Оқулық Алматы, 014 3 Əож кбж ш

90
91
1
Ұйымдастыру 
кезеңі 
мотивация
Үй  жұмысы  тексерілмейді – бұл 
жаңа  тақырып.  Өткен  тақырып 
аяқталған  жəне  түйсінуді  талап 
етпейді. Оқушылардың мотивациясы 
сынып  бір  топ  ретінде  болады: 
тақырыптар уақыты жылдық жоспар 
бойынша 
көрсетіледі. 
Мұғалім 
тақырыптарды 
оқу 
барысында 
уақытты  үнемдеуге  жəне  «Ауызша 
сабақ-1»  картасында  ойнау  мүмкін-
діктеріне мəлімет береді.
Карта бойынша 
жұмыс жасау реті 
түсіндіріледі.
Ұжымды 
белсендіру үшін 
көшбасшыға сөз 
беріледі. ООМ 
бойынша жұмыс.
2
Оқушылардың 
субъекті 
тəжірибесін 
өзектендіру
Өткен  сабақ  тақырыбы  бойынша 
ерсілі-қарсылы  сұрақ  қою.  ООМ 
бойынша  материалды  бекіту  үшін 
тексеру  жүргізіледі  (Бұл  кезеңдегі, 
бұл  карта  бойынша  оқушылардың 
63%  норматив  көрсеткішке  жетуге 
қиындық  тудырғаныүшін 25.02.11 
ж.  Ақтөбе  қ.  №51  мектептің 
тарих  пəннің  «Кəсіби»  мұғалімі 
Қ.Сұлтанованың 
ұсынысына 
байланысты түзету енгізілді).
Біріншілік 
белгілеу барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады. 
3
Қабылдауды 
ұйымдастыру. 2 
сөзден тұратын 
түсінік екі 
сөз ретінде 
саналады. 
Жады бойынша 
рұқсат: бір сөз 
шегеріледі
Сабақ  басталмас  бұрын  мұғалім 
тақтаға 
оқытылатын 
тақырып 
бойынша 7, 14, немесе 21 кілтті 
сөздерді  жазады. 7 сөз  бастапқы 
кезең. 14 сөз  егер  сынып 7 сөзді 
жеңіл  естерінде  сақтаса. 21 сөз 
егер  сынып 14 сөзді  меңгерсе. 
Тақырып ішінде мұғалім сөздердің 
мағынасын 
түсіндіреді. 
кілтті 
сөздер 
жабылады. 
Оқушылар 
тақтадағы 
барлық 
сөздерді 
естерінде  сақтауы  тиіс.  Берілген 
уақыт 
аяқталысымен 
сөздерді 
жасырып  қояды  жəне  оқушылар 
сол кеткен уақыт аралығындағыдай 
уақыт  ішінде  естеріне  сөздерді 
түсіруі  тиіс.  Мұғалім  сұрақ-
жауап  жүргізеді,  нормаға  сай  есте 
сақталған сөздерді айтқан оқушыға 
ООМ  ұяшығына  қосу  белгісі 
қойылады.
Екіншілік 
белгілеу. Есте 
сақтауға уақыт 
нормативі 7 сөз 
– 30 сек. 14 сөз-1 
мин-15 сек. 21 
сөз – 2 мин-30 
сек.
4
Ұғынуды 
ұйымдастыру
Оқушылар  оқулықтың  бір  бет 
парағындағы  мəтінді 3 минут 
ішінде оқып шығуы тиіс. Мұғалім 
олардың 
материалды 
оқыған 
білімдеріне  қатысты  сұрақ-жауап 
алатыны жайында ескертуі тиіс.
1-2 сынып: 5 
минут бір бет 
мəтінге; 3-4 жəне 
7-11 сыныптар: 
4 мəтіннің бір 
бетіне 4 минут; 
5-6 сынып: мəтін 
бетіне 3 минут.
5
Түсінуді 
тексеруі
Қарама-қарсы сұрақ қою. Мұғалім 
ООМ 
бойынша 
оқушыларды 
ретсіз түрде сабақтың тақырыбына 
байланысты  кілттік  сөздерді  қоса 
сұрайды.
Үшіншілік 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады.
6
Бекітуді 
ұйымдастыру
Қарама-қарсы сұрақ қою. Мұғалім 
тақырыпқа сай ретсіз оқушыларды 
ООМ  арқылы  сұрайды.  Сұрақтар 
меңгеру 
сапасын 
тексеруге 
арналған  тұрғыда  болғаны  абзал. 
«Иə»  немесе  «Жоқ»  деген  жауап 
беретін сұрақтар болмауы тиіс.
Төртінші 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады.
7
Талдау.
Уақыт 5 минут
Оқытылған  тақырып  бойынша 
тақырыптық 
сөздік 
қорды 
(ТСҚ)  тексеру  жүргізіледі.  Сөз 
қысқартылмаған  түрде,  түсінікті 
етіп  жазылады.  шығарма  түрінде 
жазуға  рұқсат  беріледі.  Көмекші 
сөз  жəне  жалғау  сөз  болып 
саналмайды. 
ТСҚ 
нормативі 
төменде келтірілген.
Бесінші 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады.
8 Түйсіну
1. Сыныптың материалды меңгеру 
деңгейі  анықталады. 2. Сабақтың 
нəтижесін  ескере  отырып  сол 
тақырып бойынша жұмыс уақыты 
болжанады.  Мұғалім  тағы  да 
тақырыптың  аяқталуын  болжап, 
«Ауызша  сабақ 3» картасындағы 
ойын ережелерінің мүмкіндіктерін 
айтады.

92
93
9
Журналға баға 
қою келесі 
норматив 
бойынша 
жүзеге 
асырылады: 
4-5 белгі – 5 
ұпай.- 3 белгі – 
4 ұпай. -2 белгі 
– 3 ұпай. -1 
белгі – 2 ұпай.
Сапа  нормативі:  оқушылардың 
63% 5 ұпайдан  алуы  тиіс. 3 - 
кестені қара. 10 Үй тапсырмасы 4 
белгіден кем алған оқушылар үйге 
тапсырма алады.
 
«Ауызша сабақ - 1» картасы бойынша технологиялық 
сабақ сапасының мониторингісі
Сапалы технологиялық нəтиже алу үшін сабақтың əр кезеңі мен 
бүкіл  сабақ  барысы  өлшенеді.  Бұл  үшін  сабақтың  технологиялық 
кезеңі  бойынша  негізгі 5 көрсеткіші  жасалған,  ол  мұғалім 
тарапынан  ООМ  арқылы  қойылатын  алу  жəне  қосу  белгілерімен 
көрінетін белгілер. 1. Өткен тақырып бойынша қарама-қарсы сұрақ 
қою. 2. Тірек  сөздерді  есте  сақтау  бойынша  жадысына.  Бақылау – 
(оқушылардың  бір-бірін  өздері  тексеруі). 3. Сөздік  қоры  бойынша 
сөз саны үшін. 4. Қарама-қарсы сұрақтар үшін. 5. Сыни көзқараспен 
сұрақ қойғаны үшін. 
Зейін  мен  есте  сақтауды  дамыту  бойынша  жұмыс  ережесі. 
Оқушылар  сөзді  есте  сақтағаннан  соң,  блок  ашылады.  Балалар 
қалып  қойған  сөздерді  дəптерлеріне  орнына  келтіріп  жазады. 
Тілшілер үшін бұл кезең жаңа сөздерді есте сақтау формасының бірі 
болып табылады. Мысалы: 7 сөздің үш сөзі өшіріледі. Бірақ балалар 
ол  сөздермен  сөйлем,  сөз  тіркестерін  құру  арқылы  жаттықтыру 
жұмыстарын  жүргізіп,  оларды  ұмытпай  есте  сақтауы  қажет.  Ары 
қарай  өшірілген  сөздер  орнына  келтіріледі,  бірақ,  басқа  сөздер 
өшіріліп сөздермен жұмыс жасау жалғасады.
Мəтінмен  жұмыс  жасау.  Оқушылар  берілген  мəтінмен  тірек 
сөздерді тауып, тақырыптағы сөздің мəнін ашады. Сондай-ақ, мұғалім 
қарама-қарсы жəне сын тұрғысынан сұрақ қою барысында баланың 
көңілін əрбір ұсақ бөлшекке назар аударылатыны жайында ескертіп, 
балалар,  мəтінге  аса  назар  аударып  оқулары  қажеттілігі  жөнінде 
мұғалім  тарапынан  нұсқаулық  алады.  Картаның  негізгі  мақсатын 
есте  сақтау  қажет,  ол:  оперативті  ойлау  қабілетін  дамыта  отырып, 
оқу  материалын  сапалы  меңгеру  жəне  берілген  тақырып  бойынша 
сыныптың барлық күш-жігерін ақпаратты өңдеуге біріктіру.
Қарама-қарсы сұрақ қою. Жұмыс соңында мұғалім мəтіндегі 
тірек сөздермен жұмыстың нəтижесі бойынша бүкіл сыныптан сұрақ-
жауап алады. Сонымен қатар, мұғалім оқушылардың тақырыптағы 
əрбір ұсақ бөлшектерін, ең негізгілерді баса нақты табу біліктілігін 
дұрыс  жолға  қою  мақсатында  тақырып  бойынша  сұрақтар  қояды. 
Мұғалім  осы  аталған  карта  бойынша  оқыту  сапасының  ең  негізгі 
ұстанымдарын дұрыс қолданғаны жөн: - сандық құрылуы - сынып-
пен  жұмыс  жасауда  анықталған  ақпарат  көлемін  нақтылы  өңдеу 
білігі. – сапа құрылуы – сол жəне басқа да тақырып негізінде жатқан 
нақты ақпараттар көлемін сыныппен біргелесе отырып жұмыс жасау 
білігі. – оқытудағы синергизм – сынып оқуға ену барысында жəне 
білімді  алу  нəтижесінде  ақпараттарды  өңдейтін  жүйе – үдеріскер, 
бірыңғай ағза болып құрылады. Бұл оқу кеңістігінде тұрақты сапаны 
алу үшін, оқу аймағы қорын тиімді, əсерлі бөлшектеп пайдалануға 
мүмкіндік береді. Ескерту. Оқушыларды мынадай тұрғыда белсен-
діру  қажет:  ұсынылып  отырған  білімнің  барлығын  бірдей  бір 
оқушының  меңгеруі  мүмкін  емес,  бірақ  жалпы  сынып  болып 
біріккен жағдайда берілген жүктемені əрбірі теңдей етіп бөліп алу 
барысында  білімнің  үлкен  көлемін  меңгеруге  жəне  денсаулық  пен 
танымдық қуанышын сақтау мүмкіндік туады.
Сын тұрғысынан сұрақ қою. Мұғалім оқушыларға əдейі дұрыс 
емес  сұрақтар  қояды.  Мəтінде  көрсетілген  сол  тақырыптардың 
барлық мəліметтері тексеріледі. Сын тұрғысынан сұрақ қою кезеңі 
диагностикалық  болып  табылады  да  осы  кезеңде  ғана  мəтінмен 
жұмыс  сапасын  анықтауға  болады.  Осы  кезеңдегі  режимде 
балалардың мəтінмен мұқият жəне терең жұмыс жасауға мүмкіндік 
беріп, қажетті түйсіну деңгейінің мүмкіндігі туады. Сын тұрғысынан 
сұрақ  қою  сабақты  бекіту  фазасы  болып  табылады.  Осы  кезең 
оқушының ойлау қабілетін тиімді қалыптастырады, мектепте жəне 
мектептен  тыс  күйзеліс  жағдайларын  қалыпқа  келтіретін  бейімдеу 
факторы болып табылады. 
«Ауызша сабақ - 2» технологиялық картасы
Мақсаты:  Оқу  материалының  оқушылар 63%-ын  өз  бетінше 
шығармашыл-ізденіс жұмысы арқылы меңгеру. Баланың өз еңбегінің 
нəтижесінде  тұрақты  оң  мотивация  мен  түйсіну  тудыру.  Оқу 
техникасының көлемін, сапасын жəне шапшаңдығын арттыру. Ойлау