Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

Роберт Солоудың экономикалық өсу үлгісі

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	221/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 217 218 219 220 221 222 223 224 ... 325

dogalov-makroekonomika

Роберт Солоудың экономикалық өсу үлгісі
– бұл халықтың
өмір сүру деңгейіне жинақтың, еңбек ресурстарының жəне ҒТП-
тің əсер ету механизмдерін айқындайтын экономикалық өсудің
неоклассикалық үлгісі.
Неоклассикалық мектептің өкілі, американдық экономист
Роберт Солоудың (1924 жылы туылған) экономикалық өсу үл-
гісі көптеген ғылыми əдебиет көздерінде базалық үлгі ретінде
қарастырылады. 1956 жылы ұсынылған Солоудың экономикалық
өсу үлгісі бірқатар негізгі алғышарттарға негізделеді:
−
өндіріс факторлары, еңбек пен капитал өзара алмасты рыла
алады;
−
капиталмен қарулану көрсеткіші тұрақты шама емес, ол
экономикалық жағдаятқа байланысты өзгеріп отырады;
−
үлгіде мемлекет пен сыртқы орта секторлары қарас
ты-
рылмайды;
−
фирмалар мен үй шаруашылықтары секторларынан тұ-
ратын игіліктер нарығы жетілген бəсекелестікке жəне
икемді бағаларға негізделеді;
−
үлгіде Кобб-Дугластың өндірістік функциясы қолда-
нылады.
Үлгіде сипатталатын барлық көрсеткіштер бір адамға шақ-
қандағы есептеулермен беріледі, олай болса, жан басына шақ-
қандағы табыс, инвестиция, жинақ көрсеткіштері былай беріледі:
s – ұлттық табыстағы жинақтың үлесі, 0 < s < 1;
y – ұлттық табыс немесе шығарылым көлемі;
i – жоспарланған инвестициялар;
i = sy, яғни инвестициялар = жинақ нормасы × ұлттық табыс;

295
k – еңбектің капиталмен қарулануы (капиталовооружен-
ность), K / L;
δ – капиталдың істен шығу нормасы.
Үлгіде y шамасы капиталмен қаруланудың функциясы болып
табылады:
y = f (k).
k шамасы неғұрлым жоғары болса, y көрсеткіші соғұрлым
үлкен болады (12.2-сурет).
12.2-сурет.
Жинақтар, инвестициялар жəне капиталдың қорлануы
Ескерту. Ордината осінде бір жұмысшыға келетін өндіріс
көлемі, жинақтар мен инвестициялар, ал абсцисса осінде капи-
талмен қарулану шамасы көрсетілген. Жинақ пен инвестиция
қисықтарының Е қиылысу нүктесіне капиталмен қаруланудың
тұрақты деңгейі k* сəйкес келеді. Бұл жерде бір жұмысшыға
келетін өндіріс көлемі оның тұрақты деңгейіне y* сəйкес келеді.
Суреттегі y = f (k) өндірістік функциясы жан басына шақ-
қандағы шығарылым көлемін сипаттайды. Өндірістік функ-
ция қисығының көлбеулігі капиталдың шекті өнімділігімен
(МРk) түсіндіріледі, яғни кемімелі өнімділік заңына сəйкес,
бір жұмысшыға келетін капиталдың мөлшері өскен кезде оның
шекті өнімділігі төмендей береді, сондықтан да y = f (k) қисығы
капи талдың қорлануы өскен сайын жатыңқырақ қисыққа айнала
береді.
Жинақтың немесе нақты инвестициялардың қисығы i=sy
формуласы негізінде құрылады, яғни y k-ның функциясы бол-
ғандықтан, ол былай жазылады:

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 217 218 219 220 221 222 223 224 ... 325