84
K
д5
=1/(1+0,1)
4
=0,683
мұндағы α – инфляция коэффициенті;
K
д
- дисконттау коэффициенті.
Таза дисконтталған табыс (ТДТ) = Таза табыс* Дисконттау коэффициенті
Таза дисконтталған табыс (ТДТ) = 19281,12*0,909=17526,5 теңге
19281,12*0,826 = 15926,21 теңге
19281,12*0,751 = 14480,12 теңге
19281,12*0,683 = 13169 теңге .
ТДТ
2
(өспелі нәтижесімен) = ТДТ
1
+Таза дисконтталған табыс (ТДТ)
2
5.15 Экономикалық тиімділікті есептеу
5.15.1 Таза ағымдағы құндылықты есептеу (Nеt present value, NPV)
Шығындары бірмезгілде тек жобаның басында күрделі салымдар (С
0
)
ретінде іске асатын жобалар үшін NPV келесі формуламен есептеледі
мұндағы B
i
–i-ші жылдағы жобадан алынатын пайда;
r – дисконттеу мөлшері
NPV (10%) =
(
( )
( )
( )
( )
)
теңге
> 0 сондықтан ұсынылып отырған жоба табысты. Сол себебтен
жобаны қажет және жобаны талдау мен оған баға беруді жалғастыру керек.
5.15.2 Пайда индексін есептеу (Profitability index, PI)
PI жобаның салыстырмалы пайдасын көрсетеді. Бұл көрсеткіш келесі
формуламен есептеледі
85
PI = (
/116976, 6)*100% = 0,068*100% = 6,8%
5.15.3 Табыстың ішкі нормасын есептеу (Internal rate of return, IRR)
Табыстың ішкі нормасы (ТІН немесе IRR) r пайыздық мөлшерінің мәні
болып табылады, мұндағы NPV = 0. Бұл нүктеде r
*
қосылған шығындардың
дисконтталған ағыны қосылған дисконтталған табыс ағындарына тең.
IRR = r, мұндағы NPV = 0
r
b
=15 %
PV
1
= 19281,12 / (1 + 0,15) = 16766,2 теңге,
PV
2
= 19281,12 / (1 + 0,15)
2
= 14579,3 теңге,
PV
3
= 19281,12 / (1 + 0,15)
3
= 12677,6 теңге,
PV
4
= 19281,12 / (1 + 0,15)
4
= 11024,04 теңге,
NPV(15,0%) = (16766,2 + 14579,3 + 12677,6 + 11024,04) - 53094,8= 1952,3
теңге,
NPV(10%) =
теңге және NPV(15,0%) = 1952,3 теңге
IRR = r
a
+ (r
b
- r
a
)*NPVa/(NPVa - NPVb)
IRR = 10 + (15 - 10)*
/ ( – 1952,3) = 10,2 %
Сурет 5.3 те IRR –дің графигі көрсетілген.
86
Сурет 5.3- IRR –дің графигі
5.15.4 Өтімділік периодын есептеу (Payback period, PBP)
Өтімділік периоды мына формуламен есептеледі
T
ок
= t+
∑
мұндағы С
0
– жоба басындағы салым;
B
i
–i-ші жылдағы жобадан алынатын пайда
Сонда біздің өтімділік периодымыз
T
ок
= 4 +
=4 жыл 3 ай
Бұл жобаның өтімділік периоды 4 жыл 3 айға тең, яғни жобамыз осы
уақытта өз-өзін ақтайды.
87
Қорытынды
«DPTS» жобасының артықшылықтары:
− Қазақстанда осыған тән, әрі жұмыс жасап тұрған ақпараттық жүйелер
жоқ.
− Сайт пайдаланушыларына тез арада қызмет көрсетіледі, яғни
пайдаланушылар сұрағына міндетті түрде жауап қайтарылады.
− Сайтта таңдалған қызмет түріне қосылуға мүмкіндік бар.
− Жаңалық қамтамасыздандыру қарқынды жүреді.
«DPTS» жобасы уақытын үнемдей алатын адамдарға арналған. Бұл жоба
біржағынан телекоммуникация жүйесінің де уақытын және квитанцияны
айналымға шығаруға кететін қаражат мөлшерінде үнемдей алады.
Қазiргi интернет технологиялар бір орында тұрмайды. Жылма-жыл
жарыққа жетiлдiрiлген жаңа бағдарламалардың нұсқалары және әр түрлi
жобалар шығады.
Веб технологиясы бәріне жетімді технология болғаннан кейін, жер
бетінде Интернет пайдаланушылар саны күрт өсті. Бұл, өз алдына, жаңа
ресурстарға сұранысты көбейтті.