192
Options менюінің
командалары (12.5-сурет) Турбо С ортасының келісім
бойынша тағайындалатын параметрлерін кӛру және оларды ӛзгерту мҥмкіндігін
береді. Олардың кӛптеген мәндерін ӛзгертпей, қалдыруға болады. Мҧнда
тҥйінді сӛздер тҥсін (16 тҥс) ӛзгерту мҥмкіндігі бар (Options/Enviroment/Co-
lors/Syntax).
Directories командасы тақырыптық файлдар каталогын (
Include Directories),
кітапханалық функциялар (
Library Directories) каталогын және терілген файл-
дар мен олардың нәтижелік файлдары (
Output Directory) қайда орналасатынын
кӛрсетіледі.
Мысалы, егер
TС программалары
C:\TC каталогында орналасса, онда
Include Directories ӛрісінде
C:\TC\INCLUDE деп кӛрсеткен дҧрыс болады, ал
Library Directories ӛрісіне —
C:\TC\LIB деп жазу керек.
Output Directory
жолына нәтижелік файлдар орналасатын каталогты, мысалы,
С:\TC\BIN\STU-
DENT деп кӛрсеткен ыңғайлы болып саналады немесе
С:\TC\BIN каталогын
қалдыру ҥшін — нҥкте ―.‖ енгізе салу керек. Керекті параметрлер енгізілген
соң, оларды
Options – Save... командасымен есте сақтап қою қажет.
Wіndow (Терезе) меню командалары терезені ашу, жабу, экранды жылжыту
әрекеттерін орындау мҥмкіндігін береді.
Size/Move
Ctrl+F5
– терезе кӛлемі мен орны
Zoom
F5
– терезені ҧлғайту
Tile
– сатылы (каскадты)
Next
F6
– келесі
терезе
Close
Alt+F3
– терезені жабу
Output
– нәтижелік терезе
User screen Alt+ F5
– тҧтынушы экраны
List All
Alt+0
– басқа
терезелерді ашу
Help (кӛмек) меню командалары жҥйедегі анықтамалық ақпаратты оқу
мҥмкіндігін береді.
Contents (экранға шығарылған ақпарат жӛнінде мәлімет) ағымдағы уақытта
экранға шығарылған мәлімет жӛнінде (екпінді терезе, таңдалған меню
командасы, жіберілген қате) мәліметті сҧхбат терезеге шығарады.
Іndex (тҥйінді сӛздер) Shift+F1 – жҥйеде бар барлық анықтамалық ақпарат
тізімін әліпбилік ретімен тҥйінді сӛздер бойынша шығарады.
Topіc search (сӛз
бойынша іздеу) Alt+F1 – курсор орналасқан сӛз жӛнінде анықтамалықты
шығарады. Егер сол сӛз жӛнінде анықтамалық жоқ болса, алғашқы
символдарының саны кӛп сәйкес келетін тҥйінді сӛздер тізімін береді.
Prevoіus topіc (алдыңғы тақырып) алдыңғы сҧранысқа сәйкес келетін
анықтамалықты шығарады. Жҥйе 20 сҧранысты сақтай алады.
12.3 Қателер коды және олардың мәліметтері
Турбо C ортасы программа компиляциядан ӛткен кезде пайда болған қателер
жайлы толық мәлімет береді. Қате кездескен кезде орта автоматты тҥрде бастапқы
193
программа мәтінін экранға шығарып, курсорды қате табылған орынға орналас-
тырады және редактордың жоғарғы жолында диагностикалық мәлімет пайда
болады. F1 пернесінен басқа кез келген пернеге бассаңыз, жоғарғы жол бастапқы
қалпына келіп, интегралданған орта редакциялау режиміне ауысады. Егер қате
жайлы мәлімет шыққаннан кейін F1 пернесін басқанда, экранда қатені тҥзету
жайлы нҧсқаулар жазылған анықтама қызметінің терезесі пайда болады. Кейбір
қателер бірден емес, программа мәтінін талдау барысында анықталады.
Қате
нӛмірі
Қате тҥсінігі
1
Out of memory (Жады шекарасынан асып кету)
2
Identifier expected (Идентификатор кӛрсетілмеген)
3
Unknown identifier (Белгісіз идентификатор)
4
Duplicate identifier (Идентификатор қайталанған)
5
Syntax error (Снтаксистік қате)
6
Error in real constant (
Нақты тұрақтыда қате бар)
7
Error in integer constant (Бүтін тұрақтыда қате бар)
8
String constant exceeds line (Тіркестік тұрақты берілген аймақтан тыс
жатыр)
9
Too many nested files (Кіріктірілген файлдар саны тым кӛп)
10
Unexpected end of file (Файл соңы табылмады)
11
Line too long (Тым ұзын жол)
12
Type identifier expected (Тип идентификаторы қажет)
13
Too many open files (Ашылған файлдардың саны кӛп)
14
Invalid file name (Файл аты дұрыс емес)
15
File not found (Файл табылмады)
16
Disk full (Диск толып кеткен)
17
Invalid compiler directive (Компилятор директивасы қате)
18
Too many files (Файлдардың саны тым кӛп)
19
Undefined type in pointer definition (Кӛрсеткіш сипаттауында тип
кӛрсетілмеген)
20
Variable identifier expected (Айнымалының иденфикаторы жоқ)
12.3.1 Программа орындалу кезінде шығатын қателер
Программа орындалу кезінде анықталатын кейбір қателер экранда Runtime
error nnn at xxxx:yyyy (хххх:уууу адресі бойынша nnn кезеңін орындаудағы
қате) мәлімдемесінің шығуына әкеледі, мҧнда nnn — қате нӛмірі; xxxx:уyyу —
адрес (сегмент немесе жылжу). Бҧл мәлімдемеден кейін программа ӛз жҧмысын
тоқтатады. Программа орындалу кезінде шығатын қателер тӛртке бӛлінеді:
СОЖ (сҧхбатты операциялық жады) анықтайтын қателер (1-ден 99-ға дейінгі
қателер), енгізу-шығару қателері (100-ден 149-ға дейінгі қателер), дағдарысты
қателер (критические ошибки) (150-ден 199-ға дейін) және фаталды қателер
(200-ден 255-ке дейінгі қателер).
