Ауырлық күші әсерімен бөлшектердің тұнуы
Бөлшектің ортадағы қозғалу үдеуі нолге тең және бөлшек тұрақты жылдамдықпен қозғалу жылдамдығын тұну жылдамдығы деп атайды.
Диаметрі d шар тәрізді бөлшекті қозғайтын күш оның салмағы мен кері ығыстыратын архимед күші (сұйық салмағына тең) айырмашылығына тең.
Ортаның кедергі күші кедергі заңы теңдеуімен өрнектелуі мүмкін:
Күштердің теңесуі:
бұдан
(2.67)
4. Иллюстрациялық материалдар: Виртуалды қондырғылар. Негізгі аппараттар бейнеленген плакаттар.
5. Әдебиет:
Негізгі:
Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
Қосымша:
Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
Жужиков В.А. Фильтрование. 4-е изд. М.: Химия, 1986
Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
Брагинский Л.Н., Бегачев В.И., Барабаш В.М. Перемешивание жидких сред. - М.:-Химия, 1984.-336 с.
Александров И. А. Ректификационные и абсорбционные аппараты. Методы рсчета и основы конструирования. 3-издание - М.: Химия,
Кафаров В.В. Основы массопередачи - М.: Высшая школа, 1979
6. БАҚЫЛАУ сұрақтар (кері байланысы):
«Гидростатика» және «Гидродинамика» тарауларында сұйықтардың қандай заңдары оқылады?
Гидростатикалық қысымның қандай қасиеттері бар?
Ыдыстағы абсолют қысымды қалай анықтайды?
Гидростатиканың негізгі теңдеуі нені сипаттайды?
Сұйықтар құбырлар мен арналарда қандай күштердің әсерімен қозғалады?
Сызықтық өлшем ретінде қай кезде эквивалентті диаметр қабылданады?
Бернулли теңдеуін қарастырғанда қандай қорытындылар жасауға болады?
Гидравликалық кедергі коэффициентін қалай есептейді?
Сұйық қозғалысының ламинарлы және турбулентті режимдерін қалай ажыратады?
1. Тақырыбы 3: Гидромеханикалық процестер. Біртекті емес жүйелерді бөлу.
2. Мақсаты: Студенттерді біртекті емес жүйелермен және оларды бөлу әдістерімен таныстыру.
3. ДӘРІС ТЕЗИСТЕРІ:
Біртекті емес жүйелердің жіктелуі.
Біртекті емес жүйелерді бөлу әдістері.
Бөлу процестерінің материалдық балансы.
Екі және оданда көп фазалардан құралған жүйелерді әртекті жүйе дейді. Фазалардың физикалық күйіне байланысты әртекті жүйелердің төмендегі түрлері болады:
Суспензиялар- сұйық және оның ішінде қатты бөлшектер таралғаннан пайда болған әртекті жүйелер. Қатты бөлшектердің өлшеміне байланысты шартты түрде суспензиялар ірі, майда, өте майда және коллоидты ерітінді болып бөлінеді (4.1-кесте).
Эмульсиялар - бір сұйық ішінде онымен араласпайтын екінші сұйық бөлшектері таралғаннан пайда болған әртекті жүйелер.
Көбіктер- сұйық және оның ішінде газ көпіршіктері таралғаннан пайда болатын әртекті жүйелер. Бұл газды - сұйықты қоспалар өздерінің қасиеттері бойынша эмульсияларға жақындау.
Ш а ң д a p және түтіндер- газ оның ішінде қатты бөлшектер таралғаннан пайда болатын әртекті жүйелер. Шаңдар көбінесе қатты әаттарды үхақтағанда, араластырғанда және тасымалдағанда пайда болады. Шаңдағы қатты бөлшектердің өлшеміне байланысты олар түтін, тұман және аэрозоль болып бөлінеді.
Біртекті емес жүйелерді бөлудің мына әдістері қолданылады: тұндыру, сүзу, центрифугалау, ылғалды бөлу.
Тұндыру - сұйықта немесе газда ұшып жүрген қатты немесе сұйық бөлшектерді тұтас фазадан ауырлық күші, инерция күші немесе электростатикалық күш әсерімен бөлу. Ауырлық күші әсерімен тұндыруды тұну деп атайды.
Сүзу — сұйықты немесе газды өткізіп, асылып жүрген қатты бөлшектерді ұстайтын кеуек бөгеттердің көмегімен бөлу процесі.
Центрифугалау — ортадан тепкіш күштер өрісінде суспензияны және эмульсияны бөлу процесі.
Ылғалды бөлу — қандай да бір сұйықтың көмегімен газда асылып жүрген бөлшектерді ұстау арқылы бөлу процесі.
Достарыңызбен бөлісу: |