ҚРӘҚБтК-нің 787-бабы
«Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы»
ҚР Заңының 21-бабы
Әкiмшiлiк ұстап алуды, яғни құқық
бұзушылықтың жолын кесу немесе іс
жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында
жеке тұлғаның, заңды тұлға өкілінің,
лауазымды адамның жеке бас бостан-
дығын қысқаша мерзімге шектеу....
Әкімшілік құқық бұзушылық құрамы бар тұрмыстық зорлық-зом-
былықтың жолын кесу мақсатында және жәбірленушінің қауіпсіздігін
қамтамасыз ету үшін қорғау нұсқамасын шығару жеткіліксіз деп ұйғаруға
негіздер болған жағдайда ішкі істер органдарының лауазымды адамы
тұрмыстық зорлық-зомбылық жасаған адамды арнаулы орында мәжбүр-
леп ұстай отырып, іс-әрекет және жүріп-тұру бостандығынан уақытша
айыруды көздейтін әкімшілік ұстауды жүргізеді.
Әкімшілік ұстаудың ұғымдары мен мақсаттарын
салыстыру арқылы бірқатар қарама-қайшылықтарды
анықтауға болады. Біріншіден, ҚРӘҚБтК-ге сәйкес
әкiмшiлiк ұстап алу – бостандықты қысқа уақытқа
шектеу, ал Заңда бұл - «жеке бас бостандығын
қысқаша мерзімге шектеу». Заңда әкімшілік ұстаудың
2015 жылдың 1 қаңтарына дейін пайдаланылған
ҚРӘҚБтК-дегі көнерген, қате түсінігі ұсынылады.
Әкімшілік ұстау әркез ІІО-нің, азаматтар мен
кейбір құқық қорғау органдарының юрисдикциялық
өкілеті саналатын. Сол себепті әкімшілік ұстау түсінігі
өзгертілді.
Құқық бұзушылық немесе тұрмыстық зорлық-
зомбылық фактісін бұлтартпас үшін әкімшілік
тұтқындау мақсаты – бір. Алайда Заңда әкімшілік
ұстап алудың тағы бір мақсаты – әкімшілік құқық
бұзушылық ісі бойынша өндірісті қамтамасыз ету
көрсетілмеген.
«Тұрмыстық
зорлық-зомбылық
профи лактикасы туралы» ҚР Заңының 21-бабында
әкімшілік ұстаудың ешқандай артықшылықтары
көрсетілмеген. Яғни, аталмыш баптың қажеті де
шамалы.
Құқық қолдану тәжірибесінің негізгі мәселелері,
біз болжағандай, 01.01.15 жылдан кейін, әкімшілік
ұстаудың мерзімін анықтауға қатысты туындады.
34
1-тарау. ІІО ЖПҚ бөлімшелерінің тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасын жүргізу жүйесінің жай-күйі
Біріншіден, ҚРӘҚБтК-тің 787-бабының жаңа
редакциясы 3 сағатқа дейін ұстауды, және диспози-
циямен тікелей анықталған кейбір жағдайларда 48
сағат ішінде жүзеге асыруды қарастырады.
Екіншіден, аталмыш бапта жазасы әкімшілік
тұтқындауды қарастыратын әкімшілік құқық бұзу-
шылықтар үшін 48 сағат ішінде тұтқындау мүмкінгіді
жойылды. Мұндай қаулы ҚРӘҚБтК-нің алғашқы
редакциясында негізделді, ол жерде әкімшілік
тұтқындау негізінде жаза қарастырылмады.
Мәселен, жаңа ҚРӘҚБтК күшіне енгеннен кейін,
отбасылық-тұрмыстық қарым-қатынастар аясындағы
құқыққа қарсы әрекеттер (қазіргі ҚРӘҚБтК-нің
73-бабын көріңіз) үшін үш сағақға дейін және
(немесе) зорлаушы мас күйде болған жағдайда,
медициналық қызметкер тарапынан мастықтың
таралғанына 3 сағат өтті деген куәлік етілгенге
дейін жүзеге асыруға болады. Зорлаушыны 3 сағат
қана ІІО-де ұстап, кейін үйге жіберетін болса, оның
мәні не? Бұл келеңсіздік ҚР Қылмыстық Кодексі
жобасынан 56 норманы ҚРӘҚБтК-ке қайтару кезінде,
ҚРӘҚБтК-ке «Әкімшілік ұстау» жөніндегі 787-бапты
қосуға ұмытып кеткен кезде орын алған болар.
Ұстап алудың басталу және аяқталуын жаңа
мерзімін айқындаудың негізділігі күмән келтіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |