МОДУЛЬ 7
МОДУЛЬ 7
АҚТҚ-мен АУЫРҒАН АДАМДАРҒА КӨМЕК
ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚОЛДАУ
Уақыты: 5 академиялық сағат
Хабарлама: АҚТҚ -мен ауыратын адамдарды жарқын өмірге тартудың мүмкіндіктерін
қарастыру қажет. Бағдарламалар жетімдер мен көмек қажет ететін балаларға көмек көрсетуге
бағытталуы қажет.
Шолу: АҚТҚ -мен ауыратын адамдардың емделуіне және оларға күтіммен қолдау көрсету
мүмкіндіктері бар болғандықтан қуатты өмір сүре алады.
Ақпарат - Олар еңбекке байланысты өздерінің құқықтарын, әлеуметтік қаржыландыру,
білім, отбасын құру, емделу сияқты ақпараттармен танысып, білімдерін толықтыра алады.
Қолдау - Бұл көптеген аспектілерден тұрады: құрметтеу, жылы ниет таныту, және қоғам,
достары, отбасы көмек пен қолдау көрсету.
Көмек - кеңестер, дәрігерлік емдеуге, жақсы тамақтануға көмек көрсету қажет.
АҚТҚ-мен ауыратын адамдар жақсы күтім мен қолдау көрсетудің нәтижесінде ұзақ өмір
сүруі мүмкін. Қуатты медициналық препараттардың, уақытында тамақтанудың, демалыстың
нәтижесінде иммундық жүйелері қайта қалыптасып, күшіне енуі мүмкін.
Адам өзгені бақытты ете отырып, өзін де жақсы сезінеді. Тұрақты қолдау жақсы қарым-
қатынас депрессияны да болдырмауға көмектеседі.
Әдетте АҚТҚ-мен ауырғандар мен олардың отбасы қоғам тарапынан қолдаусыз ескерусіз
қалады. Көп жағдайларда тек АҚТҚ-мен ауыратындардың біршамасы ғана өз құқыларын
түсінеді. Көптеген отбасылар ауру адамға күтім жасаушы медбикелерді арнайы қолдап, оған
өздерінің уақыттары мен қаржыларын шығындайды. Ал негізінде ауруды 90% достары мен
туыстары қолдау көрсетіп, үйде күтім жасайды.
ҚР 1994 жылғы 5 қазан №177ХІІІ «ЖҚТБ ауруының алдын алу туралы» заңында былай
делінген:
ЖҚТБ ауруын жұқтырған адамдарға психологиялық, дәрігерлік, әлеуметтік кеңестер беруді
қамтамасыз ету. АҚТҚ ауруымен ауырғандар ҚР заңына сәйкес тегін дәрігерлік көмек ала
алады.
1. АҚТҚ-мен аурушыларға медициналық диспансерлік көмекті әлеуметтік-психологиялық
тұрғыда заңдастырылған түрде көрсету керек.
2. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау ұйымдары және ЖҚТБ-мен күресу
орталығы, АҚТҚ ауруымен ауыратындарға, емделушілерге дәрі-дәрмекті, медициналық
көмекті ақысыз заңды түрде беруі тиіс.
3. ЖҚТБ-мен ауыратындарды әлеуметтік-құқықтық тұрғыда қорғау.
ЖҚТБ-мен ауыратындарға медициналық тегін көмек көрсету 2.5. бапта көрсетілген.
Тарсырмалар:
ЖҚТБ/АҚТҚ-мен ауыратындарға берілген көмек пен қолдауды тұжырымдау.
АҚТҚ-мен аурушыларға және олардың отбасына көрсетілген көмек пен қолдаудың
қаншалықты дәрежеде көрсетілгенін түсіндіру.
АҚТҚ-мен ауыратындарға көрсетілген көмектің орындалуы жайлы түсіндіру.
АӨСА-ға көрсетілген көмек пен қолдаудың қаншалықты дәрежеде орындалатынын
түсінуге көмектесу.
Мазмұны:
1. АӨСА-ға көрсетілген көмектер мен қолдаулар, сұрақтар.
2. Стигма және дискриминация.
3. АӨСА-ға позитивті өмір.
Оқылатын жаттығулар:
1. АҚТҚ-менн ауыратындарға көрсетілген көмек пен қолдаудың тұжырымдамасы.
2. АӨСА мәселелерін және оларды шешу жолдарын мойындау (позитивті өмір).
Күтілетін қорытындылар:
Оқушылар модульді оқығаннан кейін мынандай сұрақтарға жауап беруі керек:
1. АҚТҚ нақты адамдарға және олардың отбасына қандай мәселелермен жолығуына
АҚТҚ-мен АУЫРҒАН АДАМДАРҒА КӨМЕК ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚОЛДАУ
111
АҚТҚ-ме
н
АУЫРҒАН
АДАМДАРҒА
КӨМЕК
ЖӘНЕ
ОЛАРДЫ
ҚОЛДАУ
мүмкіндік береді.
2. АӨСА-ға көмек көрсетуде, қамқор жасауда және олардың позетивті өмірі үшін
құрылымдылық ортаны құруда мұғалімнің рөлі қандай.
3. АҚТҚ/ЖҚТБ аспектісінде адам құқығын бұзудың қандай дискриминациялық заңы бар?
Қазақстан Республикасы бойынша мысал келтіру.
4. АӨСА мәселелерін шешудің жолдарын түсіндіру.
7.1 ЖАТТЫҒУ
АӨСА-мен ауыратын адамдарға көрсетілетін көмек тұжырымдамасы
Уақыты:
2 академиялық сағат
Көрнекілік:
қағаз бетіне жазылған презентация тақырыбы
Тапсырамалар:
Берілген жаттығуды аяқтағаннан кейін, қатысушылар:
1. АӨСА-ға және олардың отбасына көрсетілген көмекпен байланысты сұрақтар беруге;
2. АӨСА-ға көмек пен қолдаудың маңызын айыра білуге;
3. Позитивті өмірдің жолдарын сипаттауға;
4. АӨСА-ға қандай көмек көрсетуге болатынын түсіндіруге міндетті.
Маңызы: АӨСА-ға және олардың отбасына көмек пен қамқорлық көрсету
Сабақ барысы:
1. Бір минуттық “балық аула” атты ойын өткізу.
2. Ойын аяқталғаннан кейін қатысушыларға қорытынды жасауды сұрау.
3. Қатысушыларды 3 топқа бөліп, келесі талқылауға арналған тапсырманы беру.
Отбасына кіріс әкелетін тек 1 адамның АӨСА-ны жұқтырып, жұмыстан қуылған
отбасы мүшесі
Жүктілік кезінде АӨСАтестін өтіп, АӨСА жұқтырған студент
Қан құю кезінде АӨСА жұқтырған 10 жасар бала
Мектеп жасындағы 10-нан астам бала АӨСА аса статусымен сабаққа бармайды
Талқылауға арналған пункттер:
АӨСА және оның отбасының қажеттілігі мен мәселелері
АӨСА және оның отбасына көмек көрсетудегі қажеттілік
АӨСА-ға және оның отбасына көмек көрсету керек
АӨСА-ға және оның отбасына көрсетілген дұрыс шешім және сапалы көмек
Көмек пен қолдаудың белгілі механизмдері
Қолдау кезіндегі қазіргі кезде жоқ, бірақ пайда болу мүмкіндігі бар қызметтер
АӨСА-ға көмек пен қолдау көрсетудегі мұғалім мен тренердің рөлі
5. Қатысушыларды 7.1. Және 7.2. Ресурстық материалдармен таныстыру. Оларды оқу мен
қорытындыларды қарауды сұрау.
ЖАТТЫҒУ 7.2.
АҚТҚ (имунитет жетіспеушілігі) ауруымен ауыратын адамдардың қиындықтарын
сезіну және оны шешу жолдары
Уақыты: 3 академиялық сағат
Құралдар: Флипчарттар, маркерлер, бейнефильм, скотч
Дайындау:
1. АҚТҚ ауруымен ауыратын адамдармен жұмыс істейтін мекемені немесе ҒПҰ-ды
анықтау.
2. АҚТҚ ауруымен ауыратын адамды, келуші ретінде шақыру
3. АҚТҚ ауру жайлы және осы аурумен ауыратын адамдарға қамқорлық туралы
112
АҚТҚ-ме
н
АУЫРҒАН
АДАМДАРҒА
КӨМЕК
ЖӘНЕ
ОЛАРДЫ
ҚОЛДАУ
Достарыңызбен бөлісу: |
