Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен

 
79 
 
темпераменті мен тәрбие жағдайларының ӛзара әрекеттерінің  
нәтижесі  болып  табылады.  Темпераменттің  негізгі  қасиеттері 
базасында 
қалыптасса 
да, 
мінез-қҧлықты 
темперамент  
анықтамайды. 
Мінез-қҧлықтағы 
қалыптасатын 
моральды, 
интеллектуалды, эстетикалық даму деңгейлеріне, тәрбиенің қосар 
ҥлесі мол.  
Мінез-құлық
 пен 
жеке тұлға
 арасындағы айырмашылықтың 
мәнін  Ю.  Б.  Гиппенрейтер  былай  тҥсіндіреді:  «...Мінез-қҧлық 
белгілері,  адамның 
қалай 
әрекет  ететінін  кӛрсетеді,  ал  тҧлғалық 
белгілер,  адамның 
не  үшін
  әрекет  ететінін  кӛрсетеді.  Мҧнда 
адамның ӛзін-ӛзі ҧстау әдістері мен тҧлғалық бағыты, біріне–бірі 
тәуелді  еместігі  белгілі:  бір  ғана  әдістің  кӛмегімен,  әртҥрлі 
мақсаттарға  жетуге  болады  және  керісінше,  бір  мақсатқа  жету 
жолында, әртҥрлі әдістерді қолдануға болады»
1
. 
Мінез-қҧлық  типі,  адамның  дҧрыс  әлеуметтендірілуіне 
тікелей  әсер  етеді,  ол  әлеуметтік-психологиялық  бейімделудің 
әртҥрлі  формаларында  байқалады,  оған  патогендік  формалар  да 
жатады. Жеке тҧлғалық дамудың әртҥрлі дисгармониялық типтері 
туралы айтқанда, қалыпты тҧлғалық дамудан ауытқу дәрежесі сӛз 
болады, яғни мінез-қҧлықтың патологиялық типтері сипатталады. 
Қазіргі  кезде,  адамның  әлеуметтендірілу  қиындығын  туғызатын 
мінез-қҧлыққа,  негізінен  девиантты  мінез-қҧлықты  және 
психопатияны  жатқызады.  Ал  акцентуация,  әлеуметтік-қарым-
қатынас қиындықтарын туғызуы ықтимал, уақытша кҥйлер болып 
табылады. Енді осы кҥйлерді кеңінен қарастырайық.  

жүктеу 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: