Бүркіт ағА-80 жаста орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма

Бұл  технологияның  ө зе ктіл ігі  қоғам ны ң 
ақпараттандыру  жылдамдығының  артуымен 
сипатталацы.  Әр  түрлі  пән  сабактарында  жана 
акпараттык 
технологияны  пайдалану  білім 
мазмүнын  жацартумен,  акпараттык  ортаны 
калыптастыруымен,  сондай  -  ак  сапалы  білім 
беру  мүмкіндігінің  жоғары  болуымен  ерекше- 
ленеді.
Сонғы  кезенде  казіргі  заманғы  педагогика- 
лык  ғылым  мен  практика  түбегейлі  өзгеріс- 
терге  үшырауда.  Сонын  ішінде  окыту  үрдісі 
а кпар атты к - к  ом му н и к аци я л ы к   ж ағд а й л а р д а 
жана  көрініс  алу  жолында  баскаша  жаналан- 
ған  жолмен  X X I  ғасыр  талаптарына  сай  білгір, 
уакытты  үнемдей  алатын  түлғаны  калыптас- 
тыруга  багытталады.
Оқытуда  компьютерлік 
технологияны  колдану
Д.СҮТЕМГЕНОВА,
Халы карал ы к  сервис  жэне  менеджмент  колледжінін 
оқытушысы
Мүғалім жеке  көзкарасы бар,  соны  корғай 
білетін жігерлі түлға, зерттеушілік, ойшьиідык 
касиеті  бар  маман,  білім ді  де  б іл ік т і,  кө п  
окитын,  кеп токитын, білімін  күнделікті  ісіне 
шебер  колдана  білетін,  ө зін ің   оқуш ысын  өз 
бетінше  білім  алуға  үйрете  алатын  болу  ке­
рек.  Бұл  әмір талабы.  Мұғадімде  үйымдасты- 
рушылык,  кұрылымдык,  бейімділік,  сарапта- 
мачык қабілет болуы шарт.  Ол  сонымен  коса 
үлттык күндылықтарды яғни, этнопедагогика, 
этнопсихология  негіздерін  меңгеру  кажет. 
Ғаіамдасуға  байланысты  "интернет"  жүйесін 
ж е т ік   м е ң ге р ге н ,  ә л е м д ік  б іл ім ге   сай, 
мәдениеті  жоғары,  жеке түлға тәрбиелей ала- 
тын  үстаз  болуы  кажет.  Осыған  карап  X X I 
ғасырда  мүғалімге  койылатын  талаптар  зор 
екенін кәреміз.
X X I  ғасыр  -  бұл  акпараттык  коғам дәуірі, 
технолош ялык  мәдениет  дәуірі,  айналадағьт 
дүниеге,  адамнын 
денсаулығына,  кәсіби 
м ә д ени еттілігіне  м ухи ят  карай ты н  дәуір. 
Б үгінгі  білім  мазмүны  мүғалім  мен  о куш ы ­
нын арасыңдағы байланысты субъективті дең- 
гейде  көтерудегі  демократиялык бастамалар- 
д ы к барлығы мұғалімдер аркылы жүзеге асы- 
рыл ады.
М ұғалімнін басты максаты- қоғамнын сүра- 
н ы сы н а   л а й ы кт ы   із г іл ік   ( г у м а н и с т ік )  
касиеттерді  бойына  сінірген  түлғаны  тәрбие- 
леу болып табылады.  Із гіл ік т ің  нұрына бөлен-
ген  үлы  әл-Фарабидін 
т ә р б и е д е н   аж ы раған 
біл ім   а д а м за т қ а   қ а с ір е т   ә к е л е д і 
деп  сонау 
бірінш і  мыңжьищыкта айткан үлағатты сезінін 
мәні де осында жатыр.
Бүгінгі тандағы Қазакстанның әлемдік білім 
кеністігіне енуге деген  мүдделілігі осы сапада 
халыкаралык әлеуметтік және эконом икаты к 
тұрғыдан  озы к  деп  танылған  окыту  модель- 
дерін  өз  м үм кінд ігім ізге  сай  үйлестіре  колда­
ну үш ін заман талабына лайық  отандык білім 
беру  стратегиясы  мен  тактикасы н  жаңалау- 
дың  ка ж е ттіл ігін   арттырып  отыр.  Ө йткені 
ұлттың  бәсекелестік  кабілеті,  бірінш і  кезек- 
те,  онын  білім ділік деңгейімен  айкындалады. 
Әлемдік  білім  кеңістігіне  толығымен  к ір ігу  
білім   беру  ж үй е сін   халыкаралык  деңгейге 
көгеруді талап ететіні сөзсіз.  Бұл үздіксіз білім 
беру ж үйесінің аса бір манызды буыны болып 
саналатын  орындарындағы  окы ту  үдерісін де 
түбегейлі  жетілдіруді  кажет етеді.  Себебі  ж о- 
ғары  білім  дамуынын  негізгі  қозғауш ы  күш і 
болса,  білімді  де,  б іл ікті  маман  -  еліміздін 
ертенін, жаркын  келешегін кұрушылар.
Кез  келген  технология  білім  берудін  мак- 
сатынан бастап оның тү п кі  нәтижесіне дейінгі 
аралыктағы  оқы туды н  әдістемелік  жүйесіне 
енетін  барлык  ком понентгің  біртүтас  ортак 
мүддеге  бірлесе  кызмет  етуінін  тиянакталған 
жолы болып санатады.
Т е хн о л о ги я   -  гр е к  тіл ін е н   аударғанда 
шеберлік деген  ұғымды  білдіреді.  Бүл  сөздін 
мағынасы  педагогика  саласында  колданғанда 
шеберлікпен  онім  any,  накты  нәтижеге  жету, 
белгілі бір жүйемен окы гу деген  үғымдарға ба- 
рабар.  Педагогикада окы ту технологиясы мен 
білім  сапасы  бір-бірінен  ажыратуга  болмай- 
тын, өзара тәуелді, езара сабактас егіз үғымға 
айналды.  Себебі  о кы ту  те хн о л о ги я сы н ы н  
тиім ділігі  сапачы  нәтижелерге  әкелетін  фак- 
торларды  үйлесімділікпен  басқаруға  тікелей

байланысты  болса,  ал  үйл есім ді  басқару 
жүйелілік арқылы  сапаға  қол  ж е ткізуд ің  бас­
ты  шарты  болып  саналады.  Сондыктан  отан- 
дык та, әлемдік те ғылымда педагогикалык тех- 
нологияларға  арналған  зерттеулер  аясы  ке- 
нейе  түсуде.Компью трлік  оқы ту  технология- 
сына катысты ғылыми ізденістер уақы т өткен 
сайын  жаңарып,  жанғырып,  толығып,  дамып 
келеді.  Зерттелген  сайын  оны н  жана  өрісте- 
р ін ін  де  кенейе түсуі  бүл  мәселенің өміршен- 
д ігін   танытады.  Компью терлік  оқы ту  техно- 
логиясына  қатысты  ғылыми  ізденістер  уақыт 
өткен  сайын  жанарып,  жаңғырып,  толығып, 
дамып  келеді.  Зерттелген  сайын  оны н  жана 
өрістерінің  де  кенейе  түсуі  бұл  мәселенің 
өміршендігін танытады.
Дамыған  елдердегі  білім  беру  жүйесінде 
ерекше  манызды  болып  табьиіатын  мәселе- 
лердің  бірі  -  оқытуды  акпараттандыру,  яғни 
оку үрдісінде акпараттык технологияларды пай­
далану  болып  табылады.  Қ а з ір гі  танда  да 
елімізде  білім  беру  жүйесіңде  жанаш ылдық 
катарына  акпаратты к  ке н іс т ік т і  кү р у   еніп, 
кө ке й ке с ті  мәселе  ретінде  к ү н   тә р тіб ін ен  
түспей  отырғандығы  мәлім.  Кай  заманда  да 
өркениеттің дамуы  интеллектуаддык  шығар- 
машылык  кабілеттіліктің  негізінде  жасалын- 
ған,  әлі де  солай  болып  келеді.  Шығармашы- 
л ы к адам санасының жасампаздығын және іс- 
әрскетінің б и ік белсенділігін  көрсетеді.  Адам 
қабілетінің  дәрежесі,  оны ң  кәсіб и  іскерл ік 
шеберлігі, бизнес пен кә с іп ке р л іктің  нәтиже- 
ліл ігі,  жаңалык ашуы  түлғанын  шығармашы- 
лы қ ойлауына катысты анықталады.
Қ а зір гі  кездегі  шапшан  ж үр іп   жаткан  жа- 
һандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті  күш ей- 
те түсуде.  Т іп ті  біркатар дамыған елдерде бүл 
идея ұлтгык қағидаға айналған.  Сондықтан ха- 
лықаралық үйымдар  әлем  елдерінін  бәсекеге 
кабілеттілігінің  рейтингін аныктауға кірісті. 
Елбасы  Қ а з а кс т а н н ы ң   әлемдегі  бәсекеге 
кабілетті  50  елдің  катарына  кір у   стратегиясы 
атты  жолдауында  "Білім  беру  реформасы  - 
Қазақстанның бәсекеге нактылы кабілеттілігін 
камтамасыз  етуге  м үм кін д ік  беретін  аса  ма­
нызды кұралдарының бірі" деп атап  көрсетті.
Казіргі  танда дәстүрлі  оқы ту әдістемесінің 
заман  талабына  сай  толык білім  беруге,  мен- 
гертуге кепілдік бермейтіндігін мектеп тәжіри- 
бесі  көрсетіп  отыр.  Сондыктан  жаңартылған 
әдістемелік ж үйенің оқыту пропесінде іске асу 
үш ін оны технологияландыру  каж етгіл ігі  туа- 
ды.
Білім  беру  үрдісін  акпараттандыру  -  жана 
акпараттык технологияларды  пайдалану  арк­
ылы  дамыта  окы ту,  дара  түлғаны  бағыттап 
окыту максатгарын жүзеге асыра отырып, оку- 
тәрбие үрдісінін барлық деңгейлерінің тиімді- 
л ігін   жоғарлатуды  көздейді.  Ғылым  мен  тех- 
нологиялар  біздін  өмірімізді  механизмдерге, 
күрылғыларға және аспаптарға толтырды.  Бар 
ж о ғы   бірнеш е  онж ы л ды қтар  бүры н  C D   - 
плеерлер,спутниктік  теледидар 
жэне  ойын 
косымшалары болады дегенге сену ки ы н  бол- 
ды.Техникалык прогресс керемет жылдамдык- 
пен алға жылжылжуда, неғұрлым жетілдірілгсн 
және  неғұрлым тиімді техника пайда болуда.- 
Казакстан  мектептері  мен  о ку  орындарынын 
міндеті-әлемдік  стандарітар  деңгейінде  білім 
беру.
О ку процесінде компью терлік технология­
ны қолдану ойды кеңейту^і  іске асырып жаңа 
әдістің  пайда  болуына;  оны ң  ұйымдастыру 
түріне  әкеледі.  Ком пью терлік  окы ту  бағдар- 
ламалары.  Олар  интерактивті тәртіппен  ко м ­
пьютер аркылы кандай да болсын пәнді окы п- 
үйренуді  көздейтін  бағдарламалар  болып  та­
былады.  Бұл  бағдарламаларда  теориялык  ма­
териал  мен  блоктар  болады,  олар  окуш ылар­
дын берілген  білім көлемін м енгеруінін сапа­
сын анықтауға м ү м кін д ік береді.
Окытуда компью терлік технологияны кол- 
дану адамның  кабілетін  кеңейтуге  жол  аша­
ды.  Оны колдану окуды ң максаты мен  мазмү- 
нын  өзгертеді  яғни  окуды н  жаңа  әдісі  мсн 
үйымдастыру түрі  пайда болады.  Кдзіргі  кезде 
окушыларға білім  беру,  әр м ұғалім нің б іл ікті 
білімі, әдіс тәсіл  жэне окы туды н жана техно- 
логиясын, әдістемелік жаңалықтарга кұмарлы- 
ғын, талап етеді. О қу материалдарын түсіндіру 
барысында әр түрлі  әдіс-тәсілдерді қолдануға 
болады.  М үғалім  алдында  жай  ғана карапай- 
ым  м індет  тұр ға н   ж о к ,  ол  окуш ы л ард ы н 
білімді  меңгеруін  камтамасыз  етумен  катар 
ғылым  ретінде  ф изиканын  алдында  тұрған 
негізгі  мәселелерді  атап,  оны  зерттеуге үмты- 
лыстарын  арттыру  керек.  Сол  максатта  жаңа 
информациялык  технологиялар  мен  интер- 
активті  әдіспен  электрондык оқулы ктар  пай- 
далануда.  А кп а р а тты к  білім  беру-  таны м­
д ы к  ойлау  мен  акпаратык  ө зінд ік  аныктама- 
лар білімді автоматты түрде бағалаудың тестік 
әдістерін даярлап берді.
Компьютер  окытуды  накты  бір  авторлык 
бағдарлама бойынша жүзеге асыруга мүм кіндік 
береді:
9
140-2