Жалпы экономикалық тиімділікті уақыт факторын есепке ала отырып есептеу

Экономикалық тиімділікті өтелу мерзімі бойынша есептеу тек салынған қаржыны 

қайтара алу мерзімін ғана анықтайды. Бұл әдісте төмендегі факторлар ескерілмейді: 

–

пайдалануы,  олардың  сапасының  жақсаруы  инвестициялық  жобадағы  қолданылатын 

материалдық құндылықтардың құндарының өзгеруі; 

–

–

нәтижесінде қосымша табыс алу. 

Әртүрлі  мерзімде  кеткен  шығындарды  немесе  пайдаларды  өлшеу  үшін  олардың 

құндарын  бастапқы  немесе  базистік  жылға  келтіру  немесе  дисконттау  арқылы  жүзеге 

асады.    

Әртүрлі  мерзімдегі  шығындар  немесе  пайдаларды  базистік  жылға  келтіру  үшін 

дисконттық  норма  қолданылады  (r).  Экономикалық  есептеулерде  дисконттық  норма 

ретінде оған эквивалент ретінде капиталды депозитке салуға белгіленетін жылдық банктік 

пайыз  қолданылады.  Әлемдік  практикада  бұл  пайыз  10-12%  аралығында  жатады,  яғни 

дисконттық норма r = 0.1 немесе r = 0.12.   

Келтірілген  шығындар  немесе  пайдаларды  анықтау  үшін  жобаның  t  мерзімге 

созылатын қызмет ету мерзімінде дисконттау коэффициенті қолданылады

)

1

1



мұндағы В

 – әртүрлі мерзімдегі шығындарды бастапқы капитал салынған мерзімге 

келтіру; 

t – капиталды қайтарып алудың нақты мерзімі;  

r – дисконттық норма. 

Егер  инвестицияның  құнын  инвестицияны  қайтарудың  соңғы  мерзіміне  келтіру 

үшін дисконтқа кері шама қолданылады 

.

)

(

t





өсіп отыратын инфляция деңгейіне қолданылады.   

Дисконттау  коэффициенттерін  қандай  да  бір  нақты  инвестициялық  мерзімге  есептеген 

кезде тұрақты шама болып келеді (10 Кесте). 

 

10 Кесте - Дисконттау коэффициенттерінің мәндері  (r=0,1 болған кездегі) 

Жылдар  Yt  = 

(1+r)t Вt Yt  

В

t

 = 1/(1 + r)

t

 

Y

t

 = (1+r)

t

 

Жыл 

В

t

 

Y

t

 

0 

1.0 

1.0 

7 

0.513 

1.949 

1 

0.909 

1.1 

8 

0.466 

2.144 

2 

0.826 

1.21 

9 

0.424 

2.358 

3 

0.751 

1.331 

10 

0.386 

2.594 

4 

0.683 

1.464 

15 

0.239 

4.177 

5 

0.621 

1.611 

20 

0.149 

6.727 

6 

0.564 

1.772 

30 

0.057 

17.499 

 

Кезең-кезеңмен  салынатын  қаржы  салымдарының  дисконтталған  бүгіні  құны 

төмендегідей анықталады 

жүктеу 1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: