Бағдарламасын іске асыратын білім беру мекемелерінің оқыту үрдісінде оқу құралы ретінде қолдануға ұсынылады

320 
 
 
 
7.16-сурет. Тіркеу терезесі 
Кез-келген басқа мұрағатшыда сияқты, WinRar-да негізгі функциялар: 
мұрағат құру, қолданыстағы мұрағатқа файл қосу, мұрағат мазмұнын және 
осы  мұрағатта  сақталған  файлдардың  мазмұнын  қарап  шығу,  файлдарды 
мұрағаттан алу немесе бүкіл мұрағатты ашу болып табылады.
 
М ұ р а ғ а т   қ ұ р у .  
Бағдарламаны  іске  қосқаннан  кейін  қалаған 
папканы  тауып,  ашып,  файлды  немесе  файлдар  тобын  таңдап,  Құралдар 
панелінде  Қосу  (
Add
)  батырмасын  басу.  Ашылған  терезеде  әдетте 
ештеңені өзгертудің қажеті жоқ (7.18-сурет). Мұрағатшы автоматты түрде 
*.RAR ажыратымдылығы бар ашық папкаға сәйкес келетін мұрағатқа атау 
береді  және  оны  ағымдағы  папкаға  орналастырады.  Егер  бұл  бізді 
қанағаттандырмаса,  басқа  мұрағат  атауын  беріп  және  оның  орналасқан 
жерін көрсетуге болады.
 
Қысу әдісіне (
Compression method
) келетін болсақ, онда ешбір себепсіз 
оны  әдепкі  қалпы  бойныша  Қалыпты  (
Normal
)  қалдырмаймыз. 
Файлдардың  қысу  коэффициентін  азайту  арқылы  мұрағаттау  уақытын 
қысқарту қажет болса, Жылдам (
Fast
) позициясын таңдаймыз. 
 
 
7.17-сурет. 
WinRar мұрағаттаушысының басты терезесі
 

321 
 
 
7.18-сурет. Мұрағаттау параметрлерін орнату 
Ең жылдам  (
Fastier
) позициясы  деректерді қысудың минималды дәрежесі 
кезінде ең қысқа мұрағаттау уақытын анықтайды.
 
Жақсы  (
Good
)  және  Үздік  (
Best
)  позицияларын  таңдаудың  кері  әсері 
бар  –  мұрағаттау  уақыты  артады  және  қысу  дәрежесі  жақсарады.  Қысу 
әдісін  таңдау  бойынша  ұсынымдар:  егер  біз  деректердің  электрондық 
мұрағатын  жасасақ  және  оған  жиі  жүгінбейтін  болсақ,  онда  мұрағаттау 
уақытын  құртып,  ең  тиімді  Қысу  әдісін  таңдаймыз.  Егер  бізге  бірнеше 
файлды  шұғыл  түрде  басқа  компьютерге  аудару  қажет  болса,  онда  қысу 
тиімділігін құртып, уақытты ұтып аламыз
. 
OK  батырмасын  басу  арқылы  параметрлерді  таңдағаннан  кейін 
мұрағаттау  үрдісі  іске  қосылады  (7.19-сурет).  Екі  таспа  индикаторы 
мұрағаттау  үрдісін  динамикалық  бақылауды:  жоғарғы  индикатор  – 
ағымдағы  файлды  мұрағаттау  күйі;  төменгі  –  файлдардың  барлық  тобы. 
Егер  бір  файл  мұрағатталған  болса,  онда  терезеде  тек  бір  индикатор 
көрсетіледі. Мұрағаттау үрдісі аяқталғаннан кейін терезе автоматты түрде 
жабылады.
 
Сонда  мұрағатшыны  тіпті  жаппай,  папкада  жаңа  файл  пайда 
болғанына  көз  жеткізуге  болады  –  бұл  *.RAR  ажыратымдылығы  бар 
мұрағат.  Мұрағат  файлының  өлшемі  бастапқы  файл  өлшемінен 
айтарлықтай  аз  екенін  тексеруге  болады.  Енді  бастапқы  файлды  дискіде 
бос кеңістікті босатып, жоюға болады, ал мұрағаттық файлды өз орнында 
қалдырып,    иілгіш    дискіге  көшіріп,  басқа  папкаға  ауыстыруға  болады 
және т.б.
 
Мұрағаттық 
бағдарламаларды 
пайдалану 
артықшылығы 
тек 
файлдарды сақтауға арналған дискілік кеңістікті азайту ғана емес, сонымен 
 

322 
 
 
 
7.19-сурет. Мұрағаттау үрдісі 
қатар бірнеше файлдарды бір мұрағатқа орау мүмкіндігі. Ол үшін барлық 
қажетті файлдарды таңдап, тиісті мұрағат жасаңыз. Егер папкада файлдар 
көп болса және олардың барлығын мұрағаттау қажет болса, Файл мәзірінен 
Барлығын  таңдау  командасын  пайдалана  аласыз  немесе  бір  деңгейге 
жоғары өтіп, барлық папканы мұрағаттай аласыз.
 
Мұрағаттаудың  тағы  басқа  түрі  –  қолданыстағы  мұрағатқа 
ф а й л д ы  
қ о с у  
болып табылады. Ол үшін Мұрағаттың атауы мен 
параметрлері1
 
терезесінде  Шолу  батырмасын  басып,  таңдалған  файлды  (немесе 
файлдарды) орналастырылатын мұрағатты таңдаңыз.
 
Кері  операция  –  бұл 
м ұ р а ғ а т т ы   а ш у
.  Ол  үшін  мұрағаттың  негізгі 
терезесінде  сәйкес  мұрағатты  таңдап,  [Enter]  пернесін  басу  қажет. 
Мұрағаттық  папка  ашылады  және  біз  оның  мазмұнын  –  файл  атауларын 
және  олардың  параметрлерін  көреміз.  Енді  мұрағаттан  ашылуы  керек 
файлдарды  таңдап,  Шығару  немесе  Шығару  арналған  батырмасын 
басыңыз.  Бірінші  жағдайда,  файлдар  ағымдағы  папкаға  мұрағаттан 
ашылады,  екінші  жағдайда  кез-келген  папканы  немесе  дискіні  таңдауға 
болады. 
 
Сонымен  қатар,  неғұрлым  қарапайым  нұсқасы  бар:  егер  мұрағатшы 
өзінің  ажыратымдылығымен  байланысты  болса  (бұл  әдетте  оны  орнату 
барысында  жасалады),  онда  мұрағаттың  негізгі  терезесінде  мұрағат 
файлының  атауы  бойынша  шерту  жеткілікті  (басқа  қосымшалармен 
құрылған файлдар сияқты іске қосылады).  
Бұл мұрағатшымен жұмыс істеудің негізгі сұлбасы. Алайда, кез-келген 
мұрағатшы,  соның  ішінде  WinRar,  көптеген  мұрағаттарды  жасауға  және 
жұмыс істеуге мүмкіндік беретін қосымша функциялары мен параметрлері 
бар. Олардың кейбірін қысқаша қарастырайық. 
 

323 
 
 
Егер файл атауы бойынша  тінтуірдің оң жақ батырмасымен  шертсек, 
онда  бір  рет  басу  арқылы  тиісті  мұрағат  құруға  мүмкіндік  беретін  мәзір 
ашылады  (7.2-сурет).  Егер  біз  Мұрағатқа  қосу  опциясын  таңдасақ,  онда 
тиісті  мұрағаттың  негізгі  терезесіне  өтеміз  және  әдеттегі  сұлба  бойынша 
жалғастырамыз; егер «
ххх.гаг
» Мұрағатына қосу опциясын таңдасақ, онда 
ағымдағы  каталогта  таңдалған  файлдың  атымен  автоматты  түрде  мұрағат 
құрылады. 
  
• 
Мұрағаттаудың  алдында  файлдың  (файлдардың)  қысылу  дәрежесін 
және  мұрағатқа жұмсалатын  уақытты  бағалауға  болады. Ол үшін файлды 
таңдап,  Бағалау  батырмасын  басу  жеткілікті.  Ашылған  терезеде  файлдың 
қысу коэффициентін шамамен бағалауға  және  тиісті қысу әдісін таңдауға 
болады  (7.21-сурет).  Әлбетте,  жылдамырақ  әдіс  қысуды  төмендетеді.  Бұл 
процедура  ірі  файлдарды  мұрағаттаудың  алдында  өте  пайдалы  –  өйткені 
мұрағаттау  процесінің  өзі  іске  қосылмайды,  тек  болашақ  мұрағатты 
бағалау жүргізіледі.
  
 
 
7.20-сурет.
 
Мұрағатты контекстті мәзірден жасау