Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

қақпақтармен және есіктермен немесе ашық түрімен жеткізеді. Осы-
 
лайша, бетон қоспасы, ерітінді, құм, шлак, қоқыс және басқа да пла- 
стикалық  және  бос  материалдар  ұсынылады.  Кемелер  дірілдермен 
жабдықталған және ілмектер немесе снарядтар көмегімен кран крю- 
касына бекітілген. Жүк тиеу құрылғылары көтерілген немесе төмен- 
детілген жүктің жалпы өлшемдері мен салмағына толығымен сәйкес 
келуі  тиіс,  бұл  жолдар  мен  жүк  маневрінің  жылдам  орындалуына 
мүмкіндік береді
 
Үлкен құрылыс компоненттерін көтеру, бағаналарды, шпангоут- 
тарды,  іргетастарды,  плиталарды,  қабырғалық  панельдерді  орнату 
үшін  екі  және  көп  салалы  сымдар  пайдаланылады.  Олар  жобаның 
рұқсат  етілген  кеңістіктегі  және  көлбеу  элементтеріндегі  қажетті 
орынды  сақтап  қалуға  мүмкіндік  береді.  Жолдағы  филиалдардың 
саны құрылыстағы ғимаратқа орнатылатын құрылымға байланысты. 
Сығымдау күштерін қабылдайтын ұзындықты элементтерді көтеру 
үшін екі жолақты сызықтар жиі жоғары биіктікте қолданылады. Көп 
қырлы слингтер үлкен салмақ элементтерін көтеру үшін қолданыла- 
ды (бір мезгілде бірнеше саты көтеріледі).
 
Үлкен  ұзындықтың  үлкен  өлшемді  бөліктері  (бұл  қабырғалық 
панельдер, трюмнің ішкі бөліктері болуы мүмкін) көмегімен олар- 
дың орнына қажетті орынға жеткізіледі. Шұңқырлармен бөлшектеу 
кезінде қауіпті штамдар жоқ.
 
Үлкен  қабырға  блоктар, бағандар, шоссе, кірпіш және басқа да 
құрылыс өнімдерінің түрлері қолмен немесе таңертеңгілік қаптама- 
мен қамтамасыз етіледі. Траверстер  мен түйіндер сізге бөліктердің 
мөлшері  мен  конфигурациясын,  әсіресе  оларды орнатуды  ескеруге 
мүмкіндік  береді.  Құрылыс  алаңдарында  жүк көтеру  үшін  жұмсақ 
легирленген болаттан жасалған дәнекерленген және дәнекерленген 
тізбектер  қолданылады.  Барлық  контейнерлер,  палеттер,  шкафтар, 
қораптар  ораманың  байланысы  бар  ілмектермен  жабдықталған. 
Көптеген жүк тиеу құрылғыларының ажырамас бөлігі – диаметрі 0,5
 
– 2 мм жұқа жұқа сымдардан жасалған және техникалық талаптарға 
және қолданыстағы стандарттарға сәйкес сыналған болат арқандар 
болып табылады.
 
Арқандар  арқандардағы  жіптер  мен  сымдардағы  сымдар  саны- 
на,  арқанның  көлденең қимасының  ауданына,  сымның  және қима- 
ның сымдарының түрі мен бағытына және арқан кескінінің пішіні- 
не байланысты әртүрлі типтегі және конструкциялы болуы мүмкін. 
Көлденең қиманың пішіні дөңгелек және тегіс болады. Арқандар бір 
жақты арқан болуы мүмкін. Бір жақты арқандар икемді және кіре-
 
88
 
 

стен  гөрі  тозуға  төзімді,  алайда  олар  бұралуы  мүмкін,  сондықтан
 
олар арқанның  бір шетінен тоқтап қалған жүк  көтеру үшін қолай- 
лы  емес.  Арқанның  жасайтын  зауыты  оны  арқанның  мақсаты,  но- 
миналды  диаметрі,  ұзындығы  мен  салмағы,  сымның  жабылу  түрі, 
арқанның бағытын және оның элементтерінің арқандарының бағыт- 
тарын, арқанның әдісін және арқанның бұралу дәрежесін, сондай–ақ 
механикалық сынақтардың нәтижелерін және басқа да мәліметтерді 
көрсететін паспортпен қамтамасыз етеді. Тестілеудің дәлелдері жоқ 
штангалар жұмыс істеуге рұқсат етілмейді. Егер барабанға жұмыс 
істеу кезінде арқанның бірнеше қабаттарында жарылуға қажет бол- 
са,  төменгі  қабаттарды  олардың  жоғарғы  қабаттарынан  бүгілуден 
қорғауға болатын металдың өзегі бар арқандарды пайдалану ұсыны- 
лады.  Оларды  сақтауға  қоймас  бұрын,  қышқылдар,  сілтілер  неме- 
се басқа  зиянды  заттар  болмайтын арқан  майымен  немесе  маймен 
ластанған  балшықтан  және  тотпен  мұқият  тазаланады.  Бұраушы 
арқандардың  жағдайын  мұқият  бақылап,  олардың  біреуіне  сым 
үзілістерінің санын көбейту керек.
 
Егер сымның бір сымына сым үзілістері тиісті нормалармен бел- 
гіленген  мәннен  асып  кетсе,  болат  арқан  қабылданбайды.  Бетінің 
тозуы мен сымның коррозиясы (олардың диаметрі 30% –дан төмен- 
дейді),  арқан  пайдалану  үшін  жарамсыз  болып  қалады  және  оны 
тастау керек. Арқандар құрылыстың беткі қабатымен немесе басқа 
арқандармен  байланысқа  түсіп  жатқанда,  түсіп  кету  немесе  алма- 
стыру мүмкіндігін болдырмау үшін орналастырылуы керек.
 
Түрлі құрылыс жүктемелеріне  болат  арқандарды  ілмектер,  түй- 
індер, муфталар немесе қысқыштармен бекітуге болады. Бұрғылау 
қондырғысы  ғимараттың  барлық  түрлерінің  көмегімен  бекітуге 
арналған  барлық  әдістерді  жақсы  меңгеруге  міндетті.  Арқанның 
соңындағы  цикл арқанның  бүгілуіне және  сүртіп кетуіне  жол  бер- 
меуі немесе қысу арқылы кедергі жасауға кедергі келтіретін арқан- 
дарды  қолданып,  еркін  аяқтау  немесе  арқан  қысқыштарын  орнату 
арқылы  жасалады.  Арқан  қысқыштарының  саны  есептеу  арқылы 
анықталады, бірақ кемінде үшеу болуы керек. Болат сымдары болат 
арқандардан  жасалған.  Жүктердің  сипаты  мен  мақсаттарына  бай- 
ланысты жүк көтеру және контейнерлерді ілу үшін түрлі снарядтар 
қолданылады.  Болат,  арқандардан  дайындалған  әмбебап  слиптер, 
жабық  цикл  формасы  бар,  сіз  ілмек  пен  асықпаңызды  арқанның 
ұштарын қоспай немесе бекітпей орындауға мүмкіндік береді. Олар 
негізінен ұзын жүктерді – құбырларды, арқалықтарды, тақталарды 
көтеру үшін пайдаланылады. Сақиналық әмбебап слиптерден басқа,
 
89
 
 

екі ілгекті, екі және төрт қанатты («орауыш») жеңіл топсалы ілмек-
 
тер мен ілгектер бар. Жеңіл сақиналар көтеру және ұзақ жүктемелер 
үшін қолданылады. Тегтер нөмірге және рұқсат етілген жүктің өл- 
шемімен сызыққа бекітілуі керек. Жүк арқанның құрылымына және 
оның  диаметріне  байланысты.  Кран  операторы  желілерді  мезгіл– 
мезгіл  тексеріп  тұрғанына  қарамастан,  бригадир  оларды  жұмысқа 
кіріспес бұрын күн сайын тексеріп, толық қызмет көрсетуге сенімді 
болу керек. Әр он күн сайын жолдар олардың номиналды жүктемесі 
1,25  есе  жоғары  жүктемемен  сынаққа  ұшырайды.  Егер  сақиналар 
болат арқандар болса, олардың ұштары әртүрлі типтегі сақиналар- 
дан  тұрады,  олар  сенімділікті,  қауіпсіздікті  және  ыңғайлы  болуды 
қамтамасыз  етеді.  Бумның  және  мұнаралы  крандардың  жүк  ілгегі 
алынбалы жүктеме тұтқырғыштың өздігінен кетуіне жол бермейтін 
қауіпсіздік жабу құрылғысымен жабдықталған.
 
Қауіпсіздік  ережесі.  Тиімділігі  жоғары,  жоғары  сапалы  жұмы- 
стың маңызды шарты жеңіл жүк жүктеуді қамтамасыз ету, циклдар 
мен түйіндерді жылдам босату болып табылады. Жартылай автомат- 
ты және автоматты слингтерді пайдалану түсіруді жеңілдетеді, өй- 
ткені орнатушылар байланыс орнына көтеріле алмайды, бірақ оны 
тікелей орнату алаңының жұмыс деңгейінен өткізеді. Мұндай скоба- 
лар көбінесе жиі қолданылатын құрама темірбетон конструкцияла- 
рын, құбырларды және басқа да құрылымдық элементтерді, әсіресе 
тұрғын үй құрылысында, кеңінен қолданылады.
 
Қысқартқыштың ережелері тексерілетін, майланған, нормативтік 
мерзімде сыналған тиісті маркалар мен тегтері бар дұрыс слингтерді 
және басқа құрылғыларды пайдалануға рұқсат етіледі.
 
Сызықтар  мен  қондырғылардағы  жазулар  олардың  массасын, 
соңғы  сынақ  кезеңін,  көтерілген  тауарлардың  максималды  масса- 
сын,  құрылғының  мақсаты  мен  сериялық  нөмірін  көрсетуге  тиіс. 
Буып–түю  мақсаты  оның  мақсаты,  саны,  массасы  және  массасы, 
ол үшін арналады. Ыстыққа, бетон қоспаларына және көлемдік ма- 
териалдарға  қолданылатын  қаптаманың  сыйымдылығы  жүк  тиеу 
техникасын  шамадан  тыс  жүктеу  мүмкіндігін  болдырмауға  тиіс. 
Жүктелудің ілгіш құрылғылары мен сырғалар жүктеменің өздігінен 
босатылуына  жол  бермейтін  жабық  құрылғылармен  жабдықталуы 
керек. Жүк көтеру құрылғыларын дайындағаннан кейін, сондай–ақ 
әр жөндеуден кейін олар салмағы 25% –дан аспайтын жүктемесі бар 
10 минутқа тестіленеді. Бұрғылау құрылғылары жылына 2 рет бақы- 
лау сынақтарына ұшырайды. Әрбір шалғай қондырғыны немесе кон- 
тейнерді пайдаланбас бұрын, сынаушы сынақтардың соңғы мерзімі
 
90
 
 

аяқталмағанына көз жеткізуі керек. Дәмі кем дегенде 10 күнде бір
 
рет  тексерілуі  керек.  Тозған  аксессуарлар  мен  контейнерлер  жой- 
ылып, жаңадан ауыстырылады. Кранға бекітілген кранның тіректері 
крандар журналында жазылған.
 
18  жасқа  толмаған  азаматтардың  міндетін  орындау  үшін  меди- 
циналық  тексеруден  өтті,  кәсіптік–техникалық  училищені  бітіріп, 
біліктілік комиссиясы куәландырады. Крандар сияқты, жұмыс істе- 
гіштері олармен сертификатқа ие болуы керек. Жұмысқа қабылдау 
жұмысшыға оқуды аяқтау туралы куәлікті бергеннен кейін құрылыс 
басқармасының бұйрығымен ресімделеді.
 

жүктеу 6,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: