13
І.
Жансүгіров атындағы ЖМУ ХАБАРШЫСЫ № 4 / 2015
дифракция, интерференция құбылысын түсіндіргенде құс қауырсыны, капрон мата,
пластинканы пайдалана отырып түсіндіруге өте тиімді.
«Дыбыс толқындарын» өткенде резонатор ретінде домбыраның қуысын
қарастыра отырып, адамның ауыз қуысы резонатор екенін ескертіп, «жағыңды екі
қолыңмен қатты қысып сөйлеп көр» деген тапсырма беріледі. Оқушылар өз
тәжірибесіне түсініктеме береді. Осылайша физиканың негізгі заңдылықтары мен
құбылыстарын өмірмен байланыстыра қызықты етіп беру жолдарын қарастырамын.
Мұндай тапсырмалар оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана
қоймай, оларға физика заңдылықтарын өмірде кеңінен қолдануға болатынын
түсінуге мүмкіндік береді.
Жалпы
инновациялық
педагогикалық
технологияны қолдану сабақтың сапасын көтеруге, оқушылардың білімге леген оқу -
танымдық қызығушылығын арттыруға, қазіргі қоғам талабына сай білім алуына көп
әсерін тигізеді.[4]
ӘДЕБИЕТТЕР
1.ҚараевЖ.А.«Саралап,деңгейлепоқытутехнологиясы».
2.Жұмабекова А. А. «Деңгейлік тапсырмалар арқылы дамыта оқыту».
3.Тұрғанбаева Б. «Жеткіншектердің шығармашылық қабілетін дамыту».
Қазақстан мектебі №8, 2004 ж.
4. Ильин В. С. «Формирование личности школьника». М,
педагогика, 1984г.
ӘОЖ 359-05
БОЛАШАҚ ОТАН ҚОРҒАУШЫЛАРДЫ ӘСКЕРИ ТӘРТІПТІ САҚТАУҒА
ДАЙЫНДАУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШАРТТАРЫ
Кангалаков М.С., Куракбаева А.Ж.
Жетысуский государственный университет им.И.Жансугурова, г. Талдыкорган.
kangalakov@mail.ru
Болашақ Отан қорғаушыларды әскери тәртіпті сақтауға дайындаудың
педагогикалық шарттарын қарастыруда біз мектепте оқушыларды «Алғашқы әскери
дайындық» пән сабақтарында қалайша оқытып тәрбиелейтіндігін зерттедік.
К.Аманжоловтың, А.Тасболатовтың, Д.Майхиевтің, Б.Аманжолованың [1]
айтулары бойынша, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерін жетілдірудің, ұрысқа
дайындығын көтерудің көптеген факторларының ішінде қиын да көп қырлы
құбылыс – әскери тәртіпті нығайту бірінші орын алады -дейді.
Қазақстан Респуликасы Қарулы Күштерінің жарғылары жеке құрамды
тәрбиелеу мен оқыту негіздеріндегі әскери қызмет заңдарының жиынтығы болып
табылады. Онда әскери қызметшілердің міндеттері мен құқықтары және өзара
қарым-қатынастары анықталады.
Жарғылар әскерлердің өмірі мен күнделікті қызметін, тұрмысының барлық
жақтарын қатаң және нақты түрде белгілейді, әскердегі белгіленген тәртіптің,
ұйымдастырушылық, әскери тәртіптілікті ұстап тұру мәселеріне анық нұсқаулар
береді.
Жарғылар ережелері Қазақстан Республикасы азаматтары моральдық
кодексінің адамгершілік принциптерімен тығыз байланысты.
Заң тұрғысынан алғанда, әскери жарғылар – дара басшылық негізінде әскери
қызметшілер қарым-қатынасының әр түрлі жағын, әскери тәртіптілік пен
заңдылықтарды реттейтін, мемлекет бекіткен нормативті-құқықтық актілердің
14
І.
Жансүгіров атындағы ЖМУ ХАБАРШЫСЫ № 4 / 2015
жиынтығы. Олар әскери өмір мен оның әрекеттерірінің сан түрлі қырын реттейді:
әскери қызметшілерді оқыту мен тәрбиелеудің міндеттерін, нормалары мен
әдістерін, әскердің күнделікті өмірін ұйымдастыру тәртібін; ішкі, гарнизондық,
қарауылдық, патрульдік, парк, лагерлік және басқа да ранайы қызметтердің күн
тәртібін; әскерді орналастыру, материалдық-тұрмыстық және медициналық
қамтамасыз етуді; әскери қызметшілердің құқығын, міндеттері мен тәртіптік
жауапкершілігін; жауынгерлердің қызметтегі және одан тыс уақыттағы өзара қарым-
қатынасы
мен
мінез-құлқын;
қатан
жарғылық
тәртіпті,
жоғары
ұйымдастырушылықты, әскери тәртіптілік пен ұрысқа дайындықты сақтаудың
құқықтық жағы мен әдістерін реттейді.
Әскери жарғыларда армия дамуының көп қырлы тәжірибесі берген барлық
жаңалықтар жинақталады. Оларда қорғаушыларға қойылатын талаптар қысқаша,
анық түрде мазмұндалады. Қатан жарғылық тәртіп, қызмет пен тұрмыстағы жоғары
ұйымдастырушылық оқуда жетістіктерге қол жеткізуге, жауынгерлердің
тәртіптілігіне ықпал етеді.
Тәртіп – ол адамның қоғамдағы қалыптасқан белгілі ұстанымы.
Тәртіпшілік - ол әскери тәртіптің талабы, оны орындау әскери қызметшіге
терең ішкі қажеттілік болып есептелінеді, барлық нормаларды және жарғы
қағидаларын орындауда ұстанымды дағды. Бұл әскери қызметшінің заң алдында
жаупакершілікті болуы, өзінің іс-әрекеттерін саналы және түсінікшілікпен
командирдің ерлігіне бағындыру, өзінің жеке тұлғалық қызығушылықтарын –
бөлімнің, корабльдің ұрысқа дайын қызығушылығына.
Сонымен, осындай шешімге келуге болады, «тәртіпшілік» ұғымы әскери
қызметте әскердің ерекше сапасы ұстанымды және ережелерді сақтау.
Тәртіптіліктің сыртқы және ішкі көрсеткіштерінің сипаттамасы:
Тәртіптіліктің сыртқы көрсеткіштерінің сипаттамасы:
- әскери тәртіпті
қаталдықпен сақтау;
- командирлермен басшылардың бұйрықтары мен жарлықтарын ұқыпты және
ынталы орындау;
- соғыс техникасына және қаруларға ұқыпты қарау, оқу-әскери және қызмет
міндеттерді шешуде оларды
сауатты пайдалану;
- үлгілі сыртқы түрі.
Тәртіптіліктің ішкі көрсеткіштерінің сипаттамасы:
- әскери тәртіптің қажеттілігі
мен жөнділігіне сенімді болуы;
- жарғылар мен өсиеттерді, әскери қызметтің талаптарын білуі;
- әскери тәртібіне сай өзін ұстай білуі;
- тәртіпті мінез-құлығына дағдылары
мен әдеті;
- өзін ұстай білушілігі.
Оқушының бойында тәртіптілікті сақтауға үйрену үшін мына мәселелерді
есте сақтау керек:
- материалдық сілтеме тағайындау;
- алдын ала қажетті
мәліметтерді беру;
- оқушыны психологиялық тұрғыда дайындау:
а)
мұғалімге,
пәнге дұрыс көзқарас;
б) пәнге саналы қатынасы және берілген білімнің тәжірибелік мәні мен
мүмкіндіктерін игеру.
Алғашқы әскери дайындық сабағында Қазақстан Республикасының Қарулы
Күштері туралы оқыту – қиын да қызық жұмыс. Қазіргі кезде алғашқы әскери
дайындық пәнің оқытатын мамандарға қойылатын талап жаңа технологиялық
әдістерді қолдана отырып, тек сапалы әскери-патриоттық сезімін қалыптастыру
емес, сонымен қатар оқушыларды тәртіпті сақтауға үйрету, олардың Қазақстан
