Материалдары

 
100 
сүйіспеншілікті тәрбиелеу тәрбие жүйесінің барлық саласының өзегіне айналуы 
шарт деп есептейміз.  
Ұлттық  құндылықтарымызды  әлемдік  деңгейге  шығаруға  қабілетті  тұлға 
тәрбиелеу үшін:  
-  оқушылардың ұлттық сана-сезімін қалыптастыру;  
-  жас  ұрпақ  санасына  туған  халқына  деген  құрмет,  сүйіспеншілік, 
мақтаныш сезімдерін ұялату, ұлттық рухын дамыту;  
-  ана  тілі  мен  дінін,  оның  тарихын,  мәдениетін,  өнерін,  салт-дәстүрін, 
рухани-мәдени мұраларды қастерлеу;  
-  жас  ұрпақ  бойында  жанашырлық,  сенімділік,  намысшылдық  тәрізді 
ұлттық  мінездерін  қалыптастыру  сияқты  міндеттерді  орындағанда  ғана  басты 
мақсатқа жетеміз.  
Ұлттық  тәрбие  қазір  елімізде  орын  алып  отырған  көптеген  мәселелерді: 
ана тілін, ата тарихын, ұлттық салт-дәстүрін білмейтін жастар, тастанды жетім 
балалар, 
«қиын» 
балалар, 
қарттар 
үйлеріндегі 
әжелер 
мен 
аталар, 
нашақорлыққа  салынған  жастар,  тағы  басқаларды  бірте-бірте  жоюдың  және 
олардың алдын алып, болдырмаудың негізгі  жолы. Ұлттық тәрбие алған ұрпақ 
дені сау, білімді, ақылды, ұлтжанды, еңбекқор, сыпайы, кішіпейіл болып өседі. 
Сондықтан да ұлттық тәрбие – ел болашағы.  
 
Қолданылған әдебиеттер тізімі: 
 
1. Қазақстан  Республикасының  «Білім  беру  туралы»  Заңы  //Егемен 
Қазақстан, 1999 ж., 11 маусым. 
2. Абай.  Энциклопедия.  –  Алматы:  «Қазақ  энциклопедиясының»  Бас 
редакциясы, «Атамұра» баспасы. 
3. Ұлттық  тәлім-тәрбие  мазмұны  Абай  мен  Мұхтар  Әуезовтың 
педагогикалық  идеяларында  //  Шәкәрім  Құдайбердіұлының  шығармашылығын 
зерттеудің  өзекті  мәселелері.  Республикалық  ғылыми-теориялық  конференция 
материалдары. - Семей, 2006, 126 б.  
4. Жарықбаев  Қ.Б.,  Бөлеев  Қ.  Қазақстанда  педагогикалық  ой-пікірдің 
даму тарихы. Арнайы курс бағдарламасы. – Жамбыл, 1992, 14-18 бб. 
 
 
 
МҰҒАЛІМ МАМАНДЫҒЫНЫҢ НЕГІЗІ – КОММУНИКАТИВТІК 
ҚҰЗІРЕТТІЛІК  
 
Жуанышпаева С.Ж., Баймұханова Г.Қ. 
Петропавл қ., М.Қозыбаев атындағы СҚМУ 
 
Қазақстандық  қоғамның  қазіргі  геосаяси,  экономикалық  және  әлеуметтік 
жағдайы,  соның  ішінде  әлемдік  білім  беру  кеңістігіндегі  ықпалдастық 
Қазақстан Республикасындағы орта білім беру жүйесін жаңартуды талап етуде. 
Сондықтан  білім  саласына  жаңа  көзқарастармен  қатар  заманауи  дүниелер 

 
101 
енгізілуде,  оқытушылар  біліктілігін  арнайы  шетелдік  курстар  арқылы 
арттыруда, сол курстан алған теориялық білімдерін сабақ барысында қолданып, 
іс жүзінде оқу үдерісінде жүзеге асыруда.    
Бүгінгі  күні  коммуникативтік  құзіреттілік  мұғалім  кәсібилігінің  негізін 
құрайды.  Құзірет  –  дара  тұлғаның  бойындағы  өзара  байланысты  сапалардың 
(білім,  білік,  дағды)  жиынтығы  [1,  30  б.].  Жалпы  алғанда,  құзырлылық 
(құзіреттілік)  дегеніміз  –  педагог  маманның  басқа  бір  адамның  (оқушының) 
дамуына  негіз  бола  алатын  білімділігі  мен  абыройлығы  деуге  болады. 
Құзіреттілікті қалыптастырудың  негізіне  оқушылардың  өз  бетінше жұмысын 
тиімді  ұйымдастыру  жатады.   Ол  білім  сапасын  арттырудың  негізгі  жолы. 
Мұғалім  сабақ  барысында  өз  бетінше   жұмысты  тиімді  ұйымдастыру  арқылы 
өздігінен  дамуға  ұмтылатын  жеке  тұлғанының  құзіреттілігін   қалыптастыра 
алады.  Тұлға  құзыреттілігін  дамыту  үшін  ұстаздың  өзі  құзырлы  адам  болуы 
шарт,  яғни  құзыреттілік  тәсілдерін  меңгеріп,  білім  беру  мазмұнын  жетілдіріп 
отыруы  тиіс.  Ол  үшін  мұғалім  педагогикалық  үдерісте  жүйелі  түрде  жұмыс 
істей  алатын  маман  болумен  қоса,  педагогикалық  жаңалықтарға  тез 
икемделетін,  заман  ағымына  сай  жаңаша,  тез  ойлай  алатын,  оқушылармен 
ортақ тіл табыса білетін, терең білімді, өз ісінің шебері, кәсіби іскер маман иесі 
болуы  керек.  Осыған  байланысты  мұғалім  басқа  адамдарды  өз  болмысында 
қабылдап,  олардың  ой-пікірін  тыңдай  біліп,  өз  көзқарасын  қорғай  отыра,  пікір 
таласқа түсе білуі шарт, көпшілік алдында қысылмай, мәдениетті түрде анық та 
ашық  сөйлей  алу  қасиеті,  кез  келген  ортада  байланыс  орнату  және  түрлі 
жағдайға  қатысты  жедел  шешімдер  қабылдап,  келіссөздер  жүргізу,  таныс, 
таныс  емес  ортада  жұмысты  ерекше  ұйымдастырып,  адамдарды  бірден  өзіне 
қаратып, қарым-қатынас арқылы бауырына, өзіне тарта білуі қажет. 
«Қазақстан  Республикасы  12  жылдық  орта  жалпы  білім  беру» 
тұжырымдамасында  «Құзіреттілік  –  оқушылардың  іс-әрекетінің  әмбебап 
тәсілдерін  меңгеруінен  көрінетін  білім  нәтижесі,  ал  құзірет  дегеніміз    -  алға 
қойылған  мақсаттарға  жету  үшін  ішкі  және  сыртқы  ресурстарды  тиімді  іске 
асыруға  дайындық;  оқушының  білім  беру  жүйесіне  деген  әлеуметтік 
тапсырысты  құрайтын  жеке  және  қоғам  талаптарын  қанағаттандыру 
мақсатында  табысты  іс-әрекетке  дайындығы»  деп  көрсетіледі.  Сондай-ақ 
«Құзыреттілікті  тәсіл  –  оқу  үдерісінің  түпкілікті  құзіреттерді  қалыптастыруға 
бағдарлануы;  күтілетін  нәтижелерге  қол  жеткізу  аясында  білім  сапасын 
қамтамасыз  ететін  білім  беру  мақсаттарын  анықтаудың,  білім  мазмұнын 
іріктеудің, білім беру үдерісін ұйымдастыру мен білім нәтижелерін бағалаудың 
жалпы ұстанымдарының жиынтығы» [2, 7 б.] делінген.  
Мұғалімдердің  коммуникативтік  құзіреттігін  дамыту  қажеттілігі  еңбек 
нысанында  нақты  бір  мамандықтың  өкілі  ретінде  дұрыс  қарым-қатынас  жасай 
білетін, өнімді іс-әрекет ете алатын дамыған жеке тұлға негізінде түсіндіріледі. 
Оқытушылар  жұмыс  барысында  үнемі  қарым-қатынас  үдерісіне  түседі, 
әріптестер  арасындағы  өзара  қарым-қатынас,  оқушы  мен  ата-аналар 
арасындағы  жағдайға  байланысты  туындайтын  әр  түрде  болып  келетін  және 
көп  жоспарлы  деңгейдегі  қарым-қатынастар  болады.  Осыған  байланысты 
Е.А.Климова  жіктемесі  бойынша  педагог  «адам-адам»  мамандық  тобындағы