ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013
10.09.2013 ж. № 1 басылым
81 беттің 58
сақталған мәліметтерге зиян келтірмейтін вирустар қолданылған. Мысалға, жұмыс кезінде
экранда Сыра ішкім келді! Деген жазу шыға келетін, және оны алуға келмейтін. Құпиясы жай
болып шықты жайғана Сыра деген сөзді енгізу керек болатын.
Соңында вирустарды нақты бағыттармен жасай бастады. Мысалы, қызметкер, амалсыз
жұмыстан шығатын және өзін өкпелі етіп санайтын адам вирустың көмегімен өзінің бұрынғы
жұмыс берушісінен немесе әріптесінен кек ала алатын
Тестерді дайын программаларга инсталяциялау. Қорғау механизмдердің сенімділігіне баға
беру. Қазіргі кезде вирустардың бір топтауы жоқ. Вирустардың түрлерін аса мінездік белгілерімен
қарастырайық. Белгілі вирустарды келесі топтарға бөлуге болады:
-
Файлдық вирустар;
-
Тиелмелі вирустар;
-
Желілік вирустар;
-
Макро вирустар,
-
Трояндық жылқылар,
Әр көрсетілген түрлерін толығырақ қарайық. Файлдық вирустардың таралу шыңы өткен
100 жылдықтың 80 -ші жылдарының аяғы- 90-шы жылдардың басына келеді.Бұндай вирустардың
ерекшелігі, олар жұғылған программаны қосқан кезде тарайды. Вирустың коды бұл программаны
орындайтын файлында немесе қандай да бір динамикалық кітапханада , бұл программа оны
пайдаланатын жерде тығылады. Бірақ , файлдық вирустардың уақыты бітуін ескеру керек.
Олардың ішіндегі сценарий болып жазылғандардан басқа, бұндай вирустар, тәртіп бойынша, Веб
беттерінің құрамына кіреді, және сценарий тілін қолданып жазылған.
Желілік вирустардың негізгі «тұратын» орыны, локальдық желі. Желілік вирус, бір
компьютерге кіріп, өзі қалған компьютерлерге таратыла береді. Тиелмелі вирустардың ерекшелігі
дискінің бөлігіне зақым келтіру болып табылады, бұндай вирус келесі түрде жұмыс істейді.
Компьютерді қосқанда тиелмелі жұғылған бөліктен мәліметтер компьютердің ойына түседі.
Қазіргі уақытта тиелмелі вирустардың негізгі таралатын орыны дискет болғандықтан, көп
таралмаған.
Көптеген мамандардың пікірінше макровирустардың болашағы зор. Макро вирустар
макростарда немесе Visual Basic Application программалау тілінде жазылған программаларда және
программа кодының мәтінінде кездеседі.
Макростар Word және Excell қосымшаларында олардың мүмкіндігін кеңейту мақсатында
қолданылады. Windоws-тың соңғы нұсқаларында макровирустардан қорғау дұрыс шешімін
тапқанмен, әйтседе бұл жеткіліксіз болып отыр. Макровирустарды құрушылар өз шеберліктерін
іске асыру үшін тырысып бағуда. Visual Basic Application программалау тілімен таныс
қолданушы программа кодының құрамындағы зиян кодты өздігінен танып біле алады (әсіресе ол
макросты өз бетімен құрған болса).
Қазіргі уақытта трояндық жылқылар көп таралған. Оның ерекшелігі, олар компьютерге
немесе оның ішінде сақталған ақпараттарға зақым келтірмейді. Мұндай программаның негізгі
функционалдық міндеті - интернеттен берілген компьютерге еркін кіруге болатындығы. Сонымен
қатар қолданушы жұғылған компьютермен бәрін жасай алады: мәліметті өшіре және жаза алады,
программаны қосу және т.б.
Мақсаттары әр түрлі болуы мүмкін: ақпараттарды конфиденциалды ұрлау, парольды бұзу
және т.б. Осылайша, трояндық жылқылардың негізгі зұлымдығы, жұғылған компьютермен
қолданушы оның компьютерімен бөтен адамдар қолданатынын білмеуі болып табылады.
Трояндық жылқылардан тиімді қолдану үшін антивирустық бағдарламалар жеткіліксіз. Одан
басқа бранмаузер қолдану керек. Мұндай программалар 4-ші бөлімде қарастырылған.
ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013
10.09.2013 ж. № 1 басылым
81 беттің 59
Қорғау сенімділігіне баға беру принциптері. Қазіргі кезде интернетте көптеген әртүрлі
вирустар бар, сондықтан қазіргі компьютерге антивирустық программа орнатылуы тиіс. Үлгі
ретінде олардың ішіндегі танымалысы- Касперскийдің Антивирусы Personal программасының
жұмысын қарастырайық.
Қазіргі уақытта отандық компьютерлік нарықта көптеген антивирустық бағдарламалар
ұсынылған. Олардың кейбіреуі тегін, кейбіреуі -ақылы.
Қазіргі уақытта ең жақсы антивирустық программалар мыналар:
-
Касперскийдің Антивирусы Personal
-
Dr. Web
-
Norton Antivirus
антивирустық программалар болып табылады. Олардың бәрі ақылы. Әр қайсысына толығырақ
тоқталайық.
Касперскийдің Антивирусы Personal
Касперскийдің Антивирусы Personal программасы белгілі Касперскийдің зертханасында
өңделеді және қолдау табады.
Касперскийдің Антивирусы Personal белгілі антивирустық программалардың бірі болып
табылады. Бұлда біз Касперскийдің Антивирусы Personal программасың жұмыс істеу тәртібін
5.0.390 (кітаптің соңғы жазылуы) нұсқасының мысалы ретінде қарастырамыз. Алдынғылардан
қарағанда, қазір Касперскийдің Антивирусы Personal бір интерфйспен басқарылатын, бүтін
программалық өнімді көрсетеді. Касперскийдің Антивирусы Personal программаның жұмыс
терезесі үш беттен тұрады: Қорғау, Баптау, Қолдау. Әр бетпен жұмыс істеу тәртібін
қарастырайық.
Қорғау беті программаны қосқан кезде ашылады. Берілген беттің оң жақ бөлігінде
компьютердің антивирустық қорғаудың ағымдық жағдайы туралы анықтамалық мәлімет
келтірілген.
Терезенің сол жақ бөлігінде сілтемелер орналасқан, олардың көмегімен сәйкес жұмыс
режиміне көшуге болады. Осы ссылкаларды қарайық. Компьтерді, вирус жұғылған және басқада
зиянды программаларды толық сканерлеуді бастау үшін, Менің Компьютерімді Тексеру
ссылкасын басу керек. Экранда 7.6 суреттегі терезе пайда болады, онда сканерлеу процесін
аңдуға болады(онда тексерілген және өшірілген, анықталған және емделінген және басқада
вирустардың көлемі көрсетіледі).
Сканерлеуді уақытша тоқтату үшін, берілген терезеде Пауза батырмасын басу керек. Стоп
батырмасының көмегімен сканерлеуді уақытынан тез тоқтатуға болады. (бұл батырманы кез
келген себептермен тоқтатуға болмайды).
7.6сурет Компьютерді толық сканерлеу
Алынбалы дискілерді сканерлеу үшін, алынбалы дискілерді Тексеру сілтемесін қолдану
керек.
Керек жағдайда, компьтерде сақталған объектілерге таңдалған сканерлеу жасауға болады.
Сай режимге өту үшін объектілерді Тексеру ссылкасы бар.
