Алматы экономика және статистика академиясы

30 

 

Сонымен  қатар,  сыртқы  ортаның  факторларының  екі  тобы  бар.  Олар  ұйымның  жедел 

қызметіне  тікелей  әсер  етпей  қабылданатын  стратегиялық  маңызды  шешімдерді 

анықтайды.  Мұнда  ең  маңызды  рольді  экономикалық,  саяси,  құқықтық,  әлеуметтік-

мәдени, технологиялық, экологиялық, физика-географиялық факторлар мен айнымалылар 

атќарады.  

Ӛз-ӛзін бақылау сұрақтары  

1.  Жүйе түсінігі, ӛндірістік жүйе мәні 

2.  Кәсіпорынның ӛндірістік құрылымын дамыту механизмдері 

Ұсынылатын әдебиеттер: 

1.  Производственный  менеджмент  /  Под  ред.  С.Д.Ильенковой,  М:  ЮНИТИ  Дана, 

2014* 

2.  Макаренко  М.В.,  Махалина  О.М.  Производственный  менеджмент  -  М:  Приор, 

2010* 

3.  Управление  производством.  Учебник/  Под  ред.  И.А.Саломатина,  М:ИНФРА-М, 

2014* 

 

Лекция 3. 

Тақырыбы: Ӛндірісті басқарудағы ұйымдастырушылық үрдіс 

Лекция  мақсаты:  Тәжірибелік  тұрғыдан  дағдарысты  реттеудің  тетіктерін  зерделеу. 

Мемлекеттік бағдарламаларды түбегейлі қарастыру.  

Лекция сұрақтары: 

 

1.  Ӛндірістік үрдісті ұйымдастыру ерекшеліктері. 

2.  Ұйымдастырушылық үрдіс тиімділігі  

Лекция  мазмұны  -  Негізінен  кәсіпорын  ӛндірісінде  еңбек  бұйымдарының  ӛнімге  ӛзгеру 

процесі жүзеге асады. Негізгі ӛндірістің әрбір ӛзара байланысқан цехтарында сәйкесінше 

ұжымға  қосылған  жұмысшылар  мен  қызметкерлер,  ӛндіріс  процесіне  қатысып,  ӛнім 

дайындағанда алдарына қойылған міндеттерді орындайды. Мұнда тікелей ӛндірістік және 

ақпараттық процестер тіркеледі.  

Егер біріншісі ӛндірістік еңбекті кӛрсетсе, айқын ұйымдастыруды қамтамасыз ететін 

шешімдерді  таңдау,  цехтар,  ӛндірістік  учаскелер,  бригадалар  мен  тікелей  жұмысшылар 

арасындағы  келісушілік  пен  берілген  ӛндірістік  бағдарламаны  орындау  үшін  олардың 

нормалы регламентациялық іс-әрекеттері ақпараттық процестің нәтижесі болып саналады. 

Бұл  шешімдер  басқарудың  мәні  бола  отырып,  қойылған  мақсаттарға  қол  жеткізу  үшін 

ұйымдасқан  адамдар  тобына  ықпал  етеді.  Басқару  тек  ұжымдарға  ғана  емес,  түрлі 

формалармен  кӛрсетілген  және  түрлі  әдістермен  орындалатын  ӛндірістік  процестерге  де 

әсер ете алады.  

Ӛз-ӛзін бақылау сұрақтары: 

1.  Ӛндірістік үрдістің тиімділік кӛрсеткіштері 

2.  Алдынала техникалық дайындық жүргізу мәселелері 

3.  Желілік кесте құру ережелері 

Ұсынылатын әдебиеттер: 

1.  Производственный  менеджмент  /  Под  ред.  С.Д.Ильенковой,  М:  ЮНИТИ  Дана, 

2014* 

2.  Макаренко  М.В.,  Махалина  О.М.  Производственный  менеджмент  -  М:  Приор, 

2010* 

3.  Мескон М., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента / Пер с анг. - М: 2009* 

4.  Фатхутдинов Р.А. Производственный менеджмент, - М:ЮНИТИ, 2010* 

5.  Управление  производством.  Учебник/  Под  ред.  И.А.Саломатина,  М:ИНФРА-М, 

2014* 

 

 

31 

 

Лекция 4. 

Тақырыбы: Ӛндірістік стратегияны жасау 

Лекция  мақсаты  –  Лекциялық  сабақта  қарастырылған  сұрақтарды  түбегейлі  тереңдетіп 

зерттеу.  

Лекция сұрақтары: 

1.  Ӛндірістік экономикалық стратегияның негізгі құраушылары және оның 

қалыптасу кезеңдері.  

2.  Экономикалық стратегияны жасаудың ережелері мен қағидалары.  

3.  Ӛндіріс стартегиясын жасау үрдісі. 

Лекция  мазмұны  -  Ӛндірістік  стратегия  –  белгілі  бір  жүйенің  дамуының  негізгі 

мақсаттарына жетуге кӛмектесетін ережелермен әдістер жиынтығы ретінде түсініледі.  

Экономикалық басқару стратегиясы немесе экономикалық стратегия: 

а)  стратегиялық  мақсаттарға  экономикалық  тиімді  жетуді  қамтамасыз  ететін 

ережелер мен әдістерді жасап шығарады; 

б)  мақсаттарға  тиімді  жетудің  стратегиялық  бағдарламасын  істеп  шығару  және 

жүзеге  асыру  процесіне  қатысатын  барлық  қатысушыларының  қызығушылықтарын 

тудыруға негізделетін стратегиялық мақсаттарға жетудің ережелерін және әдістерін жасап 

шығарады. 

Басқаша  айтқанда,  экономикалық  стратегия  –  экономикалық  әдістермен  және 

құралдармен мақсаттарға тиімді жетуді білдіреді.  

Кәсіпорынның экономикалық стратегиясы оның бӛлімшелерімен жүзеге асырылады. 

Бұған  байланысты  кәсіпорынның  стратегиясын  декомпозициялау  жолымен  ӛндірістің 

экономикалық  стратегиясын  қыйсындап  мазмұндауға  болады.  Ӛндірістің  экономикалық 

стратегиясын  нақты  шектелген  ресурстармен  нақты  ӛндірістің  мақсаттарына  қалай 

жететіндігі  туралы  жалпы  концепциясы  ретінде  түсіну  керек.  Ӛндіріс  стратегиясы 

кәсіпорынның  экономикалық  стратегиясы  негізінде  жасалады,  сондықтан  ол  сол 

элементтер және факторларды қосады, бірақ кәсіпорынның әрбір құрылымдық бӛлімшесі 

үшін нақтыланған.  

Ӛз-ӛзін бақылау сұрақтары: 

1.  Ӛндірістік стратегияны құру ерекшеліктері? 

2.  Ӛндірістік стратегия мазмұны? 

Ұсынылатын әдебиеттер: 

1.  Производственный  менеджмент  /  Под  ред.  С.Д.Ильенковой,  М:  ЮНИТИ  Дана, 

2014* 

2.  Макаренко  М.В.,  Махалина  О.М.  Производственный  менеджмент  -  М:  Приор, 

2010* 

3.  Мескон М., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента / Пер с анг. - М: 2009* 

4.  Фатхутдинов Р.А. Производственный менеджмент, - М:ЮНИТИ, 2010* 

5.  Управление  производством.  Учебник/  Под  ред.  И.А.Саломатина,  М:ИНФРА-М, 

2014* 

 

Лекция 5. 

   Тақырыбы: Ӛндірістік инфрақұрылым және қосымша ӛндірісті ұйымдастыру  

Лекция  мақсаты  –  ӛндірістік  қорларды  басқару  әдістерін  игеру  және  жүйелік 

кӛзқарас негізінен логистика негіздерімен танысу  

Лекция сұрақтары: 

 

1.  Кәсіпорынның материалдық ресурстарының мәні, жіктелуі. 

2.  Материалдық ресурстарды басқару жүйесінің қалыптасу қағидалары.  

3.  Материалдық ресурстарды тұтыну процесін басқару үрдісі. 

4.  Ӛндірістік қорларды басқару