73
5.5 Бағдарламалық қамтаманы өңдеуге кеткен шығынның есептелуі
Еңбек құны екі құрамнан құралады: негізгі еңбек құны және қосымша
еңбек құны.
Негізгі еңбек құны
З
осн
= t
∑
*ТС/(t
ср
*8), теңге
(5.8)
мұндағы t
Σ
– (5.7) формуласы бойынша есептелетін жалпы еңбек шығыны;
t
ср
– айдағы орташа күн саны, 21 күнге тең, жұмыс күніндегі 8 сағатқа
көбейтіледі.
Тарифтік мөлшерлеме минималды өлшемдегі еңбек ақы 01.01.2014ж
бастап ҚР-да 19966 теңгені құрады.
ТС – тарифтік қойылым = 19966/8 = 2495,5 теңге
t
Σ
– (5.7) формуласы бойынша 473–ге тең.
Осылайша негізгі еңбек ақы
З
осн
=473*2495,75/21=56213,8
теңге
Қосымша еңбек ақы негізгі еңбек ақының 20%-ын құрайды. формуласы
бойынша анықталады
З
доп
= 0,2*З
осн
(5.9)
З
доп
=0,2*56213,8=11242,8 теңге
Жалпы еңбек ақысы (еңбекті төлеу фонды) негізгі және қосымша еңбек
ақының қосындысы ретінде анықталады
ФОТ=З
доп
+З
осн
(5.10)
ФОТ = 11242,8 + 56213,8 = 67456,6 теңге
5.6 Қосымша шығындар статьясы
5.7 Қосымша шығындар статьясы:
74
− Бағдарламалық қамтамасыз етудегі қосымша шығындар: материалдар
мен құрамаға кеткен шығындар(құрылғының өз құны, яғни компьютерлер
есепке алынбайды), социалды сақтандыруға аударым, жүкқұжатка кеткен
шығындар, амортизациялық аударым, техникалық қондырғылар қызметіне
кеткен шығын, компьютермен жұмыс істеу кезінде кеткен электроэнергиялық
шығындар).
− Қондырғының құны бағдарламалық қамтама өңделуінің өзіндік
құнына кірмегенімен, қосымша шығындар статьясындағы есептеулерде
қолданылады. ЭЕМ - на бағдарлама жазу кезінде құрылғы ретінде дербес
компьютер қолданылады. Құны С
обор
= 194900 теңге (дербес компьютердің
қазіргі уақыттағы нарықтағы теңгемен берілген құны алынды)
Материалдар мен көмекші бөлшектер шығыны, бағдарламалық өнімді жазу
барысында қолданылды (С
МжК
), сонымен қатар техникалық қызмет көрсету
шығыны (С
ТО
), жабдықтың құнынан 1.5% және 2.5% (бұл мәндер бітіру
жұмысының экономика бөлімін орындауға әдістемелік нұсқаулардан алынды
Алматы: АЭжБУ, 2014 – 27 б., 10-шы бет) құрайды және мына формулалар мен
есептеледі
С
МжК
= 0,015*С
обор
(5.11)
С
МжК
=0,015*194900 = 2923,5 теңге
С
ТО
= 0,025 *С
обор
С
ТО
= 0,025*194900 =4872,5 теңге
Амортизациялық аударым өнімнің физикалық және моральдық
жарамсыздығына байланысты сол өнімді толық қалпына келтіру үшін
жиналатын ақша қоры болып есептеледі. Амортизациялық аударым
амортизация нормасы бойынша орнатылады, (5.12) формуласы бойынша
есептеледі
А=
t
N
Н
А
*
12
*
100
*
*
Cобор
(5.12)
мұндағы C
обор
–компьютер құны;
Н
А
– амортизация нормасы ,
N – жұмыс орындалуына кеткен күннің саны;
t – дербес компьютерді қолдануға кеткен жалпы уақыт
N =T/24 = 473/24 =19,71 күн
бұл жерде T еңбек шығынына тең, оның мәні – 473 адам/сағ тең болған.
Дербес компьютерде жалпы жұмыс істеу уақыты мына формуламен
75
есептеленеді
t=Т
А
+ Т
БС
+ Т
Н
+ Т
П
+ Т
ОТ
t =42,5+42,5+63,75+34+178,5 = 361,25 адам/ сағ
Амортизация нормасы (5.13) формуласы бойынша анықталады
%
100
обор
норм
ликв
обор
А
С
Т
С
С
Н
(5.13)
мұндағы С
ликв
– таратылым құны, жабдықтың құнынан 5% құрайды
С
ликв
= 0,05*С
обор
(5.14)
С
ликв
= 0,05*194900 = 9745 теңге
Т
норм
– нормативті қызмет ету өтілі (дербескомпьютер үшін ҚР да
Т
норм
= 4жыл) осыдан
С
Т
С
С
Н
обор
норм
ликв
обор
А
%
100
*
А
Н =
*100% = 23,75%
А = 194900*23,75*19,71/100*12*361,25 = 210,5 теңге
− Бағдарламалық қамтаманы жазу кезіндегі электроэнергияның
шығынын қоса есептеу керек. Электроэнергияның құны мына формула
бойынша есептеледі
С
ЭЭ
=М*k
з
*F
эф
*С
кВт-ч
(5.15)
мұндағы: M –ЭВМ қуаты (450 Вт); k
з
– жүктеу коэффициенті (0.8); C
кВт.ч
–1
кВт-сағ электроэнергияның құны, оның мәні ҚР – да 14,65 теңгеге тең.
F
эф
–жұмыс уақытының эффективті фонды, мына формула бойынша
есептеледі
F
эф
=Д
ном
*d*(1-f/100)
(5.16)