Оқу әдістемелік кешен Қазақстанның физикалық географиясы



жүктеу 1,36 Mb.
бет2/4
Дата24.12.2017
өлшемі1,36 Mb.
#5859
1   2   3   4
Оқу әдістемелік кешен

Қазақстанның физикалық географиясы

8 сынып


география пәні мұғалімдері

Жунусбаева Марал Тұрмысқызы

Жакупов Алтынбек Аманжолович

Павлодар қаласы, 2010ж

Құрастырған: М.Т. Жунусбаева . Ы.Алтынсарин атындағы дарынды балаларға арналған облыстық қазақ гимназия-интернатының география пәні мұғалімі.

А .Жакупов. Ақсу қаласының дарынды балаларға арналған мамандандырылған гимназиясының география пәні мұғалімі, магистр.


Пікір жазушылар: Жакашева Т.Н. - Облыстық педагог мамандарының білімін жетілдіру институтының әдіскері.

Смайлов С.Ш. - Павлодар мемлекеттік педагогикалық институтының оқу үрдісін ұйымдастыру департаментінің директоры


Ұсынылған жинақта 8 сыныпқа арналған «Қазақстанның физикалық географиясы» оқулығына арналып құрасытырылғын оқу - әдістемелік кешен- кіріспеден, түсінік хаттан, аңдатпадан, мазмұны мен құрылымынан, күнтізбелік жоспардан, стандарт талаптарынан, сабақ үрдісінде ұсынылатын оқу парақтарынан, бақылау жұмыстарынан, сарамандық жұмыстардан, рейтингілік бағалау парақтарынан тұрады. Кешенде берілген тапсырмалар ҚР Білім және ғылым министрлігі мақұлдаған бағдарламаға сәйкес келеді және жаратылыстану ғылымы ретінде география негіздерін меңгеруге шығармашылық тұрғыдан көмектеседі.

Оқушыларға арналған оқу парағында бағалау сараптамасы, стандарт мазмұны, жаңа білімді игеру үшін дидактикалық тапсырмалар, сарамандық жұмыстар, бақылау жұмыстары, бағалау парағы берілген.

Оқу-әдістемелік кешен 8 сыныптың бағдарламасы бойынша барлық тақырыптарды қамтыған. Сонымен бірге «Қазақстанды физикалық аудандастыру» тарауы модулдік технология бойынша құрастырылған .

Ұсынылып отырған кешенде түрлі әдіс-тәсілдер арқылы құзыреттілікке бағытталған тапсырмалар оқушылардың өздігінен әрекет етуін қаматамасыз етеді, оқуға деген қызығушылығын арттырады, географиялық білімін бекітеді.


Алғы сөз
Географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, ол дегеніміз оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде және талқыға салуында. Қазіргі оқыту үрдісі оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеру барысында жеке тұлғаны құзыреттілікке бағыттап оқытуды талап етуде

Мектептегі географияны оқыту үрдісінде бәсекеге қабілетті, өмірге белсенді жеке тұлғаның бойына жаратылыстану-ғылыми және әлеуметтік-экономикалық білімнің жалпы жүйесінен тұратын білім, білік, дағдыны қалыптастырып, өмірге дағдыландыру және алған білімін қолдана алуға дайындау. Ондағы міндет - оқыту үрдісін ұйымдастыруды құзыреттілікке бағыттап оқыту

Құзыреттілікке бағыттап оқытудың ең басты жүйесі - оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау және өздігінен жұмыс жасау барысында білім нәтижесін өмірде пайдалану. Мұғалім білім кеңестігінде белсенді тұлғалар болуы үшін, өз оқушыларының іс-әрекетін әмбебап тәсілдер арқылы ұйымдастырады.

ТИСО /өздігінен білім алу технолгиясы/- мұғалім сабақ үрдісінде оқушыларға бағдарлама материалдарын толық түрде жетік меңгеру үшін теориялық білімін және практикалық және шығармашылық біліктілігін, яғни стандарт деңгейінде және стандарттан жоғары деңгейдегі біліммен қамтамасыз етуді ұйымдастыратын және әр оқушының өзіне берілген оқу парағымен өздігінен жұмыс істеуге бағыталған оқыту үрдісі.

Біздің көзқарасымызда жаңа технологияларды пайдаланудың түрлі бағыттарындағы ең бір өзектісі:


  • оқуға өздігінен және диференциялы түрде икемделу;

  • өздігінен жұмыс жасау әрекеті, өзін-өзі оқыту

  • ынтымақтастықта жұмыс жасау;

  • құзыреттілкке бағыттап оқыту;

  • ақпараттық ізденісті жоспарлау;

«Өздік жұмысы» келесі мағынада:

Оқушылардың өздік жұмысы оқыту үрдісіндегі мынандай тәсілдерді көрсетеді:

1. оқушыларға оқу тапсырмалары мен орындау бағыттары беріледі;


  1. жұмыс мұғалімнің көмегімен жүргізілмейді, бірақ мұғалім бағыт береді;

  2. берілген тапсырмалар оқушылардан ойлау құзыреттілігін талап етеді.

  3. Өздік жұмысы оқушыларды өзінің құрылымымен және мазмұнымен белсендендіреді.

Оқу – әдістемелік кешен жаратылыстану - ғылыми бағыттағы география пәнін бағдар бойынша оқыту жүйесінде нақты көзқарас қалыптастыруға мүмкіндік туғызады және оқушыларды өздігінен жұмыс жасауға итермелей отырып, нәтижеге жететін білім алуды көздейді.

Оқу-әдістемелік кешеннің мақсаты - оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау. Оқушыларды біліммен қамтамасыз етуде ең құндылығын алу, білімді өздігінен меңгеру, Қазақстанды физикалық және экономикалық тұрғыдағы геосаяси орнының маңыздылығын анықтау.

Оқу-әдістемелік кешеннің міндеті - оқыту үрдісін ұйымдастыруды дамыта оқытумен қамтамасыз ету. Жаңа білімді меңгеруде оқушылардың оқу әрекетін дұрыс ұйымдастыру.

ОӘК-ның маңыздылығы- түрлі әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыра отырып, жаңа білім көздерінің ең маңыздылығын өздігінен ала білуінде, тапсырмаларды әр оқушының білім деңгейіне қарай таңдап алуында.

ОӘК-нің өзектілігі-географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, сондықтан оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеруді көрсету.

Мазмұны
Қазақстанның физикалық географиясы
1. Алғы сөз --------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Өздігінен оқыту технологиясының құрылымы ---------------------------------------------------

3.Күнтізбелік-тақырыптық жоспар --------------------------------------------------------------------

4. Қазақстанды физикалық - географиялық тұрғыдан зерттеу ---------------------------

Қазақстанның географиялық орны мен шекарасы.

Қазақстан аумағындағы уақыт айырмасы. Сағаттық белдеулер.

Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мәліметтер

Ұлы жібек жолы

Орта ғасырлық географиялық деректер.

Сарамндық жұмыс №1

Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу.

Қазақстан аумағын жаңа дәуірде зерттеу.

Сарамандық жұмыс №3. өздік жұмысы.



5 Қазақстанның жер бедері, геологиялық құрылысы-------------------------------

Жер бедерінің сипаты.

Қазақстанның геологиялық даму тарихы мен тектоникалық құрылымы.

Жер бедерінің қалыптасуы мен дамуы.

Жазықтар мен ойпаттар. Үстірттер мен қыраттар

Аласа және биік таулар. Пайдалы қазбалар.

Сарамандық жұмыс №4. Өздік жұмысы

6. Қазақстанның климаты ------------------------------------------------------------------

Климат қалыптастырушы факторлар.

Ауа массалары. Атмосфера циркуляциясы

Ауа қысымы және желдер.

Ауа температурасы мен жауын-шашынның таралуы

Агроклиматтық қорлар

Сарамандық жұмыс №5

7.Қазақстанның ішкі сулары ----------------------------------------------------------------

Қазақстанның өзендері.

Қазақстанның өзен алаптары.

Қазақстан көлдері . Шаруашылықта пайдалану.

Каспий теңізі, Арал теңізі, Балқаш көлі.

Жер асты сулары және су ресурстарын қорғау.

Мұздықтар және олардың маңызы.

Сарамандық жұмыс №6. Өздік жұмысы.



8. Қазақстанның табиғат белдемдері--------------------------------------------------------

Қзақастанның топырағы және топырақ типтері.

Қазақстанның өсімдігі мен жануарлары.

Сарамандық жұмыс №7

Орманды және дала белдемдері.

Шөлейт және шөл белдемдері.

Сарамандық жұмыс №8. Өздік жұмысы.

9. Физикалық – географиялық аудандастыру -------------------------------------------

Аудандастыру принциптері мен факторлары.

Шығыс Еуропа

Тұран ойпаты

Батыс Сібір жазығы.

Сарыарқа

Орал,Мұғалжар-аласа таулы өлкелер.

Алтай

Жоңғар Алатауы



Сауыр-Тарбағатай,

Тянь-Шань –биік таулы өлкелер.

Сарамандық жұмыс № 9

10. Табиғатты қорғау -------------------------------------------------------------------

Табиғи қорлар және өндіріс

Адам тіршілігі үшін қолайлы және қолайсыз аудандар.

Қазақстанның экологиялық проблемалары

апатты табиғат құбылыстары және олармен күресу шаралары.

Табиғаттың өзгеруіне болжам жасау.

Қорықтар


Табиғатты пайдалану мен қорғау негіздері

Ұлттық парктер мен қорықшалар

11. Модулдік технология. Қазақстан аумағын физикалық – географиялық аудандастыру

1- 2 сабақ -----------------------------------------------------------------------------------------------

3 - сабақ ------------------------------------------------------------------------------------------------

4 сабақ --------------------------------------------------------------------------------------------------

5 сабақ -------------------------------------------------------------------------------------------------

Сармандық жұмыстар -----------------------------------------------------------------------------

6 сабақ ------------------------------------------------------------------------------------------------

7 сабақ -----------------------------------------------------------------------------------------------



Геогрфия пәнінен күнтізбелік-тақырыптық жоспар

8 сынып

аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат


№

сағ/ сан

өтілетін тақырыптар мазмұны

мерзімі

Оқыту үрдісінде қолданылатын технология


Оқушылырадың

білім, біліктілігіне

қойылатын талаптар.

Көрнекіліктер мен қолданылатын әдебиеттер

ескертулер

1

1

Тәуелсіз Қазақстан Республикасы.

Қазақстанның физикалық географиясы нені оқытады?


















1 блок

Қазақстанды физикалық – географиялық тұрғыдан зерттеу.




Өздігінен оқыту технологиясы /ТИСО/







Түсіндіре алуы тиіс:

- Саяси карта бойынша шекаралас елдерді;

-Сағаттық белдеулерді;

-Қазақстан географиясының табиғи және экономикалық проблемаларды шешудегі ролін;



-Қазақстан аумағындағы уақыт айырмашылықтарын;

атауы және көрсете алуы тиіс:

-ҚР –ның дүние жүзіндегі орны, жер көлемін, шекараларын;

- Қазақстан аумағын зерттелу тарихын;
Қосымша әдебиеттер

Кескін карта



атлас

география оқулығы

1

1

Қазақстанның географиялық орны мен шекарасы.




2

1

Сарамндық жұмыс №1




3

1

Қазақстан аумағындағы уақыт айырмасы. Сағаттық белдеулер.







4

1

Сарамандық жұмыс №2







5

1

Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мәліметтер




6

1

Ұлы жібек жолы.










7

1

Орта ғасырлық географиялық деректер.













8

1

Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу.




9

1

Қазақстан аумағын жаңа дәуірде зерттеу.




10

1

Сарамандық жұмыс №3. өздік жұмысы.











2 блок

Қазақстанның жер бедері.
















1

1

Жер бедерінің сипаты.




ТИСО



түсіндіре алуы тиіс:

Қазақстанның жер бедерін қалыптасырудағы ішкі және сыртқы күштердің өзара байланысын;



атауы және көрсете алуы тиіс:

Негізгі геологиялық дәуірлерді,сейсмикалық аумақтарды;

жер бедерін картадан көрсетуі тиіс;





2

1

Қазақстанның геологиялық даму тарихы мен тектоникалық құрылымы.













3

1

Жер бедерінің қалыптасуы мен дамуы.

1




4

1

Жазықтар мен ойпаттар. Үстірттер мен қыраттар.
1

5

1

Аласа және биік таулар. Пайдалы қазбалар.

1

6

1

Сарамандық жұмыс №4. Өздік жұмысы

1



















3 блок

Қазақстанның климаты.
















1

1

Климат қалыптастырушы факторлар.

1

ТИСО

түсіндіре алуы тиіс:

- негізгі климат құрушы факторларды,күн радиацияларының түрлерін,ауа массаларының басты типтерін;

атауы және көрсете алуы тиіс:

-климатқа байланысты табиғаттың стихиялы құбылыстарын, жануарлар мен өсімдікте дүниесін;



2

1

Ауа массалары. Атмосфера циркуляциясы.

1




1

1

Ауа қысымы және желдер.

1




2

1

Ауа температурасы мен жауын-шашынның таралуы.

1





3

1

Агроклиматтық қорлар.

1




4

1

Сарамандық жұмыс №5

1










4 блок

Қазақстанның ішкі сулары







түсіндіре алуы тиіс:

- өзен аңғарларының дамуын,құлап ағуы мен еңістігін, - өзен ағысының жылдамдығын;

- өзен режимінің климат пен жер бедеріне тәуелділігін;

- топырақтың алуан түрлілігін және олардың географиялық таралуын;

- күн сәулесі, атмосфералық шептер, циклон, антициклон, ылғалдану коэфиценті ұғымдарын;

- өзен жүйесінің ерекшелігін;



- су ресурстарының таралуын;




1

1

Қазақстанның өзендері.

1

ТИСО




2

1

Қазақстанның өзен алаптары.

1




3

1

Қазақстан көлдері . Шаруашылықта пайдалану.

1




4

2

Каспий теңізі, Арал теңізі, Балқаш көлі.

1




5

1

Жер асты сулары және су ресурстарын қорғау.

1




6

1

Мұздықтар және олардың маңызы.

1




7

1

Сарамандық жұмыс №6. Өздік жұмысы.

1
















5 блок

Қазақстанның табиғат белдемдері.













1

1

Қзақастанның топырағы және топырақ типтері.

1

ТИСО

түсіндіре алуы тиіс:

-топырақтың негізгі зоналық типтерін,

-жер және биологиялық ресурстарды;

- табиғат зоналарын;



атауы және көрсете алуы тиіс:

- табиғи зоналар мен табиғат аудандарын, биіктік белдеулерін;



2

1

Қазақстанның өсімдігі мен жануарлары.

1




3

1

Сарамандық жұмыс №7

1




4

1

Орманды және дала белдемдері.

1




5

1

Шөлейт және шөл белдемдері.

1




6

1

Сарамандық жұмыс №8. Өздік жұмысы.

1













6 блок

Физикалық – географиялық аудандастыру.

1










1

1

Аудандастыру принциптері мен факторлары.

1

Модулдік технология

Түсіндіре алуы тиіс:

- ірі физикалық аудандарды жер бедерінің тектоникалық құрылымын және сыртқы процестердің әсеріне тәуелді екендігін;



- Қазақстанды физикалық және экономикалық тұрғыдан салыстыру;

атауы және көрсете алуы тиіс:

- Қазақстанның ірі физикалық аудандарды;



- Түрлі карталарды салыстыра отырып, ірі физикалық аудандарды жер бедерінің тектоникалық құрылымын ;




2

2

Шығыс Еуропа, Тұран ойпаты, Батыс Сібір жазығы.



2







3

2

Сарыарқа, Орал, Мұғалжар-аласа таулы өлкелер.

2








4

3

Алтай, Жоңғар Алатауы , Сауыр-Тарбағатай, Тянь-Шань –биік таулы өлкелер.

2

5

1

Сарамандық жұмыс№ 9

Сынақ тапсыру.
2







7 блок

Табиғатты қорғау
















1

1

Табиғи қорлар және өндіріс

1

ТИСО

атауы және көрсете алуы тиіс:

-табиғат пен қоғам арасындағы байланысты;

- табиғаттың ерекше қорғалатын аумақтарын, табиғи ескерткіштерді;

- қоршаған ортаны ластау көздерін және түрлерін;

- адамның іс-әрекетінің жеке

- аймақтардың климатына әсерін;

-адамның іс-әрекетінің салдарынан топырақ өсімдік жамылғысының және жануарлар дүниесінің өзгеруін;

-табиғи кешендердің өзгеруін;






2

1

Адам тіршілігі үшін қолайлы және қолайсыз аудандар.

1




3

1

Қазақстанның экологиялық проблемалары.

1




4

1

апатты табиғат құбылыстары және олармен күресу шаралары.

1




5

1

Табиғаттың өзгеруіне болжам жасау.

1




6

1

Қорықтар

1




7

1

Ұлттық парктер мен қорықшалар.

1




8

1

Табиғатты пайдалану мен қорғау негіздері.

1







9

1

Бақылау жұмысы

1










10

1

Коррекция сабағы

1































Кіріспе
Географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, ол дегеніміз оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеру.

Мектептегі географияны оқыту үрдісі, жаратылыстану-ғылыми және әлеуметтік-экономикалық білімнің жалпы жүйесінен тұратын білім, білік, дағдыны қалыптастыратын үрдіс. Ондағы міндет - оқыту үрдісін ұйымдастыруды дамыта оқытумен қамтамасыз ету.

Дамыта оқытудың ең басты жүйесі - оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау. Мұғалім білім кеңестігінде белсенді тұлғалар болуы үшін, өз оқушыларының іс-әрекетін ұйымдастырады.

ТИСО /өздігінен білім алу технолгиясы/- мұғалім сабақ үрдісінде оқушыларға бағдарлама материалдарын толық түрде жетік меңгеру үшін теориялық білімін және практикалық және шығармашылық біліктілігін, яғни стандарт деңгейінде және стандарттан жоғары деңгейдегі біліммен қамтамасыз етуді ұйымдастыратын оқыту үрдісі.

ТИСО - әр оқушының өзіне берілген оқу парағымен өздігінен жұмыс істеуге бағыталған.
Өздігінен оқыту үрдісін ұйымдастырудағы дидактикалық бағыт.

Біздің көзқарасымызда жаңа технологияларды пайдаланудың түрлі бағыттарындағы ең бір өзектісі:



  • оқуға өздігінен және диференциялы түрде икемделу;

  • өздігінен жұмыс жасау әрекеті, өзін-өзі оқыту

  • ынтымақтастықта жұмыс жасау;

Ендеше өздігінен оқыту үрдісіне баратын жол қайда? Бұл жалпылай оқытуда жүзеге асырыла ма, егер жыл бойы бір мұғалім білім деңгейлері әр түрлі бірнеше оқушымен кездесіп отырса.

Е.С.Полаттың тұжырымдамасы бойынша, бұл әрине болады сол жағдайда , егер «мұғалім оқыту үрдісінде ең ортадағы нақты дене деп өзін емес; оқушыны есептесе, онда ең бастысы сабақ беру әрекеті емес, таным әрекеті болады; өздігінен қабылдау және, ең маңыздысы алған білімін өзінің қажеттілігіне жаратуы ...»

«Өздік жұмысы» келесі мағынада:

Оқушылардың өздік жұмысы оқыту үрдісіндегі мынандай тәсілдерді көрсетеді:



1. оқушыларға оқу тапсырмалары мен орындау бағыттары беріледі;

  1. жұмыс мұғалімнің көмегімен жүргізілмейді, бірақ мұғалім бағыт береді;

  2. берілген тапсырмалар оқушылардан ойлау әрекетін талап етеді.

  3. Өздік жұмысы оқушыларды өзінің құрылымымен және мазмұнымен белсендендіреді.



Өздігінен оқыту технологиясының құрылымы /ТИСО/

Оқушыларды рейтингілік

бағалау


Аңдатпа

Оқу-әдістемелік кешеннің мақсаты:

Оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау. Оқушыларды біліммен қамтамасыз етуде ең құндылығын алу, білімді өздігінен меңгеру, Қазақстанды физикалық және экономикалық тұрғыдағы геосаяси орнының маңыздылығын анықтау.



Оқу-әдістемелік кешеннің міндеті:

Оқыту үрдісін ұйымдастыруды дамыта оқытумен қамтамасыз ету. Жаңа білімді меңгеруде, оқушылардың оқу әрекетін дұрыс ұйымдастыруда жаңа технологиялардың сапасын көрсету.



ОӘК-ның маңыздылығы:

Түрлі әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыра отырып, жаңа білім көздерінің ең маңыздылығын өздігінен ала білуінде, тапсырмаларды әр оқушының білім деңгейіне қарай таңдап алуында.



ОӘК-нің өзектілігі:

Географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, сондықтан оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеруді көрсету.



ОӘК-нің жаңашылдығы:

- оқушыларды оқуға өздігінен және диференциялы түрде икемдеу;

- өздігінен жұмыс жасау әрекеті, өзін-өзі оқыту, өзін-өзі бағалау;

- ынтымақтастықта жұмыс жасау;




Түсінік хат

Оқу – әдістемелік кешен жаратылыстану - ғылыми бағыттағы география пәнін бағдар бойынша оқыту жүйесінде нақты көзқарас қалыптастыруға мүмкіндік туғызады және оқушыларды өздігінен жұмыс жасауға итермелей отырып, нәтижеге жететін білім алуды көздейді.

Оқу-әдістемелік кешеннің мақсаты - оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау. Оқушыларды біліммен қамтамасыз етуде ең құндылығын алу, білімді өздігінен меңгеру, Қазақстанды физикалық және экономикалық тұрғыдағы геосаяси орнының маңыздылығын анықтау.

Оқу-әдістемелік кешеннің міндеті - оқыту үрдісін ұйымдастыруды дамыта оқытумен қамтамасыз ету. Жаңа білімді меңгеруде оқушылардың оқу әрекетін дұрыс ұйымдастыру.

Ұсынылған жинақта 8 сыныпқа арналған «Қазақстанның физикалық географиясы» оқулығы бойынша құрасытырылғын оқу - әдістемелік кешен кіріспеден, түсінік хаттан, аңдатпадан, мазмұны мен құрылымынан, күнтізбелік жоспардан, стандарт талаптарынан, сабақ үрдісінде ұсынылатын оқу парақтарынан, бақылау жұмыстарынан, сарамандық жұмыстардан, рейтингілік бағалау парақтарынан тұрады.

Оқушыларға арналған оқу парағында бағалау сараптамасы, стандарт мазмұны, жаңа білімді игеру үшін дидактикалық тапсырмалар, сарамандық жұмыстар, бақылау жұмыстары, бағалау парағы берілген.

Оқу-әдістемелік кешен 8 сыныптың бағдарламасы бойынша барлық тақырыптарды қамтыған Сонымен бірге «Қазақстанды физикалық аудандастыру» тарауы модулдік технология бойынша құрастырылған .

Ұсынылып отырған технология оқушылардың өздігінен әрекет етуін қаматамасыз етеді. Берілген түрлі әдіс-тәсілдер оқушылардың қызығушылығын арттырады, тапсырмалар әр оқушының білім деңгейіне қарай таңдап алынады.



Жаратылыстану – математикалық бағдардағы 8 «а» сыныбына

аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат


№

өтілетін тақырыптар мазмұны

сағ сан

технология


Оқушылардың білім және біліктілік деңгейіне қойылатын талаптар.




1

Тәуелсіз Қазақстан Республикасы.

1





Білімі болуы тиіс:

түсіндіре алуы тиіс:


  • ҚР –ның дүние жүзіндегі орны, жер көлемін, шекараларын;

  • Қазақстан аумағын зерттелу тарихын;

Біліктілігі болуы тиіс:

атауы және көрсете алуы тиіс:

  • Саяси карта бойынша шекаралас елдерді;

  • Сағаттық белдеулерді;

  • Қазақстан географиясының табиғи және экономикалық проблемаларды шешудегі ролін;

  • Қазақстан аумағындағы уақыт айырмашылықтарын;










2

Қазақстанның физикалық географиясы нені оқытады?

1













1 блок

Қазақстанды физикалық - географиялық тұрғыдан зерттеу.




ТИСО







1

Қазақстанның географиялық орны мен шекарасы.

1










2

Сарамндық жұмыс №1

1










3

Қазақстан аумағындағы уақыт айырмасы. Сағаттық белдеулер.

1










4

Сарамандық жұмыс №2

1










5

Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мәліметтер

1










6

Ұлы жібек жолы.

1










7

Орта ғасырлық географиялық деректер.

1










8

Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу.

1










9

Қазақстан аумағын жаңа дәуірде зерттеу.

1










10

Сарамандық жұмыс №3. өздік жұмысы.



1













2 блок

Қазақстанның жер бедері.




ТИСО


Білімі болуы тиіс:

сипаттай және түсіндіре алуы тиіс:

  • Қазақстанның жер бедерін қалыптасырудағы ішкі және сыртқы күштердің өзара байланысын;

Біліктілігі болуы тиіс:

атауы және көрсете алуы тиіс:

Негізгі геологиялық дәуірлерді, сейсмикалық аумақтарды;






1

Жер бедерінің сипаты.

1










2

Қазақстанның геологиялық даму тарихы мен тектоникалық құрылымы.

1










3

Жер бедерінің қалыптасуы мен дамуы.

1










4

Жазықтар мен ойпаттар. Үстірттер мен қыраттар.

1










5

Аласа және биік таулар. Пайдалы қазбалар.

1










6

Сарамандық жұмыс №4. Өздік жұмысы

1













3 блок

Қазақстанның климаты.




ТИСО







1

Климат қалыптастырушы факторлар.

1










2

Ауа массалары. Атмосфера циркуляциясы.

1





Білімі болуы тиіс:

сипаттай және түсіндіре алуы тиіс:

  • аудандарды жоспар бойынша салыстырмалы сипаттау;

  • қалаларының маңызын;

  • мамандану, географиялық еңбек бөлінісі ұғымдарын ;

  • Қазақстанның сыртқы экономикалық байланыстарын

Біліктілігі болуы тиіс:

атауы және көрсете алуы тиіс:

  • Қазақстанның экономикалық аудандардың географиялық орнын;

  • ерекшеліктерін;

  • Қазақстанның дүниежүзіндегі орны мен рөлін;










1

Ауа қысымы және желдер.

1













2

Ауа температурасы мен жауын-шашынның таралуы.

1














3

Агроклиматтық қорлар.

1













4

Сарамандық жұмыс №5

1
















4 блок

Қазақстанның ішкі сулары




ТИСО










1

Қазақстанның өзендері.

1













2

Қазақстанның өзен алаптары.

1













3

Қазақстан көлдері . Шаруашылықта пайдалану.

1













4

Каспий теңізі, Арал теңізі, Балқаш көлі.

1













5

Жер асты сулары және су ресурстарын қорғау.

1













6

Мұздықтар және олардың маңызы.

1













7

Сарамандық жұмыс №6. Өздік жұмысы.

1
















5 блок

Қазақстанның табиғат белдемдері.




ТИСО










1

Қзақастанның топырағы және топырақ типтері.

1













2

Қазақстанның өсімдігі мен жануарлары.

1













3

Сарамандық жұмыс №7

1













4

Орманды және дала белдемдері.

1













5
6

Шөлейт және шөл белдемдері.

Сарамандық жұмыс №8. Өздік жұмысы.
1
1





































6 блок

Физикалық – географиялық аудандастыру.

1

Модул

дік оқыту









1

Аудандастыру принциптері мен факторлары.

1













2

Шығыс Еуропа, Тұран ойпаты, Батыс Сібір жазығы.



2













3

Сарыарқа, Орал, Мұғалжар-аласа таулы өлкелер.

2














4

Алтай, Жоңғар Алатауы , Сауыр-Тарбағатай, Тянь-Шань –биік таулы өлкелер.

2













5

Сарамандық жұмыс № 9

Сынақ тапсыру.
2















7 блок

Табиғатты қорғау
















1

Табиғи қорлар және өндіріс

1













2

Адам тіршілігі үшін қолайлы және қолайсыз аудандар.

1













3

Қазақстанның экологиялық проблемалары.

1




Білімі болуы тиіс:

атауы және түсіндіре алуы тиіс:

  • табиғат пен қоғам арасындағы байланысты;

  • табиғаттың ерекше қорғалатын аумақтарын, табиғи ескерткіштерді;

  • қоршаған ортаны ластау көздерін және түрлерін;

  • адамның іс-әрекетінің жеке аймақтардың климатына әсерін;

  • адамның іс-әрекетінің салдарынан топырақ өсімдік жамылғысының және жануарлар дүниесінің өзгеруін;

  • табиғи кешендердің өзгеруін;

  • ғаламдық проблемалар ұғымын;

  • ғаламдық проблемалардың туындау себептерін;










4

Апатты табиғат құбылыстары және олармен күресу шаралары.

1













5

Табиғаттың өзгеруіне болжам жасау.

1













6

Қорықтар

1













7

Ұлттық парктер мен қорықшалар.

1
















Табиғатты пайдалану мен қорғау негіздері.

1










1

Бақылау жұмысы

1










2

қорытынды сабақ

1
















3

Коррекция сабағы

1














Бағалау сараптамасы: "5"- 42 - 47 ұ "4"-32 - 41 ұ "3"-25 - 41 ұ

8 сынып 5 сағат

«Қазақстан аумағының географиялық зерттелу тарихы»

тақырыбының оқу парағы

Тақырыпты меңгеру нәтижесінде оқушылар:



Білуі тиіс:

1. Қазақ жері туралы алғашқы мәліметтер;

2. Зерттелу кезеңдері;

3. Қазақстанның зерттелуіндегі Ұлы Жібек жолының ролі;

4. Зерттеушілердің аты – жөні;

5. Ш.Уалихановтың, К.Сатпаевтың зерттеу маңыздылығы;
Біліктілігі болуы тиіс:

1. Ежелгі карталарды оқу;

2. Кескін картаға маршруттарды

/ жолдарды/ түсіру;

3. Сызба - маршруттарын құрастыру;

4. Зерттеудің мақсаты мен міндеттері;

5. түрлі ақпарат көздерімен жұмыс жасау;



Әдебиеттер:

Оқулықтар : Бейсенова А., Қарпеков К. «Қазақстанның физикалық географиясы»



құрал-жабдықтар : Қазақстанның физикалық картасы, атлас, кескін карта

Есіңде болсын, жұмысты алгоритм бойынша жаса.Әр тапсырманы орындаған соң тексертіп отыруды ұмытпа, тақырыптың рейтингілік бетін толтыр. Өзіңнен туындаған сұрақтарды, проблемаларды жауапсыз қалдырма!

Жолдасыңды тексерген кезде әділетті және турашыл бол – бұл саған және сен тексерген оқушыға өте қажет.

Сәттілік тілеймін!
№ 1 тапсырма.

1. 5 - параграфты оқып, кестені толтыр: /2 ұпай/



Зерттеушілер есімдері

Уақыты

Нені көрсетіп берді?



















2. Параграф 6 және 18-19 беттегі картаны пайдаланып, кескін картаға Ұлы жібек жолындағы ірі қалаларды түсіржәне ауызша сипатта. /2ұпай/

№ 1 тапсырманы тексерт.
№ 2 тапсырма.

1. 7 - параграфты оқып, кестені толтыр. /1ұпай/





Зерттеушінің есімдері

Жылдары

Зерттеу мақсаты


















2. №2 сарамандық жұмысты орында. /3ұпай/

(26 б)М.Қашқаридың құрастырған картасына қорытынды сараптама жаса.

Кескін картаға П.Семеновтың Тянь-Щаньға саяхатын және Ш.Уалихановтың саяхатын

түсір.

№ 2 тапсырманы тексерт.

№ 3 тапсырма.

1.8- параграфты оқып, кестені толтыр: /2ұпай/



Зерттеушілердің есімі

жылдар

Зерттеген аймақтары

мақсаты

























2. 9- параграфты оқы. /1ұпай/

- Ш.Уалиханов Қашқарияға барар жолында нені зерттеп, нені дәлелдеп берді?

3.10- параграфты оқып, Қазақстанның табиғатын зерттеудің жаңа кезеңдерін атап бер. /2ұпай/

4. академик К.Сатпаевтің негізгі еңбектерін жазып ал./3 ұпай/



№ 3тапсырманы тексерт.
№ 1 бақылау жұмысын орында /10ұпай/

1. Қазақстанның көне тарихы қай дәуірден басталады?

2. Геродот қай теңізді суреттеді?

3. Птолемейдің еңбегі қалай аталады?

4. артық сөзді алып таста: Сарайшық, Тараз, Отырар, Жезқазган, Құлан, Қойлық ,Саудакент.

5. «Жібек-жолы» ұлттық комитеті қашан құрылды?

6. Ортағасырлық саяхатшылар нені көрсетіп берді?

7. «Жылнамалар жинағы» атты кітапта не туралы жазылды?

8. Арал теңізіне толық сипаттаманы кім берді?

9. Ш.Уалиханов қай аудандарды зерттеді?

10. Жезқазған ірі мыс рудасының кені кімнің басшылығымен ашылды?

№ 4 тапсырма.


  • «Қ.Сәтбаевтың Қазақстан ғылымын дамытуға қосқан үлесі» туралы мәлімет жазыңдар./2 ұпай/

  • Қ.Сатбаевтың барлаған кен орындарын картадан тауып, қысқаша сипаттама бер./2ұпай/

№ 2 бақылау жұмысын орында

  • Қазақстанның табиғаты жайлы алғашқы мәліметтер берген оқымыстыларды ата.

  • Картадан Ұлы Жібек жолының маршрутын көрсет.

  • Ахмет Иассауи кесенесіне толық сипаттама бер.

  • Сөйлемді аяқта: қобызды шығарған, әнші, композитор, ақын .....

  • «Дөңгелек картаны » қашан, қайда, кім жасады?

  • Ортағасырлық ұлы оқымысты саяхатшылардың еңбектерін тізбектеп бер.

  • Қазақстан аумағында ортағасырлық еуропа саяхатшылары не қалдырды?

  • Кескін картаны тексеруге тапсыр

1нұсқа 2 нұсқа

1. оқымыстылардың атын ата


Қазақ жері туралы ерте кездегі зерттеушілер

ХІХғ зерттеушілер

2. Негізгі сауда қалалары


Батыс бағыттағы

Шығыс бағыттағы

3. Зерттеудің негізгі мақсаты мен әдістері


30- жылдардағы зерттеулер

40- жылдардағы зерттеулер

4. түсіндір, зерттеудің маңыздылығы


К.Сатпаев

Ш.Уалиханов



Тақырыптың рейтингілік парағы ________________________


Тапсырма


Ұпай саны

Алған ұпайы

Кім тексерді

Кімді тексерді

баға


№1

1

2














2

2













барлығы

4













№2

1

1














2

3













барлығы

4













№3

1



2













2

1













3

2













4

3













барлығы

8













Б/ж №1

12













№4

4













Б/ж№2

15













Барлығы

47














Бағалау сараптамасы: "5"- 42 - 47 ұ "4"-32 - 41 ұ "3"-25 - 41 ұ

8 сынып 4сағат.

«Қазақстанның жер бедері, геологиялық

құрылысы және пайдалы қазбалары»

тақырыбының оқу парағы

Тақырыпты меңгеру нәтижесінде оқушылар:

Білуі тиіс: Біліктілігінің болуы тиіс:


1.Жер қыртысының дамуы жайлы білімнің маңыздылығын;

2.жер бедерінің негізгі формалары және олардың дамуы мен өзгеруі;

3.пайдалы қазбалардың кен орындары;

4.жер бедерінің адам шаруашылығына әсері;
1.Картадан жер бедерінің негізгі формаларын және пайдалы қазбалардың таралу аймақтарын көрсету;

2. жер бедерін анықтайтын жоспармен жұмыс жасай білу;

3.Ішкі және сыртқы күштердің әсерінен жер бедерінің өзгеріске ұшырауын ;

4.жер қыртысының, жер бедерінің және пайдалы қазбалардың арасындағы байланысты таба білу;

5. берілген маршрут бойынша жер бедерін сипаттау;


Негізгі ұғымдар:

1.тектоникалық қозғалыстар

2.сейсмология

3.эрозиялық бұзыу

4.сел тасқындары

5.салыстырмалы жас

6.абсолютті жас

8.геологиялық даму



Әдебиеттер:

Оқулықтар : Бейсенова А., Қарпеков К. «Қазақстанның физикалық географиясы» Павлодар облысы жайлы мәліметтер.



құрал-жабдықтар : Қазақстанның физикалық картасы, атлас, кескін карта

Есіңде болсын, жұмысты алгоритм бойынша жаса.Әр тапсырманы орындаған соң тексертіп отыруды ұмытпа, тақырыптың рейтингілік бетін толтыр. Өзіңнен туындаған сұрақтарды, проблемаларды жауапсыз қалдырма!

Жолдасыңды тексерген кезде әділетті және турашыл бол – бұл саған және сен тексерген оқушыға өте қажет.

Сәттілік тілеймін!

№1 тапсырма



  • 15параграфты сызбаны толтыр:

Жер бедерін қалыптастыратын процестер

ішкі /эндогендік/ сыртқы /экзогендік/



  • 15 параграфтан негізгі ұғымдарды жазып мағынасын ажырат

Тексерістен өт №1 /6ұпай/

№2 тапсырма

1. 16 параграфты оқып, кестені толтыр.


Географиялық обьекттің атауы

Географиялық орны

Жер бедері

Тау жыныстары

Теңіз деңгейінен биіктігі.

Құрамдас бөліктері

2. Кескін картаға Қазақстанның ең төмен және ең биік жерін түсір..

Тексерістен өт № 2 /10ұпай/
Тапсырма № 3

17-18 параграфты оқып, кестені толтыр .




Таулы аймақтар

Таудың атауы.

Орташа биіктігі.

Ең биік нүктесі.

Абсолюттік биіктігі.














2. Кескін картаға Қазақстанның аласа және биік тауларын түсіру.



Тексерістен өт № 3 /10ұпай/
№4 тапсырма

1. 19 параграфты оқып, Қазақстанның пайдалы қазбаларын жіктеп, сызбаға сал.






2. Шартты белгілерді пайдалана отырып, кескін картаға пайдалы қазбаларды белгіле.

Тексерістен өт № 4 /4ұпай/

№ 1 Бақылау жұмысын орында .



Тапсырма №5

1. Атлас пен мәліметті пайдаланып Павлодар облысының жер бедерімен таныс.

2. Шығармашылыққа: Тақырып бойынша крассворд құрастыр.

Тексерістен өт № 5 /2ұпай/

Бақылау жұмысы № 1 /5 ұпай/
1.Тектоникалық қозғалыс деген не ?

2.Сейсмология деген не?

3.ҚР бойынша жер сілкіну аймақтарын ата.

4.Эрозияның түрлерін ата..

5.Сел деген не? Жер бедеріне қандай өзгерістер әкеледі?

Географиялық диктант:

1. Орал мен Еділдің арасындағы ойпат

2. Павлодар орналасқан жазық.

3. Қзақстанның ең төмен жазығы

4. Қазақстанның орталығындағы аласа таулы аймақ.

5. Балқаш өзенінің батысында орналасқан

6. ТяньШань тауының солтүстік батысында орналасқан

7. никельге бай таулар

8. Сырдария өзені ағып өтетін жазық дала.

9. Полиметал кеніне бай шығыста орналасқан тау .

10. Қазақстанның ең биік нүктесі орналасқан таулы аймақ.

11. Қазақсатнның оңтүстік-шығысында орналасқан тау.

12. Қаспий теңізінің жағалауында орналсқан аласа тау.

13. Ең биік нүктесі Мұзтау болып саналатын таулы жота.



  1. Темір рудасына бай қырат

1. Батыс Сібір жазығы 8.Маңғыстау

2. Мұғалжар 9.Жоңғар Алатауы

3. Сарыарқа 10.ТяньШань

4. Жалпы Сырт 11.Қаратау

5.Үстірт 12.Торғай

6.Алтай 13.Каспий маңы ойпаты

7. Сауыр 14.Бетпақ дала

15. Тұран



№2 Бақылау жұмысы /10 ұпай /

1.Жер бедері деп ….

а) Жер қыртысының ішкі қозғалысы

б) жер бедерінің ойлы -қырлысы

в) жергілікті жердің көкжиектен қозғалысы

г) таулардың өзгеріске ұшырауы

д) жауап жоқ

2. Қазақстанның жер бедерін қалыптастыратын қозғаушы күштер

а) вулкандардың қайталауы

б) эндогендік

в) экзогендік

г) ішкі және сыртқы процестер

д) жер сілкіну

3. Жер бетінің кенеттен қозғалысқа ұшырауын

а) жерсілкінісі

б) вулканның атқылауы

в) тектоникалық емес қозғалыстар

г) сел тасқындары

д) күн күркіреуі

4. Қазақстанның ең биік нүктесі

а) Белуха

б) Мұзтау

в) Хан-Тәңірі

г) Тастау

д) Боқтыбай

5. Қазақстанның ең төмен жері орналасқан

а) Тұран ойпаты

б) Батыс - Сібір жазығы

в) Торғай ойпаты

г) Каспий маңы ойпаты

д) Сарыарқа

6. Сарыарқаның ең биік нүктесі

а) Хан-Тәңірі

б) Бесшоқы

в) Мұзтау

г) Боқтыбай

д) Ақсораң

7. Сарыарқаның екінші бөлігі қай қатпарлықта көтерілген

а) Герцин

б) Каледон

в) Мезозой

г) Альпілік

д) Протерозой

8. Ең биік нүктесі Бесшоқы болатын аласа тау

а) Мұғалжар

б) Маңқыстау

в) Сарыарқа

г) Кокшетау

д) Ұлытау

9. Жер сілкінісін зерттейтін ғылым

а) минерология

б) геология

в) сейсмология

г) география

д) гидрология

10. Ұзақ жауатын нөсер жаңбырдан кейін және мұздықтардың еруінен кейін тау жыныстарын ағызып әкететін сыртқы күш

а) сел

б) мұз басу



в) аңғарлар

г) тасқандар

д) жер сілкінісі

12. Хан-Тәңірінің биіктігі

а) 2630 м

б) 3595 м

в) 4989 м

г) 5696 м

д) 6995 м

13. Қазақстандағы ең төмен ойпат

а) Каспий маңы

б) Батыс- Сібір

в) Тұран

г) Торғай

д) Есіл жазығы

14. Тас көмірдің кен орны

а) Қостанай , Мұғалжар

б) Жезқазган, Екібастұз

в) Карағанды, Өскемен.

г) Павлодар, Алматы

д) Екібастұз, Қарағанда

15. марганец рудаларының мол кен орны.

а) Жезді, Атасу

б) Атбасар, Кемпірсай

в) Текелі, Ақтау

г) Майкобе, Кұмкөл

д) Босшакөл, Коряковка

16. Мұнайдың алғашқы өндірілген кен орны

а) Мақат

б) Тенгиз

в) Қарашығанақ

г) Доссор

д) Атырау

17. Қазақстандағы газдың кен орны

а) Доссор

б) Мақат


в) Қарашығанақ

г) Обаған

д) Ленгер

18. Шығыс Қазақстандағы полиметалл кен орны

а) Риддер

б) Карасай

в) Текелі

г) Ақсораң

д) Саяқ

19. Павлодар орналасқан жазық



а) Каспий маңы

б) Орыс


в) Тұран

г) Батыс- Сібір

д) Ешім жазығы

20. Мұғалжардың орташа биіктігі

а) 1500 м б) 1000 м в) 500 м г) 2000 м д) 2500 м

21. Каспий жағалауындағы аласа тау

а) Мұғалжар

б) Маңғыстау

в) Ұлытау

г) Үстірт

д) Кокшетау

22. Темір кеніне бай қырат

а) Үстірт

б) Торғай

в) Бетпақ-дала

г) Жалпы сырт

д) жауап жоқ

Рейтингілік парағы


тапсырма

ұпайлары

Алған ұпайы

Кім тексерді

Кімді тексерді

Баға

№1. 1

2


3

3














барлығы

6













№2 1

2


5

5














барлығы

10













№3 1

2


5

5














барлығы

10













№4 1

2


2

2














Барлығы

4













Б/ж №1

5













№5

2













Б/ж №2

10













Барлығы

47














Бағалау сараптамасы : "5"- 90-100 ұ. "4"-80-90ұ. "3"- 70-80 ұ.

8 сынып 5 сағат
« ҚАЗАҚСТАННЫҢ КЛИМАТЫ»

ТАҚЫРЫБЫНЫҢ ОҚУ ПАРАҒЫ

Тақырыпты меңгеруде оқушыларға қойылатын талаптар:

Білуі тиіс: Біліктілігі болуы тиіс


1. Климат қалыптастырушы факторлар;

2. Күн радицияларының түрлерін;

3. Қазақстандағы ауа массаларының типтері;

4. климаттың адам шаруашылығына әсері.



1. климаттық картамен жұмыс жасай алуы;

2. күн радиациясының түсу мөлшерін, қаңтар мен шілденің температурасын, жылдық жауын-шашынның мөлшерін, ылғалдылық коэфициентін анықтай алуы;

3. синоптикалық картамен жұмыс жасай алуы;

4.жеке аймақтың климатын сипаттай алуы.

Негізгі ұғымдар :

Күн радиациясы және оның түрлері;

Атмосфералық шеб

Циклон және антициклон

Ылғалдану коэфициенті;

Синоптикалық карта

буланушылық

Агроклиматтық қорлар



Әдебиеттер:

Оқулықтар : Бейсенова А., Қарпеков К. «Қазақстанның физикалық географиясы». «Оқушы анықтамасы », География хрестоматиясы



құрал-жабдықтар : Қазақстанның физикалық картасы, атлас, кескін карта , климат картасы, синоптикалық карта.

Есіңде болсын, жұмысты алгоритм бойынша жаса.Әр тапсырманы орындаған соң тексертіп отыруды ұмытпа, тақырыптың рейтингілік бетін толтыр. Өзіңнен туындаған сұрақтарды, проблемаларды жауапсыз қалдырма!

Жолдасыңды тексерген кезде әділетті және турашыл бол – бұл саған және сен тексерген оқушыға өте қажет.

Сәттілік тілеймін!

№1 тапсырма

1. 20 параграфты оқы

2. Қазақстанның климаты қандай факторлармен анықталады? Сызба түрінде көрсет. (1 ұпай)

3. күн радиациясы деген не ? Олардың түрлерін сызбаға сал.? (2 ұпай)

4. 660 меридиан бойымен солтүстіктен оңтүстікке қарай жиынтық күн радиациясы қалай өзгереді? Өзгері себептерін анықта (оқулықтан 79 бет, картадан ) (3 ұпай)



№1 тексерістен өт (6 ұпай )

№2 тапсырма

1. 21 параграфты оқып, ауызша жауап бер:

А) атмосфера циркуляциясы деген не ? (1 ұпай)

Б) ауа массалары деген не? (2 ұпай)


  1. Кестені толтыр (5 ұпай)









Ауа массаларының қасиеттері













температура

ылғалдылық







Арктикалық

Қоңыржай

Тропикалық



















№ 2 тапсырманы тексерт (8 ұпай)

№ 3 тапсырма

1. 22 параграфты оқып, сұрақтарға жауап бер: Циклон мен антициклонның айырмашылығы (3 ұпай)

2.Кескін картаға Қазақстанда соғатын желдердің аттары мен бағыттарын белгіле.

(5 ұпай)

№ 3 тапсырманы тексерт (8 ұпай)

№4 тапсырма

1. 23 параграфты оқып, сұрақтарға жауап бер :

А) Жер бетіндегі жылдық және тәуліктік температураның өзгеруіне қандай себептер әсер етеді? (3 ұпай)

Б) температура «инверсиясы » деген не? (2 ұпай)

2. 91 беттегі тапсырманы орында 5 ұпай



№ 4 тапсырманы тексерт. (10 ұпай)

№5 тапсырма

1. 24 параграфты оқып, сұрақтарға жауап бер:

А) Атмосфералық жауын-шашын деген не? Қандай түрлері бар? (2 ұпай)

Б) Қазақстанда жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері қанша? Атмосфералық жауын-шашынның жылдық таралуы қалай? (2 ұпай)

В) Ылғалдану коэфициенті деген не? Формуласы қандай? (2 ұпай)

2. Климаттық карта бойынша Павлодар, Жамбыл, Атырау, Петропавл қалаларының ылғалдану коэфициентін анықтап, салыстыр. (4 ұпай)


  • Облысымыздың жауын-шашынның түсу мөлшерін ай бойынша графикке түсір

(оқулықтың қосымша бетін қара) (5 ұпай)

№ 5 тапсырманы тексерт (15 ұпай)

№6 тапсырма

1. 25 -26 параграфты оқып,сұрақтарға жауап бер:

А) Қолайсыз климаттарды ата (2 ұпай)

Б) Агроклиматтық ресурстар деген не? (2 ұпай)

В) Республика жерінде, біздің облысымызда қандай ауылшаруашылық дақылдары өседі? (2 ұпай)



№ 6 тапсырманы тексерт (6 ұпай)

№7тапсырма / сарамандық жұмыс /



  • Климат картасы бойынша Павлодар облысының климатына сипаттама бер (5 ұпай)

№1 бақылау жұмысы (10 ұпай)

1.Қазақстанның климатын қалыптастыратын факторларда ата.

2.Қазақстан қандай климаттық белдеуде орналасқан?

3.Қазақстанда қандай ауа массалары өтеді?

4.Қазақстанның қай жерінде ең жоғарғы (максимум) және ең төменгі (минимум)температура тіркелген?

5. циклон мен антициклонның сызбасын сал.




Бақылау жұмысы №2 /10 ұпай/

1 . Климат дегеніміз ….

а) қысқы және жазға температураның амплитудасы

б) атмосфералық жауын-шашынның мөлшері.

в) белгілі бур аймақтағы көпжылдық ауа райы

г) белгілі бір жердегі, бір уақыттағы тропосфераның жағдайы

д) жыл мезгілінің ауысуы;

2. Қазақстан климатын қалыптастыратын факторлар;

а) күн радиациясы, атмосфера циркуляциясы, жауын-шашын мөлшері; с

б) атмосфера циркуляциясы , жер бедері және ауа температурасы;

в) жердің төсеніш қабаты, шашыраңқы радиация және жел

г) шағылысқан радиация, жер бедері, ауа массалары;

д) күн радиациясы, атмосфера циркуляциясы жердің төсеніш беті

3. Күннің жылуы мен жарығының түсуі

а) күн радиациясы

б) күннің жылуы

в) күннің жарығы

г) жиынтық радиация

д) күннің өтуі

4. Жиынтық күн радиациясы деген …

а) жер бетіне түскен күн сәулесінің 20 пайызы кейін шағылысады.

б) күн сәулесінің біраз бөлігі суға, мұзға сіңіріліп, шашырайды.

в) тура және шашыранды радиацияның қосындысы

г) тапыраққа, суға, жерге сіңетін радиация.

д) жер беті кері шағылыстыратын радиация.

5. Павлодар қаласының жиынтық күн радиациясы тең

а) 100 дж/м3

б) 110 дж/м3

в) 120 дж/м3

г) 130 дж/м3

д) 140 дж/м3

6. Жиынтық күн радиациясының шамасы неге байланысты?

а) атмосферның мөлдірлігіне

б) географиялық ендікке

в) күннің сәулесінің түсу ұзақтығына

г) көкжиектен күннің жоғары болуына байланысты.

д) айтылғанның бәрінен

7. Атмосфера циркуляциясы деген ....

а) желдер

б) ауа массалары

в) ауа қозғалысы

г) ауаның қызуы

д) температура инверсиясы

8. өздерінің қасиеттеріне байланысты көлемі үлкен ауа ағындары

а) желдер

б) ауа массалары

в) ауа қысымы

г) циклон

д) антициклон

9. Қазақстан территориясына жазда келетін және иран ауалары деп аталатын ауа массалары

а) арктикалық

б) қоңыржай теңіздік

в) қоңыржай континенттілік

г) тропикалық

д) экваторлық

10. Атлант мұхитынан келетін ауа массалары

а) арктикалық

б) қоңыржай теңіздік

в) қоңыржай континенттілік

г) тропикалық

д) экваторлық

11. циклондардың қасиеттері

а) жоғарғы қысым

б) төмен қысым

в) атмосфералық жауын-шашын

г) ашық күндер

д) қатты желдер

12. Жоңғар қақпасынан соғатын желдер

а) Шілік

б) сайқан және ебі

в) мұғалжар

г) қордай

д) арыстанды-қарабас

13. Қазақстанның ең суық жері.

а) Лениногор

б) Астана

в) Атбасар

г) Семей


д) Петропавл

14. Тау беткейлерінде биіктеген сайын қыста температураның жоғарлауы

а) температура амплитудасы

б) температура инверсиясы

в) ауа циркуляциясы

г) максимальді температура

д) минимальді температура

15. Ылғалдану коэфициенті …

а) жылдық орташа жауын-шашын мөлшері

б) қар жамылғысының қалыңдығы

в) Жылдық жауын-шашын мөлшерінің буланушылыққа қатынасы

г) судың булану мөлшері

д) атмосфералық жауын-шашын

16. Түркістанда буланушылық 1250 мм, ал жауын-шашын 238 мм болса, ылғалдану коэфициенті қанша болады?

а) 0,1

б) 0,19


в) 0,5

г) 1


д) 1,5

17. жауын-шашын аз түсетін және температурасы жоғары болып тұратын құбылыс

а) қуаңшылық

б) аңызақ

в) шаңды дауыл

г) үсік


д) көктайғақ
18. Агроклиматтық ресурстар бұл -

а) ылғалдылықпен қамтамасыз ететін атмосфералық жауын-шашын

б) ауылшаруашылығын қамтамасыз ететін климат жағдайы

в) адамның шаруашылық әрекетіне әсерін тигізетін қолайсыз климат

г) жер бетіне қалың мұздың тұруы

д) жерді тыңайту

19. Павлодардағы орташа жылдық жауын-шашынның мөлшері

а) 425 мм б) 112 мм в) 352 мм г) 582 мм д) 214 мм

20. Павлодардағы жылдық орташа температура. /градуспен/

а) 0,5 б) 1,4 в) 1,9 г) 2,3 д) 11,1

21. Қазақстандағы үсік болатын мезгілдер

а) қыс және күз

б) жыаз және көктем

в) күз және көктем

г) жаз және қыс

д) қыс және көктем

22. 55-60 күнге дейін созылып соғатын шаңды дауыл аймағы

а) дала


б) Балқаш

в) Каспий

г) орман

д) тау



Рейтингілік бағалау парағы

Тапсырма

ұпай

Алған ұпайы

Кім тексерді?

Кімді тексерді?

баға

№1 1

2

3
1

2

3












барлығы

6













№2 1

2


3

5














барлығы

8













№3 1

2


3

5














барлығы

8













№4 1

2


5

5














барлығы

10













№5 1

2

3
6

4

5












барлығы

15













№6

6













Бақылау жұмысы №1

10













№7

5













Бақылау жұмысы №2

22













барлығы

100














Бағалау сараптамасы:

"5"- 90-100 ұ. "4"- 71-89 ұ. "3"- 51-70 ұ.

8 сынып 5 сағат
«ҚАЗАҚСТАННЫҢ ІШКІ СУЛАРЫ»

тақырыбының оқу парағы



Тақырыпты меңгеруде оқушыларға қойылатын талаптар:

Білуі тиіс: Біліктілігі болуы тиіс:


1.су ресурсының құрамы

2. алаптар бойынша өзендердің топталуы

3. өзендірдің қоректенутиптері мен режимі

4.көлдердің орналасуы және көл қазаншұңқырларының типтері

5.жер асты сулары және олардың табиғаттағы ролі

6. мұздықтар және олардың табиғаттағы ролі.

7.Табиғатты қорғау шаралары және су қорларын тиімді пайдалану.


1.жер бедері мен климаттың өзенге әсері

2.кескін картаға өзен алаптарын белгілеу

3.өзеннің таралуын графикке салу

4.өзеннің ағынын, шығынын, қимасын анықтау

5. жоспар бойынша сипаттау

6. ірі өзендерді салыстыру

7.Қазақстанды сумен қамтамасыз ету жолдарын бағалау

8. Аралдың,Балқаштың Ертістің экологиялық проблемасын шешу.


Негізгі ұғымдар:

- судың құлауы



  • өзеннің қимасы

  • өзеннің шығыны

  • эрозия түрлері

  • өзен алаптары

  • жылдық ағын

  • қоректенуі

  • режимі

  • мұздықтар

Әдебиеттер:

Оқулықтар : Бейсенова А., Қарпеков К. «Қазақстанның физикалық географиясы». «Оқушы анықтамасы », География хрестоматиясы, «География және геология»



құрал-жабдықтар : Қазақстанның физикалық картасы, атлас, кескін карта ,

Есіңде болсын, жұмысты алгоритм бойынша жаса.Әр тапсырманы орындаған соң тексертіп отыруды ұмытпа, тақырыптың рейтингілік бетін толтыр. Өзіңнен туындаған сұрақтарды, проблемаларды жауапсыз қалдырма!

Жолдасыңды тексерген кезде әділетті және турашыл бол – бұл саған және сен тексерген оқушыға өте қажет.

Сәттілік тілеймін!

Тапсырма № 1

1. кластер құрастыр «құрлық суы»

2.§ 27 .1б оқып , «өзендерді топтау» алаптар бойынша

3.өзен алаптарының суайрығы қайдан өтеді?




Сыртқы алап

Ішкі ағынсыз алаптар

Солтүстік мұзды мұхит

Каспий теңізі

Арал теңізі

Балқаш-Алакөл алабы













3. Өзен , көлдерді кескін картаға түсір.

№1 тапсырманы тексерт /14 ұпай/
№2 тапсырма

1. §27 , 2 б 109 бет

- «су шығыны », «жылдық ағын» ұғымдарына анықтама жаз.

- бұл ұғымдарды ауызша айтып бер.

2. «География және геология » кітабы бойынша :

-«өзеннің құлауы», «қимасы»,«эрозия базисі», «тереңдік эрозия» ұғымдарын жазып жатта.

3. « Казақстанның өзендері » 261 беттегі кесте бойынша Нұра өзенінің берілгенін пайдаланып, Қазақстанның физикалық картасын пайдаланып, Нұра өзенінің құлауын анықта

4. Нұра мен Шу өзенінің шығыны мен жылдық ағынын салыстыр.

- Айырмашылықтарын анықта

№2 тапсырманы тексерт. /16 ұпай/

тапсырма № 3

1. § 27 110-111 бет

- Кестені толтыр:

Өзендердің қоректенуі мен режимі


Өзенде

қоректенуі

толысуы

қатуы

1. жазықтағы










2. таулы










2. Қоректену типтеріне қарай өзендердің арнасынан асуы қай уақытта болады, түсіндір.

№ 3 Тапсырманы тексерт /10ұпай

Тапсырма № 4

1. § 28.оқы

- бір алапқа ауызша сипатама бер

- Бір өзенге типтік жоспар бойынша жазбаша сипатта (таңдауың бойынша )



№ 4тапсырманы тексерт /10 ұпай/
Тапсырма № 5

1. § 29. оқып, кестені толтыр



Қазақстанның көлдері

Көл қазаншұңқырларының типтері

Көлдердің аты

тереңдігі

Ерекшеліктері













№ 5 тапсырманы тексерт /10 ұпай/

тапсырма № 6


  1. жүктеу 1,36 Mb.

    Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4



©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау