59
ұйымдастыратын утилита болып табылады - Paradox және dBase, онымен қоса
SQL- серверінің мәліметтер қорының InterBase, Oracle, Informix, Sybase ( SQL
Links-ті пайдалана отырып) жатқызамыз. Утилитаның орындалатын файлы
DBD32.EXE деп аталады.
Database Desktop-ты негізгі менюден немесе Delphi –дегі - Tools/
Database Desktop арқылы қосамыз. Database Desktop қосылғаннан кейін
менюден жаңа таблицаны құратын File/New/Table командасын таңдап аламыз.
Database Desktop кестесінің типін таңдап алғаннан кейін сізге әр
форматқа арналған диалогтық терезе шығады. Ол жерде сіз кестенің өрісін
олардың типін 2.2 суретінде көрсетілгендей етіп анықтай аласыз.
Paradox форматында кесте өрісінің аты жол түрінде беріледі. Ол келесі
ережелерге бағынады:
- атау 25 символдан аспауы керек.
- ат пробелден басталмайды,бірақ пробелдер кездеседі. Бірақ егер сіз
болашақта мәліметтер қорын басқа форматқа айыстырғыңыз келсе өріс
атауына пробел жібермегеніңіз жөн. Тасмалдау мақсатын оңайлату үшін өріс
атын пробелсіз тоғыз символмен шектеуіңіз керек.
- атау құрамында төртбұрышты, дөңгелек немесе фигуралық жақшалар,
сызықша, үлкен немесе тең(≤, ≥) символдарының комбинациясы болмауы
керек.
- атау # символдан тұрмауы керек. Бірақ бұл символ атаудың ішіндегі
басқа символдармен бірге кездесе береді. Paradox өріс атауында нүктені
ұстанса да оны пайдаланбаған жөн. Өйткені нүкте Delphi де басқа мақсаттар
үшін арналған.
Дипломдық
жұмыста
алты
кесте
құрылды:
«Водители»,
«Автотранспорт» және «Типы автотранспорта», «ГСМ», «Организации»,
«Диспетчеры». Ол кестелерді келесі суреттерден көруге болады:
7 сурет – «Водители» кестесі
60
8 сурет – «Автотранспорт» кестесі
9 сурет– «Типы автотранспорта» кестесі
10 сурет – «ГСМ» кестесі
61
11 сурет – «Организации» кестесі
12 сурет – «Диспетчеры» кестесі
3.3 Мәліметтер базасымен жұмыс істеудегі компоненттер
Бұл бөлікте негізгі файлдардың көп жақтылығы кездеседі. Сіз
программаны жазбастан бұрын мәліметтер қорымен жұмыс істеу үшін
осыларды білгеніңіз жөн.
Мәліметтер қорына әрдайым қатынас жасауда пайдаланылатының
негізгі компоненттер (об ектілер)бар. Бұл об ектілерді үш топқа бөлеміз:
- визуалды емес: TTable, TQuery, StoredProc;
- байланыстырушы: TdataSource;
62
- визуалды: TDBGrid, TDBEdit, DBText және көптеген басқа түрлері.
Бірінші топтың құрамына кестелер мен сұранымдарды басқаратын
визуалды емес кластар кіреді. Бұл топтар TTable, TQuery, TDataSet және
TField типтердегі компоненттердің шеңберінде жинақталған. Компоненттер
палитрасында бұл об ектілер BDE бетінде орналасқан.
Екінші
типке
бірінші
және
үшінші
типтегі
об ектілерді
байланыстыруды жатқызуға болады. Бұл типке Data Access бетінде
орналасқан TDataSource визуалды емес компоненті кіреді.
Үшінші негізгі топтар класына – қолданушыға мәліметтерді көруге және
оларды өзгертуге мүмкіндік беретін визуалды топтарды жатқызамыз. Бұл
топтың кластары құрамында TDBGrid, TDBEdit, TDBImage және
TDBComboBox кездеседі. Компоненттер палитрасында бұл об ектілер Data
Controls бетінде орналасқан.
Мәліметтер қорының кестелері дискіде орналасып физикалық
об ектілер болып есептелінеді. Мәліметтердің құрамында бар кестлермен
жұмыс жасаған кезде мәліметтердің жиыны пайдаланылады. Delphi жүйесінің
терминдерінде мәліметтер жиыны бір немесе бірнеше мәліметтер қорының
кестелерінен алынған жазбалардың бірігуі ретінде қарастырылады.
Мәліметтер жиынына кіретін жазбалар, белгілі ережеге сәйкес таңдалынып
алынады, ерекше жағдайларда байланысқан кестелерден алынатын
жазбалардан немесе жазбаларының байланысы жоқ кестелерден тұруы
мүмкін.
Delphi де мәліметтер жиынымен жұмыс істеуде Table, Query,
UpdateSQL, DecisionQuery, StoredProc сияқты компоненттер қызмет етеді.
Мәліметтер қорына қатынас жасаудың базалық мүмкіндігін TDataSet
класының көмегімен іске асыруға болады. Онда мәліметтер жиыны бағандар
мен жолдардың біріккен түрінде беріледі.
Table және Query компоненттері TDBDataSet класының туындысы
ретінде қарастырылады. – TdataSet ұрпағы. Мәліметтер жиынының ортақ
сипаттамаларын қарастырайық ( 2 кестесі).
Кесте 2 – Мәліметтер жиынының құрамы
Құрамы
Мәні
DatabaseName
Мәліметтер қорының кестесі орналасқан каталогы
Active
Мәліметтер қорының жағдайы
RecordCount
Мәліметтер жиынын құрайтын жазбалар саны
RecNo
Ағындағы жазба нөмірі
Операцияны орындау үшін мәліметтер жиынына қатынас жасаудың екі
тәсілі қолданылады:
- навигациялық;
- реляцияциялық.
63
Навигациялық тәсіл мәліметтер жиының әр жазбасын өңдеді қосады.
Бұл тәсіл көп жағдайды локальді мәліметтер қорында іске асырылады, Table
немесе Query компоненттер көмегімен.
Қатынас жасаудың реляциялық тәсілі жазбалар тобын өңдеуге
негізделген. Егер бәр жазбаны өңдесек, онда осы жазба кіретін топта өңделеді.
Мұндай қатынас тәсілінде SQL сұранымы пайдаланылады. Қатынас жасаудың
реляциялық тәсілі жойылған мәліметтер қорымен жұмыс істеуге арналған.
Бірақ, оны локаьды мәліметтер қоры үшін де пайдалануға болады. Мұндай
қатынас тәсілін Query компонентінің көмегімен жүзеге асырамыз.
13 сурет Database Desktop көмегімен кесте атымен өрістердің типін беру
Мәліметтер жиыны әртүрлі режимде болуы мүмкін. Ағымдағы режимді
State қасиеті анықтайды. Мәліметер жиыны төменде көрсетілген режимдердің
біреуінде болы мүмкін:
- dsInactive –белсенді емес; мәліметтер жиыны жабық және оның
мәліметтеріне қатынас жасау мүмкін емес;
- dsBrowse – навигация жазбалар мен мәліметтерді көру арқылы
жүргізіледі;
- dsEdit – ағындағы жазбаны редактілеу;
- dsInsert – жаңа жазбаны қою;
Достарыңызбен бөлісу: |
