Методические рекомендации по изучению учебного предмета «география» (7-9классы) в рамках обновления содержания образования

42 
 
дамытады және географиялық есептерді шығарады. 
Осы бөлімдегі «География» пәнінің тілдік мақсаты  
Төменде оқушыларға қажетті ғылыми тіл қамтылған тілдік мақсат үлгісі берілген. 
Пәндік мақсат 
Тілдік мақсат 
Пәнге қатысты 
лексика мен 
терминология 
Диалогқа/жазы
лымға қажетті 
тіркестер 
7.1.1.1 Географияның зерттеу 
нысандарын атау 
7.1.1.2 Саяхатшылар мен 
зерттеушілердің география 
ғылымының дамуына қосқан 
үлесіне баға беру  
7.1.1.3 Географиялық дерек 
көздерімен жұмыс істеу (карта, 
сурет, мәтін, фотосуреттер, 
графикалық материалдар) 
7.1.1.4 Географиялық далалық 
зерттеу көрсеткіштерді өңдеу  
Оқушылар: 
Мәтінді оқи 
отырып, зерттеу 
мен 
зерттеушілерді 
және зерттеу 
әдістерін 
сипаттай алады. 
Географиялық 
дереккөздерді 
қолданып, 
талдау жасайды. 
География, 
физикалық 
география, 
экономикалық 
география 
Саяхатшылар......
....... 
Зерттеушілер......
........................... 
Далалық 
әлістерге 
жатады................
.................... 
Басқа тілдік мақсаттарды қалыптастыру үшін, сонымен қатар пәнді және академиялық 
тілді оқыту барысында қолданылатын тілді оқыту мақсаттары бойынша қосымша 
ұсыныстар алу үшін жоғарыда келтірілген «Тілдік мақсаттар жөнінде кіріспе» бөлімін 
қараңыз. 
Қысқаша шолу 
Оқушылар кеңістік, географиялық қабық пен географиялық ортаның нысандарын, 
үдерістерін және құбылыстарын зерттей алады, Саяхатшылар мен 
зерттеушілердің үлесін уақыт желісінде көрсете алады, сипаттап баға бере алады.Зерттеу 
әдістерін жалпы сипаттай алады. Географиялық дерек көздерімен және карталармен 
жұмыс істеу дағдыларын дамыту. Географиялық есептерді шығару. 
Оқу 
бағдарлам
асына 
сілтеме 
Оқыту 
мақсаттары 
Ұсынылатын оқыту 
іс-әрекеттері 
Мұғалімге 
арналған 
ескертпелер 
Оқыту 
ресурстары 
1 бөлім 
Зерттеу 
және 
зерттеуші
лер  
7.1.1.1 
Географиян
ың зерттеу 
нысандарын 
атау 
 
 
 
 
 
 
 
 
7.1.1.3 
Географиял
ық 
дерек 
көздерімен 
жұмыс  істеу 
(К) Ой тастау 
География ғылым 
ретінде қалай пайда 
болған?  
(Балаларға 
ресурстармен жұмыс 
жасауды ұсыну) 
 
(К) Географияның 
зерттеу нысанын 
түсіндіру  
(ресурс көздері арқылы 
географияның нені 
зерттейтінін 
анықтайды) 
(Ж) Кеңістік түсінігін 
талқылау 
 
Оқушыларға өз 
білімдерін көрсету 
мүмкіндігін 
ұсыныңыз. 
 
(кеңістік ұғымына 
жетелеу) 
Географияның 
басты сұрақтарын 
ескеру. Олар: Не? 
Қайда? (қашан)? 
неге?  
Осы сұрақтар 
арқылы 
географияның 
заңдылықтарын 
ашу. 
Мысалы, Не? –
https://www.
youtube.com/
watch?v=knv
STe_MOuw
 
Наша 
планета 
Земля из 
космоса 
(слайд-шоу) 

43 
 
(карта, 
сурет,  мәтін, 
фотосуретте
р, 
графикалық 
материалдар
) 
(Ж) Оқушыларға 
географиялық 
фотосуреттер 
таратылып беріледі 
(ғарыштық, Жер 
планетасы, 
географиялық қабық, 
құрлықтар), оқушылар 
осы суреттер арқылы 
кеңістікті иерархия 
түрінде көрсетеді 
Планетарлы 
Аймақтық 
Жергілікті 
 
(Т) Жердің нақты 
мекен-жайын анықтау 
 
(Жер ғаламшарының 
«төлқұжатын» 
дайындау) 
Литосфера, Қайда 
орналасқан? – Жер 
қабатының 
жоғарғы бөлігінде. 
Неге? – 
Литосфераның 
қалыптасуының 
заңдылығына 
жауап береді 
Не үшін 
зерттейміз?-
құрылыс жүргізу 
үшін, өнеркәсіпті 
орналастыру үшін 
т.б. 
 
7.1.1.2 
Саяхатшыла
р мен 
зерттеушіле
рдің 
география 
ғылымының 
дамуына 
қосқан 
үлесіне баға 
беру 
(К) Дүниежүзі 
бойынша 
саяхатшыларға шолу 
жасау 
 
(Қб) Саяхатшылардың 
жүрген жолдарын 
графикалық түрде 
(саяхатшылар мен 
зерттеушілерді 
бейнелеу 
 
(С) Географиялық 
қоғамының құрылуы 
(Қазақстанның 
географиялық 
қоғамының құрылуы) 
Мұғалім 
оқушыларға 
дүниежүзі 
бойынша 
география 
ғылымына елеулі 
үлес қосқан 
ғалымдар жайлы 4 
кезең бойынша 
ақпарат ұсынады.  
Кейін география 
қоғамы туралы 
ақпарат беріледі. 
Литосфера 
тақталарын
ың картасы. 
http://en.wiki
pedia.org/wik
i/Continental
_crust
 
Н.Баяндин 
«Ұлы 
географиялы
қ ашылулар» 
Алматы 
«Мектеп» 
1989 ж 
Кесіндідегі 
литосфера. 
http://earthqu
ake.usgs.gov/
learn/glossar
y/?term=litho
sphere 
 
7.1.1.4 
Географиял
ық  далалық 
зерттеу 
көрсеткіште
рді өңдеу 
(Т) Оқушылар далалық 
зерттеу әдістерін 
қолдануды үйренеді. 
Мысалы: жергілікті 
жерді бағдарлау, 
өлшеу, деректер 
жинақтау  
 
(Қб) Зерттеу 
жұмыстарын 
(презентация, буклет, 
Мұғалім далалық 
зерттеу әдістерін 
түсіндіреді.  
 
Оқушылармен 
далалық зерттеуге 
шығады: көкжиек 
тұсын анықтау, 
тұсбағдармен 
жұмыс, 
арақашықтықты 
Айналаны 
бағдарлау 
https://www.
youtube.com/
watch?v=9O
CAqt7Sslw
 
Күнге қарап 
көкжиекті 
бағдарлау 
https://www.
youtube.com/