56
ұйымдастырылуының өзгеруін білдіреді. Ол кезде мәліметтердің ортық
логикалық құрылымыда қолданбалы программада өзгермейді.
4-ші қадамда мәліметтердің логикалық және физикалық тәуелсіздігін
сипаттау ойы жатыр; мәліметтердің логикалық құрылымы физикалық
құрылымына қарағанда нақты қолданбалы программаларда олардың
айтарлықтай өзгеше болып келуін айтады. Мәліметтер қорын программалық
қамтамасыз ету, қолданбалы программистің берілген мәліметтерді ортақ
логикалық көрініске түрлендіру нәтижесінде пайда болатын логикалық
көрінісінің физикалық көрініске өзгеруіне әсерін тигізеді. Мұндай
құрылымның қызметі, мәліметтер базасын тудыру мен пайдаланудағы бұрын
істелген жұмыстардағы мәліметтер құрылымын өзгертуде максималды
бостандықты береді.
- Мәліметтер қорын дамытуды үлкен шығынсыз жүргізуге болады.
- Администратор мәліметтеріне қажетті құралдар оған мәліметтердің
сақтауынның қамтамасыз етуіне және бақылауына мүмкіндік береді.
- Құпиялықты сақтауды басқару процедуралармен қамтамасыз ету
әсерін мәліметтердің тұрақтылығы мен қауіпсіздігін сақтауда пайдалану.
- Кейбір жүйелерде мәліметтер қорынан мәліметтерді іздеуді тез іске
асыратын инверттелген файлдарды пайдаланылады.
- Мәліметтер
қоры
алдын
ала
жоспарланбаған
ақпараттық
сұранымдарға жауап беру үшін құрылған.
- Мәліметтердің орын ауыстыру құрылғыларымен қамтамасыз етілген.
3.2 Мәліметтер базасының жұмысы үшін инструменталды құралдар
Мәліметтер қорымен операция жасағанда Delphi жүйесі келесі
инструменталды құрылғылар жиының ұсынады: Borland Database Engine
(BDE), BDE Administrator, Database Desktop, SQL Explorer, SQL Builder, SQL
Monitor, Data Pump, SQL Links, InterBase Server.
- Borland Database Engine (BDE). Delphi- дің мәліметтер қорымен
жұмысы кезіндегі қуатымен икемділігі төмен дәрежелі ядросына негізделген -
Borland Database Engine (BDE) мәліметтер базасының процессорыне. Оның
қолданбалы программалардағы интерфейсі Integrated Database Application
Programming Interface (IDAPI) деп аталады. Қазір бл екі атау (BDE и IDAPI)
ажыратылмайды және синонимдер түрінде кездеседі. BDE көмегімен
мәліметтерге қатынасты дәстүрлі record- бағытталған (навигацияланған)
жағдаймен жасауға болады. Ол SQL-серверінің мәліметтер қорында
пайдаланылатын set- бағытталған жағдайды пайдалануға ұқсас болып келеді.
BDE-ден басқа Delphi мәліметтер қорына қатынасты Microsoft фирмасының
Open DataBase Connectivity (ODBC) технологиясын (драйверлерді де)
пайдаланады. Тәжіребие көрсеткендей BDE - ні қолдану кезіндегі жүйенің
өнімділігі ODBC-ны пайдаланғанға қарағанда жоғары екенің көрсетті. ODBC
драйвері BDE-ге қосылу үшін арнайы “ODBC socket” арқылы жұмыс істейді.
Borland мәліметтер қорының инструменталды құрылғыларының барлығы -
57
Paradox, dBase, Database Desktop -BDE-ні қолданады. Paradox немесе dBase-те
кездесетін ерекшеліктер BDE- ден“мұрагерлікке алынады”, сондықтан бұл
ерекшеліктер Delphi-де кездеседі.
- Алиастар. Кестелер мәліметтер қорында сақталады. Кейбір ДҚБЖ
мәліметтер қорын кесте түрінде берілген бірнеше файлдар ретінде сақтаған
кезде (негізгі локальды ДҚБЖ), қалған бөлігі кестелер мен индекстері бір
файлда орналасқан файл түрінде беріледі. Мысалы , dBase және Paradox
кестелері дискіде бөлек файл түрінде сақталады. dBase .DBF файлы немесе
Paradox .DB файлы бар каталог мәліметтер қоры түрінде қарастырылады.
Басқа сөзбен айтқанда Paradox немесе dBase форматындағы файлы бар әрбір
каталог Delphi-ді бірегей мәліметтер қоры ретінде қарастырады. Басқа
мәліметтер қорына өту үшін басқа каталогты таңдау жеткілікті. Жоғарыда
көрсетілгендей InterBase барлық кестелерді бір файлда сақтайды. Оның
кеңейтілуі .GDB болғандықтан. InterBase мәліметтер қорында бұл файл бар
деп есептелінеді.
Мәліметтер қорының кестелеріне қатынасты жасау жолын көрсету
ыңғайлы болады. Ал, ол үшін алмастырушыны пайдалану – алиас деп
аталатын жалған ат пайдаланылады. Ол дискінің туынды бөлігінде бөлек
конфигурацияланған файл түрінде сақталынып, мәліметтер қорына тікелей
қатынасты көрсететін жолды программадан алып тастауға көмектеседі.
Мұндай әрекет мәліметтердің программаны компиляцияламай кез келген
жерде орналасуына мүмкіндік береді. Қатынас жолынан басқа алиаста
мәліметтер қорының типі, тілдік драйвер және көптеген басқарылатын
ақпараттар кездеседі. Сондықтан алиастарды пайдалану локальды мәліметтер
қорының SQL серверлік қорына оңай өтуін қамтамасыз етеді (қосымшаларды
клиенттік және серверлік бөлу талаптарын орындаған кезде пайдаланылады).
Алиасты құру үшін BDE конфигурациясындағы утилитаны қосу керек
(BDEADMIN.EXE программасы). Ол BDE баптау утилитасының негізгі
терезесінің көрінісі 5 суретінде бейнеленген.
5 сурет BDE конфигурациясы утилитасының негізгі терезесі
58
Алиасты құру үшін “Object” менюінен “New” бөлімін таңдап алыңыз.
Пайда болған диалогтық терезесінен мәліметтер қоры драйверінің атын
таңдап алыңыз. Алиастын типі dBase немесе Paradox немесе SQL-серверінің
атына сәйкес (InterBase, Sybase, Informix, Oracle және т.б.) форматтағы
локальді қорлармен жұмыс істеу үшін стандартты (STANDARD) болады.
Алиас құрылғаннан кейін ат беру қажет. Оны “Object” менюіндегі “Rename”
бөлімшесінің көмегімен жасаймыз. Бірақ алиасты құру жеткіліксіз. Сізге
таңдаған мәліметтер қорының типіне байланысты қосымша ақпарат
көрсетуіңіз қажет. Мысалы, Paradox және dBase (STANDARD) мәліметтер
қоры үшін мәліметтерге қатынасты жасау жолын көрсету, драйвердің атын
және BDE сандары екілі ондық форматта берілуін анықтайтын ENABLE BCD
жалаушасын көрсету жеткілікті (1 кестесі):
1 кесте – Мәліметтерге қатынас жасау жолы
TYPE
STANDARD
DEFAULT DRIVER
PARADOX
ENABLE BCD
FALSE
PATH
d:\Diplom
- Database Desktop утилитасы. Кестелерді жасауда осы утилитаның
әртүрлі құрылғыларын пайдалансақ (SQL - TQuery және TTable
компоненттері), кестені интерактивті режимде және форматтардың әртүрлі
көлемінде бірден көруге болатындай етіп жасайды. Бұл локальді мәліметтер
қорлары үшін кейде Paradox және dBase – те ыңғайлы болып келеді.
6 сурет – Database Desktop көмегімен кесте атымен өрістердің типін
беру
Database Desktop – бұл Delphi мен бірге отырып локальді мәліметтер
қорының әртүрлі форматтағы кестелеріннің интерактивті жұмысын
Достарыңызбен бөлісу: |
