Анимацияның жасауының кезеңдерi

40

 

 

2.2 Анимацияның жасауының кезеңдерi 

 

Экрандық кескіннің мүмкіндігі. 

Кескіннің  экрандық  көшірмесінде  растрдың  элементар  белгісін  пиксел 

деп  атайды.  Пикселдің  өлшемі  таңдалған  экрандық  ыңғайке,  түпнұсқа 

мүмкіндігіне  немесе  кескін  масштабына  байланысты.  Диагоналі  20-21  дюйм 

болатын  мониторлар  640×480,  800×600,  1024×768,  1280×1024,  1600×1280, 

1920×1200, 1920×1600 белгілі экрандық ыңғайлықтарды қамтамасыз етеді. 

Экрандық  көшірме  үшін  72dpi  мүмкіндігі  жеткілікті,  ал  түсті  немесе 

лазерлік  принтерлерде  басып  шығару  үшін  150-200  dpi,  фотосурет  басып 

шығару үшін 200-300 dpi ыңғайлықтары болуы керек. 

Векторлық сызба. 

Растрлық  сызбада  кескіннің  базалық  элементі  белгі  болып  анықталады 

дедік. Ал веторлық сызбада базалық элемент сызық болып анықталады. Сызық 

бір  тұтас  объект  ретінде  математикалықжолмен  сипатталады.  Сондықтан 

векторлық сызба құралдарымен объектті кескінде үшін қажетті деректер көлемі 

растрлық сызбамен салыстырғанда едәуір аз болады. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

18  сурет  –  Құрылатын  үш  өлшемдi  Қалампыр  бояудың  екi  өлшемдi 

сызбаның құрал дайын тұрған нобайлары (болып табыл ) терiс тараптан қарсы 

алдынан бақылау немесе тексеруде. 

 

- Материалдардың әзiрлеу немесе тағайындауы; 

-  Сахнаның  анимациясы  немесе  объекттердiң  мiнез-құлығының  күйге 

келтiруi уақытында. 

-  Жеке  статикалық  суреттер  немесе  кадрлардың  топтамасының  көруi, 

тiзбектейтiн  анимация  тiзбектерi  немесе  сыртқы  ортаның  әсерлерінің 

имитациясы.  

- Материалдардың әзiрлеу немесе тағайындауы. 

-  Сахнаның  анимациясы  немесе  объекттердiң  мiнез-құлығының  күйге 

келтiруi уақыты. 

41

 

 

-  Жеке  статикалық  суреттер  немесе  кадрлардың  топтамасын  көрсету,  

тiзбектейтiн  анимация  тiзбектерi  немесе  сыртқы  ортаның  әсерлерінің 

имитациясы.  

Сызық  –  векторлық  сызбаның  элементар  объектісі.  Кез  келген  басқа  да 

объекттер  сияқты,  сызықтың  да  өзіне  тәне  қасиеттері  болады.  Мысалы,  оның 

формасы (түзу немесе қисық), қалыңдығы, түсі, түрі (тұтас, пунктирлі). Тұйық 

сызықтардың  ішін  толтыру  қасиеттері  болады.  Тұйық  сызықтардың  іші  басқа 

объекттермен немесе таңдалған түспен толтырылуы мүмкін. Қарапайым тұйық 

емес сызық түйіндер депе аталатын екі белгімен шектеледі. Ол түйіндердің де 

қасиеттері  болады.  Қалған  объектілердің  барлығы  сызықтардан  құралады. 

Мысалы, кубты өзара байланысқан алты тік төртбұрыштардан құрауға болады, 

ал  ол  тік  төртбұрыштардың  әрқайсысы  өзара  байланысқан  төрт  сызықтардан 

тұрады.  Немесе  кубты  өзара  байланысқан  он  екі  сызықтардан  құралған  деп 

қарастыруға болады. 

 

 

2.3 Алдын ала әзiрлеу 

 

Векторлық  сызбаның  математикалық  негіздері.  Әртүрлі  объекттердің 

векторлық сызбада берілу тәсілдерін қарастырып көрелік. 

Белгі.  Бұл  объект  жазықтықта  координаталар  басына  қатысты  орнын 

анықтайтын екі санмен (x,y) беріледі. 

Түзу. Түзудің теңдеуі y=kx+b. Егер k немесе b параметрлері берілсе, онда 

белгілі координаттар жүйесінде шексіз түзуді кескіндеуге болады. 

Кесінді.  Түзуден  айырмашылығы  -  кесіндіні  кескіндеу  үшін  қосымша 

тағы  да  екі  параметр  белгілі  болуы  керек.  Мысалы,  кесінді  ұштарының 

координаттары. 

Екінші реттік қисықтар. Қисықтардың бұл класына парабола, гипербола, 

эллипс,  шеңбер  жатады.  Басқаша  айтқанда,  екінші  реттік  қисықтарға 

теңдеулеріндегі дәрежелері екіден артық болмайтын барлық сызықтар жатады. 

Түзу  екінші  реттік  қисықтың  дербес  жағдайыболып  анықталады.  Жалпы 

жағдайда  екінші  реттік  қисықтың  теңдеуі  x

2

+a

1

y

2

+a

2

xy+a

3

x+a

4

y+a

5

=0  түрінде 

болады.  

Сонымен, екінші реттік қисықты кескіндеу  үшін бес параметр жеткілікті. 

Егер қисықтың кесіндісі қажет болса, тағы да екі параметр қажет болады. 

Үшінші  реттік  қисықтар.  Бұл  сызықтардың  екінші  реттік  қисықтардан 

айырмашылығы  –майысу  белгілерінің  бар  болу  мүмкіндігінде.  Мысалы,  y=x

3

 

функциясының  графигінде  координаттар  басында  майысу  белгісі  бар.  Үшінші 

реттік  қисықтардың  осы  ерекшелігі  оларды  векторлық  сызбада  табиғи 

объектілерді кескіндеудің негізі етіп алуға ыңғай береді. Мысалы, адам денесі 

кескінінің  иілген  сызықтары  осы  үшініш  реттік  қисықтарға  жақын  келеді. 

Барлық  екінші  реттік  қисықтар  немесе  түзулер  үшінші  реттік  қисықтардың 

дербес жағдайы болып келеді. 

Жалпы  жағдайда  үшінші  реттік  қисықтардың  теңдеуін  төмендегідей 

42

 

 

жазуға болады: x

3

+a

1

y

3

+a

2

x

2

y+a

3

xy

2

+a

4

x

2

+a

5

y

2

+a

6

xy+a

7

x+a

8

y+a

9

=0. 

 

 

2.4 Геометриялық қалампыр бояу үлгiсiнiң қарастыруы 

 

Сонымен, үшінші реттік қисық тоғыз параметрмен анықталады. Ал оның 

кесіндісін анықтау үшін қосымша тағы да екі параметр қажет. 

Безье  қисықтары  –  үшінші  реттік  қисықтардың  дербесбір  түрі.  Безье 

(Bezier)  сызықтарын  тұрғызу  әдісі  кесіндіге  оның  ұштары  арқылы  өтетін  екі 

жанама  түзулерді  пайдалануға  негізделген.  Безье  қисығының  кесінділері  сегіз 

парметрмен анықталады, сондықтан олармен жұмыс істеу қолайлы. Сызықтың 

формасына  жанаманың  көлбеулік  бұрышы  мен  жанама  кесіндісінің  ұзындығы 

әсер  етеді.  Яғыни,  жанамалар  қисық  сызықты  басқаруға  арналған  виртуальды 

«рычагтар» ролін атқарады. 

Растрлық немесе векторлық сызба. Сонымен, растрлық немесе векторлық 

форматты  таңдау  кескінмен  жасалатын  жұмыстың  мақсатына  байланысты 

болады.  Егер  түс  берудің  фотографиялық  дәлдігі  қажет  болса,  онда  растрлық 

форматты  таңдаған  дұрыс.  Логотиптерді,  схемаларды,  сызбаларды,  безендіру 

элементтерін  векторлық  форматта  жасаған  тиімді.  Растрлық  пен  векторлық 

сызбаның  екеуінде  де  сызба  (немесе  мәтін)  монитор  экранына  немесе  баспа 

құрылғысына  белгілер  жиыны  ретінде  шығарылады.  Интернетте  сызба  GIF, 

JPG,  PNG  сияқты  растрлық  форматтарда  беріледі,  өйткені  оларды  броузерлер 

түсіну  үшін  қосымша  модульдерді  орнатуды  қажет  етпейді.  Бір  қарағанда, 

векторлық  сызбаны  пайдалану  тиімсіз  сияқты  болып  көрінеді.  Алайда, 

сызбаларды,  суреттерді  векторлық  сызбада  орындаған  ыңғайлы.  Өйткені  кез 

келген  сызықты  қате  сызған  кезде  оны  түзетуге  болады.  Оған  қоса 

пайдаланылатын  редакторлар  .gif  ,  .jpg  форматтарына  экспорттауды 

қамтамасыз етеді. 

Жұмыстың  мақсатына  байланыстыәртүрлі  сызбалықредакторлар  (раст-

рлық  немесе  векторлық)  пайдаланылады.  Әрине,  олардың  ортақ  қасиеттері  де 

бар  –  қапшықтарды  әртүрлі  форматтарды  ашу  немесе  сақтау,  аттары  бірдей 

аспатарды  (карандаш,  перо  немесе  т.б.)  немесе  функцияларды  (выделение  – 

белгілеу,  перемешение  –  жылжыту,  масштабирование  –  масштабты  өзгерту 

немесе т.б.) пайдалану, қажетті түсті таңдау немесе т.б. Бірақ, растрлық немесе 

сызбалық  форматтардың  қасиеттеріне  байланысты  редакторларда  сурет  салу, 

сызбаларды  орындау  немесе  редакциялау  принциптері  әртүрлі.  Мысалы, 

растрлық  сызбада  объектіні  белгілеу  кезінде  объект  күрделі  формалы  облыс 

түріндегі  белгілер  жиыны  ретінде  қарастырылады.  Оны  белгілеу  көбіне 

күрделі,  әрі  қиын  болып  келеді.  Ол  объектіні  жылжытқан  кезде  орны  «тесік» 

болып қалады. Ал векторлық сызбада объект сызбалық примитивтердің жиыны 

ретінде  қарастырылады  немесе  оны  белгілеу  үшін  мышканың  көмегімен  әр 

примитивті  белгілесе  болады.  Ал  егер  бұл  примитивтер  топтастырылған 

(группировка)  болса,  оның  кез  келген  белгісіне  меңзесе  болғаны.  Белгіленген 

объектіні жылжытқан кезде оның астында жатқан элементтер ашылады.