№15 дəріс тақ
ырыбы::
Жеке тұлғаны ұжымда тəрбиелеу
Жоспары
1. Ұжым жəне оның қасиеттері.
2. Ұжымның даму ерекшеліктері жəне деңгейлері, олардың бір-бірімен сабақтастығы.
3. Ұжымға педагогикалық жетекшілік.
4. Оқушылардың өзін-өзі басқаруының функциялары жəне дамуы
1.
Латынның «коллективус» деген сөзі адамдар тобы, бірлестік, топ дегенді білдіреді.
Осыдан коллектив, яғни ұжым – бұл адамдар тобы екені анықталады.
Ұжым қандайда бір əлеуметтік-экономикалық формацияның туындысы емес, ол
адамдар индивидтерінің нормальдық жиынтығының құбылысы болып саналады, іскерлік
пен жолдастықтың өзара əрекетінің, əр түрлі мəселелерді нəтижелі шешудің жалпыға
бірдей формасы ретінде адамзат өркениетінің құнды əлеуметтік жетістігі болып табылады.
Б.Т.Лихачевтің пікірінше, ұжым адамзаттың бірлесіп өмір сүруінің объективті
формасы ретінде, қоғамдық құбылыс ретінде өркениеттік мəнге ие, жалпы жəне мəңгі
категория.
Қазіргі жағдайда, балаларда ұжымшылдықты тəрбиелеудің қажеттігі бар, ал екінші
жағынан – демократизация, гуманизация, жекешелендіру, кəсіпкерлік, тұлғаның құқығы
мен еркіндігінің сапасы, жеке меншік адамда индивидуализмді дамытуды талап етеді.
Осыған орай Б.Т.Лихачев қазіргі жағдайда ұжымшыл-индивидуалды тəрбиелеу керек деп
есептейді. Осындай міндет қойғанда бірыңғай ұжымда əрбір баланы саралап, əрі сонымен
қатар ұжымшылдыққа тəрбиелеуге мүмкіншілік пайда болады. Бір жағынан ашықтық,
ұжымшылдық, екінші жағынан өзімен-өзі, жекелікті сақтау, адамгершілік индивидуализм
жолымен өзін-өзі орынықтыру арқылы бала тұлғаға айналады.
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар мен тапсырмалар
1. Ұжым туралы түсінік.
2. Ұжымның өзіндік қасиеттері, ерекшеліктері.
3. А.С.Макаренко бойынша ұжымның даму кезеңдерін сипаттаңыз.
4. Ұжымға педагогикалық басышылықта нені есепке алу керек?
5. Мектеп ұжымын басқарудың педагогикалық тəжірибесінде қандай ережелерді есте
сақтау керек?
6. Ұжым алдындағы мақсат – перспектива дегеніміз не?
7. Өзін-өзі басқару дегеніміз не?
8. Өзін-өзі басқару қандай функцияларды орындайды?
№16 дəріс тақырыбы: Оқушыларды тəрбиелеудегі отбасының ролі
Тірек ұғымдар: отбасы, отбасы педагогикасы,
Жоспары
1. Отбасы - ерекше педагогикалық жүйе ретінде.
2. Отбасы тəрбиесінің мүмкіншіліктері, əдіс-тəсілдері.
3. Мектеп пен отбасының өзара əрекетінің формалары.
1.
Отбасы педагогикасы - педагогика ғылымының саласы, ол институционалдық
белгісіне қарай, яғни əлеуметтік институт - жас ұрпақты оқытумен жəне тəрбиелеумен
айналысатын отбасы бойынша бөлінген. Бұл отбасындағы тəрбие туралы ғылым. Ол
отбасы
тəрбиесі
жағдайларының
ерекшеліктерін,
олардың
қолынан
келетін
мүмкіншіліктерін зерттейді, ата-аналар үшін балаларды тəрбиелеуге байланысты ғылыми
негізделген ұсыныстарды жасайды.