Оқу әдістемелік кешен Пән: «Таңдап алған спорт түріндегі спорттық педагогикалық шеберлік жас негіздері»

1. Орта және ұзақ қашықтыққа жүгіру техникасы.

Старттық қозғалыстан кейін жүгірушінің басты мақсаты адымды ұзарту, жедел қимыл арқылы жылдамдықты өсіру. Осы арада аяқты жиі қозғалтудың маңызы зор. Егерде аяқтың жиілігің тұрақты ұзындығы болмаса, жылдамдық төмендейді. Адым жиілігі шаршаудың пайда болуынан төмендей береді. Жеделдікті ұзаққа сақтаудың бірден бір кепілдемесі денені босата біліп, еркін жүгіру керек. Түзу сызықпен жүгіру, басы артық қимылдың байқалмауы үнемді техниканы көрсетеді. Жүгірушінің қозғалыс техникасын кинограмманы талдау арқылы сипаттама берейік. Жүгіруші вертикаль кезінде байқалып тұр . итеретін аяқ тізе мен табан буыны арасы бүгіліп серпілуге дайын. Осы кезде сермейтін аяқ сирақ буыннан бүгіліп тез алға қозғалып итеретін аяқтын зор күшпен жазылуына ісерін тигізеді. Итеретін аяқ жерден серпілгеннен кейін сермейтін аяқтың тізе буыны бір денгейге дейін көтеріліп бел сол иіліп, жамбас алға жиылып, дене керекті бағытқа бағытталып тік, бос ұсталады, көз қиығы алға бағытталған. Итеру кезеңі аяқталғанан кейін ұшу кезеңі басталады. Жерден көтеріліп серпілген аяқ, сирақ буынынан бүгіліп төмендеп келе жатқан сермейтін аяққа қарай ұмтылады. Сермейтін аяқ түзу сызық бойымен табанның бас жағына ешқандай бұрылусыз қойылады. Сермейтін аяқтың тез төмендеп жерге қойылуы, тізе буынының толық жазылуына соқпауы қажет. Сонда ол дененің ортақ нүктесіне қойылады, сонымен қатар қозғалыс кезіндегі кедергіні азайтады, аяқ тез серпілуге дайын болады.

2. Спортшының техника шеберліктері.

Спортшының техника шеберліктері Қолдың бүгілу бұрышы жүгіру кезінде әрүүрлі өзгереді. Ұшу бөлігі кезінде жамбас жедел бір - біріне жақындатылып отырады. Итерілген аяқ инерцияға байланысты артқа жоғары қозғалады. содан кейін аяқ тізеден бүгіліп, жамбас төмен - жоғары қозғалады, аяқ жолға табаннан қосылған кезде кедергі күштердің бәсендеуіне әсерін тигізеді. Аяқ табанның бас жағына қойылады. Әйгілі желаяқтар 30-60 м ара қашықтықта 4,7- 5,5 адым шапшаңдығын көрсетеді , адым ұзындығы шамалы мөлшерде өзгереді 1,25+ 0,44 желаяқтын денесінің ұзындығна шамалас \Л.Левченко , 1986ж.\ 60-80 м ара қашықтықта жылдамдық жиынтығы 1,55-0,33 шамасында адым ұзындығы төмендейді. Сол аяқты, оң аяқ адымдары біркелкі емес, күші көп аяқтың адым ұзындығынан қосатын үлесі жоғары. Жүгіру кезінде аяқтын бірден ұзындықта болғаны жүгру әдістемелігіне көп әсерін тигізеді. Спринттік жүгіруде табанды тік алға бір бағытта қоюды талап ету керек. Табан сырт жаққа бұрылып қойылса итерілу нашарлайды. МӘРЕ. Арақашықтық аяқталар кезінде жоғарғы жылдамдықты ұстауға күш салу абзал. Ақырғы адымда денені алға қарай еңкейтіп сөре сызығынан жүгіріп өту қажет. Ал, егерде бірнеше адым қалғанда спортшы секіріп өтетін болса, тепе-тендікті жоғалтып , кей жағдайда құлап қалуы да ықтимал. Жылдамдық өсудің орнына төмендейді. Жүгіруші сөреге қатар жеткен кезде тең сайыста еңкеюдің немесе иықты бұрудың манызы зор. Осындай қозғалыс көбінесе жеңіске жеткізеді.