Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

Экономикалық циклдің фазалары

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	187/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 183 184 185 186 187 188 189 190 ... 325

dogalov-makroekonomika

Экономикалық циклдің фазалары:
а)
құлдырау (төмендеу, рецессия)
фазасы экономикалық
даму параметрлерінің тез нашарлауымен сипатталады: өнді
ріс
көлемінің тез қысқаруы, табыстардың тез қысқаруы, жұ
мыс-
бастылықтың қысқаруы, инвестициялардың қысқаруы, баға-
лардың құлауы, өндіргіш күштердің біртіндеп бұзылуы (өндіріс-
тік қуаттардың істен шығуы, жұмыссыздықтың өсуі, жаппай
банкроттық, негізгі капиталдың құнсыздануы);
ə)
тоқырау (түп, стагнация)
фазасы құлдыраудың ең төменгі
нүктесі ретінде сипатталады: жаппай жұмыссыздық, жалақының
ең төменгі деңгейі, пайыз мөлшерлемесінің ең төменгі деңгейі,
тауарлық қорлардың қысқаруы, өндірістің тұрып қалуы, бағалар
төмендеуінің тоқтатылуы;
б)
жандану (тірілу), немесе қалпына келу
фазасы негізгі
капиталдың жаппай жаңартылуы, жұмыссыздықтың қысқаруы,
жалақының өсуі, бағалардың өсуі, пайыз мөлшерлемелері
нің
өсуі, тұтыну заттарына деген сұраныстың артуы сияқты көр-
сеткіштермен сипатталады;
в)
өрлеу (шың)
фазасы экономикалық өсу қарқынының жо-
ға рылауы, өндіріс көлемінің айтарлықтай ұлғаюы, инвести ция-
лардың артуы, бағалы қағаздар бағамдарының өсуі, пайданың,
жа лақының, бағалардың, пайыз мөлшерлемелерінің артуы сияқты
көрсеткіштермен сипатталады.
Қазіргі заманғы батыстық экономикалық теория экономи-

256
калық циклдің агрегатталған екі фазасын ғана қолданады: ре-
цессия жəне көтерілу. Рецессия деп дағдарыс жəне құлдырау
түсіндіріледі. Ал көтерілу – бұл тірілу жəне шың.
Экономикалық цикл үрдісінде əртүрлі орын алатын эконо ми-
калық көрсеткіштер мəндерінің ауытқып отыруына байланыс ты,
осы экономикалық көрсеткіштер былай үшке бөлінеді:
1)
проциклдік көрсеткіштер
– бұл жандану фазаларында
ұлғаятын жəне құлдырау фазаларында қысқаратын экономика лық
параметрлер. Оларға жататындар: өндірістің жиынтық көлемі,
өндірістік қуаттар, ақша агрегаттары, ақша айналымының жыл-
дамдығы, қысқа мерзімдік пайыз мөлшерлемелері, бағаның жал-
пы деңгейі, корпорацияның пайдасы жəне т.б.;
2)

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 183 184 185 186 187 188 189 190 ... 325