14
3 Дәріс №3. ВА құру, өзгерту және дұрыстау
Дәрістің мазмұны: мағлұматтардың түйіндері, түрлері және
өткізгіштері; объектілерді мағлұматтардың өткізгіштерімен автоматты
және қолданбалы байланыстыру.
Дәрістің мақсаттары: мағлұматтар түрлерін және блок-диаграмма
элементтерін зерттеу – мағлұматтар терминалдары, мағлұматтар түйіндері
мен өткізгіштері. Мағлұматтардың өткізгіштері объектілерінің автоматты
және қолданбалы байланысымен танысу.
Алдыңғы панельде көрсетілген барлық объектілер блок-диаграммада
мағлұматтар терминалдары түрінде көрсетіледі. Мағлұматтар
терминалы – ол әріптік-сандық белгілері бар тік бұрышты формадағы
графикалық сурет. Мағлұматтар терминалы функционалдық және алдыңғы
панельдер арасындағы өзара байланысты қамтамасыз етеді. Мағлұматтар
терминалдары бағдарламаландырудың құбылмалы мәтіндік тілдеріне және
константтарына ұқсас болып келеді. Мағлұматтар терминалдары келесі
түрлерге бөлінеді – мағлұматтарды көрсету, басқару элементтерінің
терминалдары және түйіндер терминалдары.
Түйін деп мағлұматтарды енгізу/шығарудың бір немесе бірнеше
өрістеріне ие және виртуалдық құрылғының алгоритмдік операцияларды
атқаратын
блок-диаграммадағы
объектіні
атайды.
Түйіндер
бағдарламаландырудың
мәтіндік
тілдеріндегі
функцияларға,
операторларға, еншілес бағдарламаларға ұқсас болып келеді. Түйіндер өз
құрамына
құрылымдарды,
ВА
еншілес
бағдарламаларын
және
функцияларды кіргізеді. ВА еншілес бағдарламасы – басқа ВА блок-
диаграммасында еншілес бағдарлама ретінде пайдалануға болатын
виртуалдық құрылғы. Құрылым деп үрдісті басқару элементін атайды,
мысалы шарт бойынша цикл (While циклы) немесе Нұсқа (Case)
құрылымы және т.б. Функциялар түйіндерінің мысалдарына Add (Қосу)
және Subtract (Көбейту) түйіндері жатады.
Мағлұматтардың түрлері мен өткізгіштері. LabVIEW ортасында
мағлұматтардың
бірнеше
терминалдарын
байланыстыру
үшін
мағлұматтарды өткізгіштері пайдаланылады. Соның өзінде барлық
енгізу/шығару өрістерінің мағлұматтар түрлерімен сәйкес келуі қажет.
Мысалы, массивті шығару өрісін сандық түрдегі мағлұматтарды
енгізу өрісімен байланыстыруға болмайды. Байланыстыру сипаты жөнді
болуы керек. Өткізгіштер мағлұматтардың бір көзіне ғана, мағлұматтарды
енгізудің бір өрісіне ғана қосылуы керек. Мысалы, көрсетудің екі
элементін өз арасында байланыстыруға болмайды. Байланыс сәйкестілігін
анықтауға болатын компоненттер ретінде есептеледі: енгізу/шығару өрісі
мағлұматтарының
түрлері
және
көрсету
және/немесе
басқару
15
мағлұматтарының түрі.
Мағлұматтардың негізгі түрлері:
1) Сандық түрі (Numeric).
2) Жүзбелі үтірлі сан (Floating point) қызғылт түсті терминалды
көрсетеді және single (32 bit), double (64-bit) немесе extended (128-bit)
precision (бірлікті, екілікті немесе кеңейтілген нақтылығы) бола алады.
Жүзбелі үтірлі сан кешенді бола алады.
3) Толық санды түр (Integer) терең түсті терминалды білдіреді.
Толық сандарды ұсынудың келесі түрлері мүмкін: 8, 16 және 32 бит. Егер
сан белгілі толық сан болып табылса, онда сан белгісі үшін бір бит
пайдаланылуы мүмкін.
4) Логикалық түр (Boolean) жасыл түсті терминалды білдіреді, ол тек
екі жағдайды ғана қабылдай алады: FALSE (0) немесе TRUE (1).
5) Қатарлы түр (String) қызғылт түсті терминалды білдіреді, ол
ASCII форматындағы мәтіннен тұрады.
6) Файлға арналған жол (Path) терминалдар түрінде ұсынылады және
қатарлы түрге ұқсас болып келеді, бірақ LabVIEW оны форматтайды, сол
арқылы пайдаланылатын платформа үшін стандартты синтаксис
пайдаланылады.
7) Массивтер (Array) құрастырушы элементтердің мағлұматтар түрін
жағады және оларға сәйкес түсті қабылдайды.
8) Кластерлер
(Cluster)
өз құрамына мағлұматтардың түрлі
типтерінен тұрады және егер кластердің барлық элементтері сандық болса,
онда кластер қоңыр түсті болып көрінеді. Егер кластер түрлі типтердегі
мағлұматтардан тұратын болса, онда кластер қызғылт түсті болып келеді.
9) Мағлұматтардың дабылдық түрі (Waveform) мағлұматтардан,
уақыттың бастапқы интервалынан және өлшемдер арасындағы уақыт
интервалынан тұратын элементтер кластерінен тұрады.
10)
Динамикалық түр (Dynamic) өзімен қара-көк түсті терминалды
білдіреді. Динамикалық түр дабылдың мағлұматтарынан ғана емес,
сонымен қатар қосымша ақпаратқа ие, мысалы дабылды қабылдау уақыты
мен мерзімі, оның атауы. Динамикалық түрдегі мағлұматтар көптеген
экспресс-ВА пайдаланылады.
Блок-диаграммада мағлұматтар объектілер арасында байланыстыру
желілері арқылы жіберіледі, олар мағлұматтардың өткізгіштері деп
аталады,
олар
бағдарламаландырудың
мәтіндік
тілдеріндегі
құбылмалылыққа ұқсас болып келеді. Мағлұматтардың өткізгіші
мағлұматтардың бір көзіне ие болуы, бірақ мағлұматтарды көптеген
функциялар мен ВА жіберуі мүмкін. Жөнелтілетін мағлұматтар түріне
мағлұматтар өткізгіші желісінің түсі, стилі және қалыңдығына байланысты
болып келеді.
Мағлұматтар өткізгіштері объектілерін байланыстыру. LabVIEW
объектілерді блок-диаграммаға алмастырудан соң барлық объектілер
