ресурстарын басқару».
Пәнді оқыту мақсаты: студенттерді жерасты сулары ресурстарын пайдаланудың арнайы және
жалпы мәселелерімен таныстыру кіреді, оның ішінде: сумен қамтамасыз етудің әртүрлі
жүйелерімен, жерасты суларының сутартқыштарының типтерімен және конструкцияларымен; су
сапасын жақсарту тәсілдерімен, механикалық және химиялық тазалау тәсілдерімен, оны
залалсыздандырумен; жерасты суларын ластанудан қорғау; жерасты суларынан пайдалы
минералды заттарды алу тәсілдерімен; минералды және термалды жерасты суларын пайдалану
принциптерімен.
Қысқаша мазмұны: Курс мақсаты және міндеттері. Жерасты суларының ресурстарын
пайдаланудың даму тарихы. Жерасты суларын сумен қамтамасыз ету үшін пайдалану. Шахталық
құдықтар. Құбырлы құдықтар. Сүзгісіз ұңғымалар. Сорғылар. Жерасты суларымен сулару. Жерасты
суларын термальді сулар есебінде пайдалану. Өнеркәсіптік жерасты суларын минералды сулар
есебінде пайдалану. Минералды жерасты суларын емдік сулар есебінде пайдалану.
Күтілетін нәтижелер: сумен қамтамасыз ету және ирригацияны, курорттарда емдік жерасты
суларын пайдалануды ұйымдастыру бойынша студенттерді теориялық негізге үйрету, оларды
бірінші кезекте жерасты суларымен қамтамасыз ету процесін рәсімдейтін қазіргі нормативті-
техникалық құжаттармен таныстыру, сонымен қатар жеке элементтерге де, тұтас жерасты суларын
пайдалану жүйелеріне де инженерлік есептеулерді жүргізуде практикалық дағдыландыру.
Студент білуі қажет: жерасты суларын пайдалану жүйелерінің инженерлік есептеулерін жүргізудің
теориялық негіздері мен тәжірибелік машықтарын білу.
Студент меңгеруі қажет: елді мекендерді, өндірістік және аграрлық нысандарды семен
қамтамасыз етудің практикалық мәселелерін шешу.
Постреквизиттер: «Су шаруашылық жобалау», «Жерасты суларын іздеу және барлау», «Суды
тиімді пайдалану».
EVH439 Су шаруашылығы экономикасы
Деректемелер:Өндірісті сумен жабдықтау және суды әкету, Ауылшаруашылығын сумен
жабдықтау, Су ресурстарын басқару, Су шаруашылығын жобалау, Су ресурстарын кешенді
пайдалану.
Пәнді оқытудағы мақсат: су шаруашылығын жобалау және экономикасы аясындағы теориялық
және практикалық білім беру.
Қысқаша мазмұны:
-
Табиғатты пайдалану экономикасы тапсырмалары мен түсініктерін бекіту.
мына тәсілдерге үйрету:
-
су және табиғат ресурстарына экономикалық баға беру;
-
табиғатты және су көздерін ластанаы үшін келтірілген эконологиялық шығындарды
экономикалық тұрғыда бағалау;
-
табиғатты жәну суды қолданыс үшін және қоршаған ортаны су қоймаларын бүлдіргені үшін
төлемдерді орнату;
-
инвестициялық табиғатты қорғау, суды қорғау жобаларын бағалау;
-
су шаруашылығының техникалы-экономикалық негізделуі;
-
табиғатты қолдану, суды қолдану және қоршаған ортаны, су қоймасын қорғаудың
экономикалық механизмімен танысу;
Пәнді зерттеу нәтижесінде студент білуге міндетті:
-
табиғатты қолдану, суды қолдану және су шаруашылығының экономикасы аймағындағы
негізгі анықтамалар және терминдер;
-
табиғатты қолдану экономикасы, суды қолдану экономикасы және су шаруашылығының
экономикасы пәнінің мәселелері;
-
табиғат су ресурстарының экономикалық зардапты қалай есептеу қажет;
-
өнеркәсіптің экологиялық тоқтауларын қалай анықтау;
-
капиталды салымдардың жалпы және салыстырмалы экономикалық тиімділігін есептеу
қалай жүргізіледі;
-
су шаруашылық шаралардың нұсқаларының техникалы-экономикалық салыстырыуын
қалай жүргізу;
-
су шаруашылықтық кешенді құрылысын техникалы-экономикалық негізделудің
ерекшелітерін;
Білу қажет:
-
курс білімін ҚР су шаруашылығы экономикасының аймағындағы бүгінгі және болашағы бар
сұрақтарды шешуде қолдану;
-
ҚР экономикасы салаларындағы суды қолдану және қорғау экономикалық көрсеткіштерін
талдау;
-
бүгінгі деңгейде суды қолданудың жанашылдығына экономикалық баға беру және
экономиканың түрлі салаларында перспективті қажеттіліктерді анықтау;
-
табиғатты қолдану, суды қолдану бойынша экономикалық мәліметтерімен жұмыс істеу;
Дағдылану:
-
су шаруашылығы бойынша экономикалық мәліметтерді жинау;
-
суды қолдану және қорғау экономикалық көрсеткіштерін талдау және жинақтау;
-
бүгінгі деңгейде және басқарудың түрлі салалары және деңгейлері үшін перспективті су
ресурстарын қолдану және қорғау экономикасының жағдайы туралы аналитикалық жазбаларды
құрастыру.
EMVH439.1
Су шаруашылығындағы экономика және менеджмент
Пререквизиттер: математика, экологияжәне тұрақтыдаму, экономикалық теорияның негізі, су
ресурстарын кешенді пайдалану.
Пәнін оқыту мақсаты:суденттерге су шаруашылығы экономикасы туралы теориялық білімін
қалыптастыру; нарық экономикасы кезінде су шаруашылығы кәсіпорындарын экономикалық
басқару әдістері мен түрлерін дамыту саласында қолданбалы білім беру.
Қысқаша мазмұны:Су пайдаланудың экономикасы және оның негізгі міндеттері.Су ресурстарын
экономикалық бағалау. Суаттарды ластау нәтижесінде келтірілген экологиялық нұқсанға
экономикалық баға беру. Су ресурстардың ластануына төленетін төлемдер. Мекемелердің
экологиялық шығыны. Инвистициялық суды қорғау жобаларына баға беру.Судыпайдаланудың және
су ресурстарын қорғаудың экономикалық механизмі. Су шаруашылығының экономикасы және оның
міндеттері. Су ресурстарын үнемдеу және оның обьективті қажеттілігі. Су шаруашылық
шаралардың технико-экономикалық дәлелденуі. Күрделі салымдар мен жұмыс істейтін өндірістік
қорлардың жалпы экономикалық тиімділігі. Күрделі салымдардың салыстырмалы экономикалық
тиімділігі. Су шаруашылық құрылыс жобаларының технико-экономикалық дәлелденуі.Су
шаруашылық бойынша жоспарлаудың технико-экономикалық дәлелденуі. Кешенді су шаруашылық
құрлысын технико-экономикалық дәлелдеу ерекшеліктері.
Күтілетін нәтижелер:студенттердің су шаруашылығыэкономикасы және менеджменті туралы
негізгі түсініктерді игеруі және су шаруашылығындағы экономикалық есептеулерді.
Білуі керек:мемлекеттегісу шаруашылығыэкономикасы және менеджментінің негізгі
тапсырмаларын, бағыттарын және проблемаларын, әлеуметтік, экономикалық, техникалық және
басқарулық көрсеткіштердің бір-бірімен байланыстық сипатын.
Меңгеруі қажет:су шаруашылығыэкономикасы және менеджменті саласындағы қазіргі замандағы
және келешектегі сұрақтарды шешу үшін осы пәнді игерудегу білімді пайдалану.
Постреквизиттер: Су шаруашылығындағы экономика және менеджмент курсы студенттерге 4
соңғы семестрде жүргізіледі, сондықтан посреквизит пәндер болмайды.
OVR 4310
Су ресурстарын қорғау
Пререквизиттер:
«Информатика»,
«Химия»,
«Экология»,
«Гидрометрия»,
«Инженерлік
гидрология», «Геоэкология», «Гидроэкология»
Су ресурстарын қорғау пәнін оқыту мақсаты: су ресурстарын қорғау және ұтымды пайдалануда
теориялық және практикалық білім беру.
Қысқаша мазмұны: Табиғи су көздерінің жалпы сипаттамасы.
Сумен жабдықтауда су алу
көздеріне қойлыатын талаптар. Әр түрлі табиғи су көздерінің санитарлы су сапасы. Сумен
жабдықтауда су алу көздеріне адамның шаруашылық іс-әрекетінің әсері. Қазақстанның бабиғи су
ресурстары. ҚР Су Кодексі туралы жалпы мәлімет.
Күтілетін нәтижелер: студенттер су ресурстарын қорғау және су пайдалану бойынша
анықтамалар мен негізгі терминдерді меңгеруі тиіс.
Студент білуі тиіс: су пайдалану жіктемесін; қалаларда су тұтыну және су пайдалануды,
экономика салаларына әсер етуші факторлар; су қорғау ережесі; Ұлттық су шаруашылығы саясаты
стратегиясы және концепциясы, оны жүзеге асыратын маңызды бағдарламалар мен жобалар.
Студент меңгеруі қажет: курстық білімді ҚР су әкету және су тұтынудың заманауи сұрақтарын
шешуде пайдалану; ҚР су қорғау және су пайдалану динамикалық және құрылымдық
көрсеткіштерін талдау; шаруашылық ауыз-су және өндірістік қажеттілікке кететін суды ұтымды
пайдалануда баға беру; су тұтыну және су әкету бойынша тәжірибелік және статистикалық
мәліметтермен жұмыс істеу.
Постреквизиттер: «Су ресурстарын қорғау» пәнін оқығаннан кейін алатын білім мен дағдылары,
су ресурстары және суды пайдалану мамандығының оқу жоспарындағы арнайы пәндер -«Су
ресурстарын кешенді пайдалану», «Онеркәсіптік су тұтыну және су әкету», «Су ресурстарын
басқару және жоспарлау», «Су шаруашылығын жоспарлау», «Су шаруашылығы экономикасын»
меңгеруге қажет болып табылады.
VP 4310.1
Сушаруашылық жобалау
Пререквизиттері: «Геология және гидрогеология негіздері», «Инженерлік геология», «Гидрология
және ақаба реттеу».
Пәннің оқыту мақсаты: Студенттреге гидротехниқалық құрығылар және басқа да объектілерді
жобалау және есептеумен инженерлік тапсырмаларды шешуге үйрету.
Қысқаша мазмұны: Су шаруашылығының дамуының аймақтық және бас жетілдерулері. Жобалау
сатылары мен жүйесі. Су шаруашылық объектілерді жобалауға қойлатын талаптар. Су қоймаларды