Оқу сауаттылығЫ

170 

Арқар көбінесе үйір-үйірімен жүреді. Көбіне, көгалды шоқылардың 

арасындағы далалы өңірде жайылады. Қыста салқын түссе, таудың етегіне, көктем 

мен жазда таудың субальпілік белдеуіне қарай аударылады. Бұл мезгілде олар 10-

15-тен топтанып жүреді. Тек жазда көбею кезінде бөліне бастайды, көбіне егіз 

туады. Арқарлардың басты жауы – қасқыр мен барыс. 

Арқар дәмді ет, сапалы тері беретін аң болып саналады. Алайда саны жылдан-

жылға азайып барады. Сондықтан қазір оны аулауға тыйым салынған. Қазақстан 

Ғылым академиясының бір топ ғалымдары арқарды меринос қойымен 

будандастыру арқылы қазақтың асыл тұқымды арқар-меринос қойын шығарды. 

3. Неліктен арқарды аулауға тыйым салынған? 

A)Мүйізі үлкен болғандықтан 

B)Суыққа төзімді болғандықтан 

C)Саны жылдан-жылға азайып бара жатқандықтан 

D)Меринос қойымен будандастыратындықтан 

E)Егіз төл беретіндіктен 

4. Қазақстан ғалымдары қандай ғылыми жаңалық ашты? 

A)Арқардың тіршілік ету ортасын айқындады 

B)Арқардан төрт түлік түрін шығарды 

C)Арқар терісінің сапалылығын дәлелдеді 

D)Арқардың төлдеу ерекшелігін көрсетті 

E)Арқардың мүйізіне қарап жасын анықтады 

5. Арқар қандай жерлерді мекендейді? 

A)Шөлейт жерлерді 

B)Құмдауыт ойпаттарды 

C)Жазық даланы 

D)Егіс алқаптарын 

E)Тау бөктерлерін 

6. Арқардың негізгі жауы нелер? 

A)Қос  аяқтылар. 

B)Үй жануарлары. 

C)Шөп қоректілер. 

D)Ет қоректілер. 

E)Сүт қоректілер. 

1. Балаға ат қоюдың қаншалықты маңызды екеніне мән бермейтіндер көп. Сол 

себепті де, әдемі естілетініне қызығып, көбінесе мағынасыз аттарды қоя салады. 

2. Бір қызығы, сәбидің қай мезгілде, қай айда дүниеге келгендігі де оның 

мінезінің қалыптасуына ықпал ететін көрінеді. Деректерге сүйенсек, қыста ынталы, 

талапты балалар дүниеге келеді. Кілең жуан дыбыстардан тұратын қатқыл есімнің 

қойылуы олардың осы қасиетін одан әрі ұштап, дамыта түседі. Желтоқсанда туған 

балалар тік мінезді, өте өктем, ал қаңтар мен ақпанда туған балалар байсалдырақ 

болады. «Бірақ қыста туған сәбилер есейгенде өздерінің қырсықтығының кесірінен 

ешкіммен сыйыса алмай қиналады. Олар әрдайым елдің алдында болғысы келеді. 

Егер сіз оның табиғат берген қатал мінезін жұмсартқыңыз келсе, жұмсақ есім 

таңдаңыз» дейді экстрасенс Заман Сыпатаев. 

жүктеу 3,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: