В рамках обновления содержания образования методические рекомендации

15 
Павлодар  
400 
358 
Солтүстік Қазақстан 
533 
451 
Шығыс Қазақстан  
667 
614 
Астана қ.  
78* 
78 
Алматы қ.  
201 
201 
ҚР 
7 222 
6 474 
*Астана  қаласының  білім  беру  ұйымдарының  жеке  ғимараттарының 
болмауы  себебінен  («Дарынды  қыз  балаларға  арналған  қазақ  түрік  лицей-
интернаты» ММ, №26 «балабақша бастауыш мектеп кешені»), 80 жалпы білім 
беретін  мектептердің  78*  бойынша  материалдық  техникалық  жабдықталуы 
туралы мәліметтер көрсетілген. Аталған білім беру ұйымдарының оқушылары 
№36 ОМ ММ, №61 ОМ ММ, № 72 мектеп-лицейі КММ оқытылады. 
Дереккөз: ҰБДҚ 2015 жылғы 5 қыркүйектегі деректері бойынша [10]. 
 
Кестеде  көріп  отырғанымыздай  еліміздегі  бірқатар  орта  білім  беру 
ұйымдарының арнайы кітапханалары жоқ. Бұл Ақмола облысы (89%), Жамбыл 
облысы  (86%),  Солтүстік  Қазақстан  (84%),  Павлодар  облысы  (89%),  Батыс 
Қазақстан  (81%),  Қостанай  облыстары  бойынша  (85%)  мектептерде 
кітапханалар жұмыс жасайды. 
Көптеген  орта  білім  беру  ұйымдарында  БҒМ  бекіткен  тізімімен  ғана 
оқулықтар  орналастырылған,  әрине  оқушылар  мен  мұғалімдердің  таңдаулары 
шектеліп,  қосымша  оқу  курстары,  вариативтік  оқу  бағдарламаларын  жүзеге 
асыруға қиындық тудырады.  
Оқу қорларын пайдалану бойынша мектеп кітапханасының қызметі қауырт 
болып  табылады:  кітапхананың  қызмет  көрсетуінде  оқушы  мен  педагогтердің 
барлық  контингенті  қамтылған;  кітап  беру  ауқымы  оқу  әдебиеттері  қорына 
жақындайды.  Кітапханалар  оқулықтармен  жұмыс  процесін  қадағалайды  және 
үнемі сол бойынша есеп береді. Бүгінгі таңда жаңартылған білім беру мазмұны 
контексінде  көптеген  мектеп  кітапханалары  қыркүйек  айында  оқу  жылы 
уақытына біржолғы берілетін оқу кешендерін беруден бас тартады (4-кесте).  
 
4-
кесте  –  Оқушылар  үшін  мектеп  кітапхана  қорының  жинақталуы  және 
қалыптастырылуы  
Өңірлер 
Оқу 
бағдарлама
лары 
бойынша 
оқулықтарм
ен 
қамтамасыз 
етілуі 
(қажеттілік 
%-
бен) 
Қосымша 
оқу және 
әдістемелік 
әдебиеттер 
мен қамтама 
сыз етілуі 
(қажеттілік 
тер %-бен) 
Электрон 
дық 
оқулық 
тар және 
ОӘК 
қамтама 
сыз етілуі 
(қажеттілік
тер %-бен) 
Анықтамалық
-
библиография
лық 
ақпараттар 
мен 
қамтамасыз 
етілуі 
(сөздіктер, 
анықтамалық
тар, 
энциклопедия
лар, 
Ғылыми-
танымдық және 
көркем 
әдебиетпен 
қамтамасыз 
етілуі 
(қажеттіліктер 
%-
бен)  

16 
каталогтар, 
тақырыптық 
картотекалар)
(қажеттілік 
тер %-бен) 
Ақмола  
100% 
68% 
41.1% 
60% 
67% 
Ақтөбе  
100%
 
79%
 
76%
 
78%
 
68%
 
Алматы  
100%
 
100% 
100% 
100% 
100% 
Атырау  
100% 
95% 
96% 
84% 
60% 
Шығыс 
Қазақстан  
100% 
83% 
69% 
64% 
58% 
Жамбыл  
100% 
100% 
94% 
88% 
91% 
Батыс 
Қазақстан  
100% 
90% 
50% 
50% 
50% 
Қарағанды  
99%
 
92%
 
67% 
80,9% 
75,4% 
Қызылорда  
100% 
100% 
100% 
100% 
100% 
Павлодар  
100% 
100% 
50% 
30% 
40% 
Солтүстік 
Қазақстан  
94% 
54% 
50% 
62% 
56% 
Оңтүстік 
Қазақстан  
93% 
77% 
62% 
50% 
73% 
Алматы қ.  
100% 
100% 
100% 
61% 
50% 
Астана қ.  
100%
 
100%
 
80% 
87% 
88% 
Дереккөз: 
Облыстардың,  Астана  және  Алматы  қалалары  білім  басқармаларының 
деректері 
 
Кестеден  көріп  отырғанымыздай  еліміздегі  көптеген  орта  білім  беру 
ұйымдарында оқушылар үшін 74% ғана электрондық оқулықтар және ОӘК-мен 
қамтамасыз  етілген.  Облыстардың  және  Астана,  Алматы  қалаларының  білім 
басқармаларының деректеріне сәйкес оқулықпен қамтамасыз етілген оқушылар 
үлесі  98,1%  құрайды.  Өңірлер  бөлінісінде  мектеп  кітапханаларында  оқу 
бағдарламалары  бойынша  100%  оқулықтармен  қамтамасыз  етілмеген 
Қарағанды  (99%),  Солтүстік  Қазақстан  (94%),  Оңтүстік  Қазақстан  (93%) 
облыстары болып отыр. 
Мектеп әкімшілігі мен мұғалімдері оқу-тәрбие процесіне қажетті оқу және 
оқу  әдістемелік  құралдармен  қамтамасыз  етілмей,  оқу  процесінде  алға 
жылжушылық болмайтыны баршамызға аян. Әкімшілік және мұғалімдер үшін 
мектеп  кітапхана  қорының  жинақталуы  және  қалыптастырылу  жұмысының 
жағдайы келесі кестеде көрсетілген (5-кесте).  
 
 
 
 
 
 

17 
5-
кесте  –  Әкімшілік  және  мұғалімдер  үшін  мектеп  кітапхана  қорының 
жинақталуы және қалыптастырылуы 
Өңірлер   Қосымш
а оқу 
және 
әдістеме
лік 
әдебиетт
ермен 
қамтамас
ыз етілуі 
(қажетті
ліктер 
%-
бен) 
Электронды
қ оқулықтар 
және ОӘК 
қамтамасыз 
етілуі 
(қажеттілікт
ер %-бен) 
Ғылыми-
танымдық 
және 
әдістемелік 
журналдар
мен 
қамтамасыз 
етілуі 
(қажеттілік
тер %-бен) 
Анықтамалық-
библиография
лық 
ақпараттармен 
қамтамасыз 
етілуі (сөздік, 
анықтамалық, 
энциклопедия, 
каталог, 
тақырыптық 
картотекалар)(
қажеттіліктер 
%-
бен) 
Дидактика 
лық 
материал 
дар 
(қажеттілік 
тер %-бен) 
Ақмола  
64% 
45% 
57% 
50% 
52% 
Ақтөбе  
73% 
70% 
73% 
64% 
68% 
Алматы  
100% 
100% 
100% 
100% 
100% 
Атырау  
80% 
80% 
90% 
50% 
70% 
Шығыс 
Қазақстан  
59% 
50% 
62% 
71% 
67% 
Жамбыл  
94% 
90% 
90% 
94% 
88% 
Батыс 
Қазақстан  
70% 
60% 
80% 
60% 
50% 
Қарағанды  
70% 
59% 
72% 
50% 
50% 
Қызылорда   90% 
75% 
80% 
90% 
80% 
Павлодар  
58% 
75% 
50% 
50% 
50,3% 
Солтүстік 
Қазақстан  
81% 
70% 
85% 
90% 
90% 
Оңтүстік 
Қазақстан  
66% 
77% 
73% 
84% 
72% 
Алматы қ.  
40% 
100% 
85% 
55% 
50% 
Астана қ.  
62% 
55% 
60% 
65% 
63% 
Дереккөз:  Облыстардың,  Астана  және  Алматы  қалалары  білім 
басқармаларының деректері. 
 
Облыстардың,  Астана  және  Алматы  қалалары  білім  басқармаларынан 
келіп түскен деректерге сәйкес мектеп әкімшілігі мен мұғалімдері үшін мектеп 
кітапханасы қорында қосымша оқу және әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз 
етілуі  71,8%,  ғылыми-танымдық  және  әдістемелік  журналдармен  қамтамасыз 
етілуі 75,5%, электрондық оқулықтар және ОӘК қамтамасыз етілуі 72 % құрап 
отыр.  Электрондық  оқыту  жүйесіне  қосылған  мектептердің  үлесі  36,6% 
құрайды,  ол  2014  жылғы  деректерден  шамамен  22%  есе  артық  (6-кесте). 
Мектеп  кітапханасының  қоры  білім  беру  ұйымындағы  білім  алушылар 
контингентіне  сәйкес  қалыптастырылуда.  Елімізде  2014  жылы  оқулықпен