынша  жұмыс  істей  алады.  Дәл  өлшем  жүргізе 
алады,  оларды  өңдеп  және  қорытынды  жасай  алады.    Физика 
кабинетіндегі қауіпсіздік ережелерін біледі және сақтайды. 
Бағалау критерилері 
1. Кері итеруші күшті анықтай алады. 
2.  Өлшеулерді  дұрыс  жүргізеді,  өлшеу  нәтижелерін  толық 
кестеге түсіреді. 
3
. Зерттеу жұмысының нәтижесін қорытындылай алады. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы  
Кері итеруші күш 
Оқу мақсаты 
7.3.1.12  - 
сұйықтар  мен  газдардағы  кері  итеруші  күштің 
табиғатын түсіндіру; 
7.3.1.13 - 
есептер шығаруда Архимед заңын қолдану 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Сұйықтар  мен  газдардағы  кері  итеруші  күштің  табиғатын 
түсінеді, есептер шығаруда Архимед заңын қолдана алады. 
Бағалау критерилері 
1. 
Білім  алушы  қарастырылып  отырған  заңның  физикалық 
мәнін дұрыс түсінетінін көрсетеді. 
2.  Архимед  заңы  мен  тиісті  негізгі  ұғымдардың    анықтамасы 
мен түсіндірмесін береді. 
3.  Архимед  күшінің  табиғатын  тәжірибе  негізінде  түсіндіре 

93 
 
 
 
 
алады. 
4. Архимед заңын есеп шығаруға қолданады.  
5.  Архимед  күшінің  формуласын  түрлендіру  арқылы  белгісіз 
шаманы тауып, мәнін есептей алады. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Қысым 
Тақырыбы 
№6 лабораториялық жұмыс «Дененің сұйықта жүзу шарттарын 
анықтау» 
Оқу мақсаты 
7.3.1.14 - 
дененің сұйықта жүзу шарттарын зерттеу 
7.1.3.3  - 
физика  кабинетінде  қауіпсіздік  ережелерін  білу  және 
сақтау 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Денелердің  жүзу  шарттарының  тұжырымдамасын    біледі.  
Өлшеу  жүргізе  алады.  Лабораториялық  жұмысты  орындайды. 
Өлшеу  қателіктерін  есептей  алады.  Физика  кабинетіндегі 
қауіпсіздік ережелерін біледі және сақтайды. 
Бағалау критерилері 
1. Денелердің жүзу шарттарын біледі. 
2.  Сұйық  ішінде  жүзіп  жүрген  денеге  әрекет  ететін 
ығыстырушы күштің шамасын анықтай алады.  
3. Дененің жүзу шарттарын тәжірибе жүзінде анықтай алады. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
Жұмыс және қуат 
Тақырыбы 
Механикалық жұмыс. Қуат 
Оқу мақсаты 
7.2.3.1 
- 
механикалық  жұмыс  ұғымының  физикалық 
мағынасын түсіндіру; 
7.2.3.7 - 
қуат ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру; 
7.2.3.8  - 
механикалық  жұмыс  пен  қуаттың  формулаларын 
есептер шығаруда қолдану 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Механикалық  жұмыс  және  қуат  ұғымдарының  физикалық 
мағынасын түсінеді, формуласын біледі. 
Механикалық  жұмыс  пен  қуаттың  формулаларын  есептер 
шығаруда қолдана алады. 
Бағалау критерилері 
1.  Механикалық  жұмыс  пен  қуаттың    дәл  анықтамасы  мен 
формуласын, өлшем бірлігін айта алады.  
2.  Механикалық  жұмыс  пен  қуаттың  физикалық  мағынасын 
түсіндіре алады. 
3.  Механикалық  жұмыс  пен  қуаттың  формулаларын  есептер 
шығаруда  қолдана алады. 
Оқу 
бағдарламасына 
сілтеме 
 
Энергия 
Тақырыбы 
Кинетикалық энергия 
Потенциалдық энергия 
Оқу мақсаты 
7.2.3.2 - 
механикалық энергияның екі түрін ажырату; 
7.2.3.3  - 
кинетикалық  энергия  формуласын  есептер  шығаруда 
қолдану; 
7.2.3.4  - 
жоғары  көтерілген  дене  үшін  потенциалдық