Архивациялық сервер ақпаратты көп сервисті желілерде резервтік
көшірмелеу үшін қызмет етеді. Ол ауыстырылатын картридждері бар
магнит лентадағы тасымалдағыштарды (стриммер) қолданады.
Факс-сервер бірнеше факсмодемдік тақталармен, ақпаратты беру
кезінде рұқсатсыз қол жеткізуден арнайы қорғаныспен тиімді көп
адрестік байланысты ұйымдастыру үшін арналған.
Пошталық сервер факс-сервер сияқты функцияларды атқарады,
алайда электрондық поштаны ұйымдастыру үшін, сонымен бірге
электрондық пошталық жəшіктермен жұмыс жасау үшін қызмет
жасайды.
Баспа сервері жүйелік принтерлерді тиімді пайдалануға арналған.
Телеконференциялар
сервері
—
пайдаланушыларды
телеконференциялармен жəне жаңалықтармен қамтамасыз ету
бағдарламасы болатын компьютер.
Егер компьютерге тиісті желілік бағдарламалық жабдықты
орнататын болса, онда компьютер сервер ретінде бола алады жəне бір
уақытта бірнеше функцияларды орындай алады, мысалы, пошталық
сервер,
жаңалықтар сервері, қосымшалар сервері жəне т.б. бола алады.
Үлкен ЭЕМ — жалпы қолданыстағы əмбебап ЭЕМ, шет елде жиі
мэйнфрейм деп аталады (Mainframe), тарихи алғашқы пайда болған.
Мэйнфреймдер осы күнге дейін үздіксіз тəуліктік қолдану режимін
қамтамасыз ететін жалпы қолданыстағы ең мықты есептеуіш жүйелері
болып қалады (суперкомпьютерлерді есептемегенде). Мэйнфреймдерді
негізгі тасымалдаушылар белгілі компьютерлік компаниялар IBM,
Amdahl, Siemens жəне тағы басқалар, бірақ басты рольді ІВМ-ге
тиесілі.
Мэйнфреймдерді тиімді қолданудың негізгі бағыттары — ол
ғылыми-техникалық тапсырмаларды шешу, үлкен деректер қорымен
жұмыс жасау, есептеуіш желілермен жəне олардың ресурстарымен
басқару. Мэйнфреймдерді қолдануда ең өзектісі есептеуіш желілердің
үлкен серверлері ретінде қолдану.
Мини-ЭЕМ саны жағынан ең көп жəне тез дамитын ЭЕМ класы, ол
кішкентай өлшемді габариттермен, төмен бағасымен (үлкен жəне супер
ЭЕМ салыстырғанда) жəне əмбебап мүмкіншіліктерімен ерекшеленеді.
Олар 1960-шы жылдары пайда болды жəне технологиялық процестерді
басқару, автоматтандырылған жобалауды жəне икемді өндірістік
жүйелерді құру, көп пайдаланылушылық есептеу жүйелерінде,
автоматтандырылған жобалау жүйелерінде есептеулер жүргізу,
жасанды интеллект жүйелерінде күрделі емес объектілерді үлгілеу
үшін кең қолданылды.
29
Байланыс құралдарымен жабдықталған.
Субноутбуктер — өте кішкентай СКД 8 дюймнен «ноутбук
сынды» мөлшерге дейін ДК. CD/DVD дискжетектері болмайды, бірақ
модем мен желілік картасы болуы мүмкін. Салмағы ноутбуктен 1,5 — 2
есе аз, дегенмен өнімділігі өте жоғары.
Қалта компьютерлері (PalmTop немесе
PDA —
Personal Digital
Assistant) — электрондық кітаптарды оқу үшін органайзер жəне жазба
кітапшасы ретінде, мультимедиа орталығы жəне т.б. ретінде
қолданылады. Ақпаратты арнайы қаламмен енгізуге мүмкіндік
жасайды,
бірақ
пернетақтаны
қосуға
болады.
Стационарлы
компьютерлерге қосылу құралдарымен жабдықталған. PDA типті
компьютерлерде мүмкіндіктер мөлшері əдетте қысқартылған, олардың
кейбіреуі мəтінді жазуға, күрделі емес есептеулерді жасауға жəне кесте
жүргізуге мүмкіндік береді.
Аппараттық сəйкестігі бойынша, яғни электрондық құрылғылар
жинағының үйлесімділігі бойынша ДК үйлесімді IBM PC жəне Арр!е
Macintosh деп бөлінеді.
ДК аппараттық құралдарының даму жəне жетілдіру процестерін
реттеу, Microsoft, Intel, Compaq корпорацияларының операциялық
жүйелерімен үйлесімділігін қамтамасыз ету мақсатында 1997 ж. бастап
РС97, РС98, РС99, РС2001 спецификацияларын жасап шығарды. Осы
спецификациялар архитектураны, құрылғылар жинағын жəне оларға
талаптарды, BIOS функцияларын, ДК конструкциясы мен корпус типін
сипаттайды, жəне шындығына келгенде аппараттық құралдарды
өндірушілер үшін нұсқаулық болып табылады.
Спецификацияларға сəйкес компьютерлер нарығында РС жүйелері
мынадай жіктеледі.
C ons u m e r PC — сауықтар мен ойындарға арналған үй
қолданысына арналған ДК, сондай-ақ кіші немесе үй кеңсесінде
қолданылатын ДК — Small Office/Home Office (SOHO).
O f f i c e P C — Consumer PC –ден төмен бағасымен жəне
локальдық желіде жұмыс істеуге мүмкіншілігімен ерекшеленетін
корпоративтік қолдануға арналған ДК.
W or ks t a ti on — ресурс сыйымды қосымшалармен жұмыс үшін
қолданылатын жұмыс станциясы: автоматты жобалау, үлгілеу
жүйелерімен,
банктік бағдарламалармен, күрделі баспа жүйелерімен.
Mobil e P C — мобильдік ДК.
E nte r ta inm e nt PC — 2D/3D-графика жəне дыбыстық сүйемелдеуі
бар ойындарға; Internet-те жұмыс жасауға; дербес байланыспен
(электрондық пошта, видеотелефондық байланыс) қамтамасыз етуге;
үлкен ажыратылымдығы бар интерактивті телевидениеге бағдарланған
мультимедиялық ДК.
31