2. Тарих және өнер факультеті
2006 жылдың тамыз айында Тарих және Өнер факультеттері бірікті. Жаңа факультеттің деканы болып педагогика ғылымдарының кандидаты Салтанат Әнуәрбекқызы Жақаева тағайындалды.
Факультет студенттері «Тарих», «Құқық және экономика негіздері», «Бейнелеу өнері» және «Музыкалық білім», магистранттар «Тарих» мамандығы бойынша даярлануда. Бүгінде оқу үрдісі мен оқу-әдістемелік жұмысты төрт кафедра, атап айтқанда, әлем тарихы, құқық және экономика негіздері кафедрасы (меңгерушісі т.ғ.д., профессор Рубинштейн Е.Б.), Қазақстан тарихы кафедрасы (меңгерушісі т.ғ.к. Шахаман З.Б.), өнер тарихы және теориясы кафедрасы (меңгерушісі п.ғ.к. Дүйсенбина Г.К.) және музыкалық аспаптар кафедрасы (меңгерушісі Сапиева М.С.) жүзеге асырады. Профессорлық-оқытушылық құрамның ғылыми зерттеулер мен конференцияларға қатысуы оқу бағдарламасына жаңа технологиялар мен пәндерді оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін енгізуге зор мүмкіндік береді.
Тарих беттерін парақтай отырып, білім ордасының бұғанасы бекіп, қабырғасының қатаюы жолында көп еңбек сіңірген тұлғалар жайында айтпай өтпеске болмайды.
1948 жылдың күзінде Қазақ ССР ағарту және КСРО жоғары білім беру министрлік-терінің бұйрығымен А. Иманов атындағы Қостанай мұғалімдер институтының базасында тарих факультеті құрылды.
Факультетке марксизм-ленинизм негіздері кафедрасының меңгерушісі Юманкулов Х.Ф. басшылық жасады. Ол факультеттің қалыптасуы жолында зор еңбек сіңірді.
1949-1950 жылдары тарих факультетінде профессор Юманкулов Х.Ф., доцент Най-денов И.П., аға оқытушы Жантөрин Г.Д., кабинет меңгерушісі Беляшов Г.Д., аға оқытушы Кононов Д.С., лаборант Чиркова В.М. сынды тамаша ғалым-педагогтер тобы жұмыс істеді.
1957 жылы тарих-филология факультетінің деканы қызметіне Тұманшин Қ.М. та-ғайындалып, факультетті ұйымдастыру жолында жемісті еңбек етті.
1958-1959 оқу жылы алғаш рет бітіруші түлектерді еңбек жолына шығарып салу рә-сімі өтті. Факультетте студенттік ғылыми дәстүрлер де бірте-бірте қалыптаса бастады. 1958 жылғы сәуір айында студенттердің тұңғыш ғылыми конференциясы өтіп, институтта ғылыми студенттік қоғамның қалыптасуына зор ықпалын тигізді.
1960 жылдың сәуірінде факультетте тарих кафедрасы ашылды. Осы жылдары онда т.ғ.к., доцент Вольфсон Б.М., т.ғ.к. Торопов И.Н., т.ғ.к. Макушин Н.П., т.ғ.к. Ефимов Н.А., доцент Газизов К.Г., аға оқытушы Мейлахс М.А., аға оқытушы Аселкан А.А., аға оқыту-шы Ю.А. Кизилов сынды жоғары білікті педагогтер ұстаздық қызмет атқарды. 1963 жылы тарих-филология факультетінің деканы қызметіне т.ғ.к. Аселкан А.А. келеді.
Тарих-филология факультетінің дамуы мен нығаюы 60 жылдардың орта кезінен басталады. 1965 жылы факультет орыс тілі және орыс әдебиеті, тарих, орыс тілін оқытуға құқы бар тарих пәнінің мұғалімдерін даярлап, еңбек жолына шығарып салды. Одан кейінгі жылдары факультет облыс пен республиканың халыққа білім беру органдарына мамандар әзірлеу ісімен айналысты. 1970 жылы факультет «Қазақ мектептеріндегі орыс тілі» маман-дығы бойынша мектеп түлектерін оқуға қабылдады.
Факультетте бұл кезеңде тарих, орыс және шетел әдебиеті, орыс тілі кафедралары жұмыс істеді. 1970 жылдың қазан айында КСРО тарихы кафедрасы ашылып, тарих кафед-расы жалпы тарих кафедрасы болып қайта құрылды. 60 жылдардың аяқ кезінен бастап ұзақ уақыт бойы кафедрада тәжірибелі, өз істерін жетік білетін доценттер –. Вольфсон Б.М, Жантөрин Г.Д., Духин Я.К., Куроедова Н.Н., Павлова О.А., Терновой И.К. қызмет іс-теді.
Қаз ССР Білім министрлігінің 1978 жылғы № 529 бұйрығына сәйкес, факультет та-рих-педагогика факультеті аталды. Кейіннен тарих-филология факультеті болып қайта өз-гертілді. Факультетті т.ғ.к. Катенов А.А.басқарды. Сол уақыттарда «КСРО тарихы» (ка-федра меңгерушісі Духин Я.К.), «Жалпы тарих» (әр жылдары кафедра меңгерушілігінде болған доценттер Вольфсон Б.М., Мусукаев А.И., Тен В.А.), «Пионер және комсомол жұ-мыстарының теориясы мен әдістемесі» кафедралары (кафедра меңгерушілері Тихонова Л.В., Мануйлов Ю.) жұмыс істеді.
Сонымен қатар, Солодкин Я.Г., Тасқожина К.Ж., Логвин В.Н., Рубинштейн Е.Б., Қалиева С.С., Легкий Д.М., Гребенюк В.И., Ауғанбаев М.А., Курнуй Т.В. сынды жоғары білікті оқытушылардың ұстаздық жолындағы жемісті еңбектерін мақтанышпен айта ала-мыз.
1987 жылы тарих-педагогика факультеті тарих-филология факультеті болып қайта ұйымдастырылды. Факультетті басқару педагогика ғылымдарының кандидаты Мерклин-герге И.М. жүктелді.
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің 1992 жылғы 6 тамыздағы № 662 «КСРО-ның 50 жылдығы атындағы Қостанай педагогикалық институтын Қостанай мемле-кеттік университеті етіп өзгерту туралы» қаулысы мен Қазақстан Республикасы Білім ми-нистрлігінің 1992 жылғы 11 тамыздағы бұйрығына сәйкес, университет мәртебесін алды.
1992-1993 оқу жылы арнайы «Құқықтану» кафедрасы бар «Құқықтану» бөлімі ашы-лып, оған заң ғылымдарының кандидаты Шәкірова А.У. жетекшілік етті. Қазақстан Рес-публикасының «Тілдер туралы» Заңын орындау мақсатында жаңа оқу жылы тарих және заң бөлімдерінде қазақ топтары ашылды. 1992-1993 жылдары тарих факультетінде Қазақ-стан тарихы және мәдениеті; ТМД елдерінің тарихы; жалпы тарих; ежелгі тарих, архео-логия және арнайы тарих пәндері; құқықтану; педагогика және тәрбие жұмыстарының әдістемесі кафедралары жұмыс істеді. Факультетте 4 профессор, 5 доцент, 14 аға оқыту-шы, 6 оқытушы табысты еңбек етті. Студенттерді біртұтас оқыту мен тәрбиелеу, білікті мамандарды даярлау факультеттің басты мақсаты болды.
1993-1994 оқу жылы тарих факультетінде заңгерлер мен мұрағаттанушы мамандар-ды даярлайтын «Құқық негіздері және құқықтық білім» және «Мұрағаттану» бөлімдері ашылды.1994-1995 оқу жылы факультетте Қазақстан тарихы және мәдениеті кафедрасы (меңгерушісі т.ғ.к., доцент Ауған М.А.) базасында жалпыуниверситеттік Қазақстан тарихы кафедрасы (кафедра меңгерушісі Дүтбаев К.Х.); сонымен қатар археология, ежелгі және ортағасыр тарихы кафедрасы (кафедра меңгерушісі т.ғ.к., доцент Логвин В.Н.); жаңа және қазіргі заман тарихы кафедрасы (кафедра меңгерушісі т.ғ.к., доцент Духин Я.К.); Азия және Африка елдерінің тарихы кафедрасы (кафедра меңгерушісі т.ғ.к., доцент Тен В.А.); мұрағаттану кафедралары (меңгерушісі т.ғ.к., доцент Тасқожина К.Ж.) құрылды.
1995-1996 оқу жылы факультетте 40 оқытушы, оның ішінде 1 академик, 3 профес-сор, 1 ғылым докторы, 8 доцент, 15 ғылым кандидаты жұмыс істеді. Факультет ұжымын профессор Терновой И.К. басқарды. 1995 жылы тұңғыш рет студенттерді магистратураға қабылдау жүзеге асырылды, ал 1996 жылы факультетте «Дінтану» мамандығы ашылды.
2004 жылы А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің қайта ұйымдастырылуы нәтижесінде тарих факультеті Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтының құрамына кірді. 2005 жылы факультетті тарих ғылымдарының докторы, профессор Күзембайұлы А. басқарды.
А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің музыка факуль-теті педагогикалық факультеттің музыка бөлімі базасында құрылған еді. 1994 жылдан бас-тап дербес факультет ретінде жұмыс істеп, «Музыка және ән» мамандығы бойынша кадр-лар даярлауда. Факультет басшылығы Мұқановқа К.М. жүктелді.
1995-1996 оқу жылы факультет құрылымында айтарлықтай өзгерістер болды. Фа-культеттің 2 кафедрасы Ғылыми Кеңестің 1995 жылғы 17 қарашадағы шешімімен 4 ка-федра болып қайта құрылды (халықтық аспаптар, музыка теориясы және тарихы, форте-пиано, дирижерлау кафедралары).
Оқытушылар құрамын Алматы, Мәскеу, Горький, Уфа, Новосибирск қалаларының консерваторияларын бітірген түлектер құрайды. Факультетте оқытушылар күшімен музы-ка студиясы құрылды.
1996 жылы факультет деканы қызметіне Құрманғазы атындағы Алматы мемлекет-тік консерваториясының түлегі Жақаева С.А. келеді. 1996-1997 жылдары факультетте ҚМУ, қала және облыс көлемінде концертке белсене қатысып жүрген қазақ бөлімі хоры, орыс бөлімі хоры, төменгі курстардың хоры, вокалдық ансамбль, қазақ халықтық аспаптар оркестрі, орыс халықтық аспаптар оркестрі, қобызшылар ансамблі, шекті квартет шығар-машылық ұжымы құрылады.
Ұжым өз шеберліктерін қала, облыс аумағында өтетін шараларда үнемі көрсетуде. Жыл сайын ғылыми-әдістемелік және педагогикалық бағыттармен қатар, оқытушылар мен студенттердің жеке орындаушылық концерттері де тұрақты түрде ұйымдастырылады. Об-лыстың алдыңғы қатарлы орындаушыларымен бірлескен шығармашылық жобалар да жү-зеге асырылуда.
1998 жылы кафедраның қайта ұйымдастырылуы нәтижесінде оқу үрдісін халықтық аспаптар кафедрасы (меңгерушісі Молдахметов Н.М.), фортепиано және дирижерлау ка-федрасы (меңгерушісі Коченда М.В.), музыка теориясы және тарихы кафедралары (меңге-рушісі Дүйсенбина Г.К.) жүргізді.
2000 жылдан факультет «Музыкалық білім», «Бейнелеу өнері және сызу (дизайн)» мамандықтары бойынша кадрлар даярлауда. 2001 жылдан бастап оқу үрдісін өнер тарихы кафедрасы (кафедра меңгерушісі Дүйсенбина Г.К.) мен халықтық аспаптар кафедрасы (ка-федра меңгерушісі Әмірханов А.Г.) жүргізеді.
Музыка факультеті деканатының ұсынысы негізінде Ғылыми Кеңес шешімімен 2002 жылғы 22 ақпаннан факультет Өнер факультеті деп аталып, «Музыкалық білім», «Бейнелеу өнері және сызу» мамандықтары бойынша кадрлар даярлай бастады.
Бүгінде тарих және өнер факультеті – педагогикалық міндеттер мен күрделі ғылы-ми-теориялық мәселелерді шешуге қабілетті, іскер, ғылыми ұжым. Факультеттің бірікті-рілген құрамында 2 ғылым докторы, профессор Күзембайұлы А. және Рубинштейн Е.Б., 9 ғылым кандидаты Жақаева С.А., Духин Я.К., Тапаева А.Б., Шахаман З.Б.,. Дүйсенбина Г.К, Ярочкина Е.В., Юнусов А.М., Балғабаева Г.З., Белозер Л.П. ұстаздық қызмет атқару-да. Кафедра оқытушылары білім және өнер саласында ең құрметті атақтарға ие болған. «Оқу ісінің үздігі» - Жақаева С.А., Дүбірбаева Б.Т.; «Қазақстанның еңбек сіңірген мәде-ниет қызметкері» және «Құрмет» ордені – Әмірханов А.Г., Молдахметов Н.М., Халықара-лық байқаулардың лауреаттары Жақаева К.А., Дүбірбаева Б.Т., Суретшілер одағының мү-шесі Изюмова Т.В.. Қазіргі таңда факультет оқытушылары және студенттерімен бұл дәс-түр өз жалғасын табуда. Олар Халықаралық және республикалық байқауларға, фестиваль-дарға, конференцияларға белсене ат салысады.
Сондай-ақ, оқу үрдісінде оқытудың классикалық түрімен қатар жаңа білім беру тех-нологиялары да қолданылады. Жыл сайын «Тарих» мамандығының оқытушылары мен студенттері археологиялық экспедицияға шығып, облыс мұрағаты құжаттарымен кеңірек танысады.
Оқу үрдісіне жаңа технологиялардың, білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерінің енгізілуі, сондай-ақ, тарих және өнер бойынша креативті технологиялар мен бейне лекциятердің қол-данылуы тарихи олимпиадалар, интеллектуалды ойындар және пікірталастарға қатысатын студенттердің танымдық қызметін жандандыруға септігін тигізері анық. Республикалық байқау лауреаттары атанған студенттер хоры, қазақ халық аспаптар оркестрі, жас суретші-лер «Шабыт» байқауында бірнеше мәрте марапатталып, тарихшы студенттер Республика-лық білімдарлар байқауында екінші орынды иеленді.
Қазіргі таңда республиканың әр түкпірінде мәдениет және білім саласында жоғары кәсіби даярлықтарымен көзге түсіп, жемісті еңбек етіп жүрген факультет түлектерін кездес-тіре аласыз.
3. Қазақстан тарихы кафедрасы – тарихшы мамандар дайындайтын «ұстахана»
Өткен ғасырдың 90-ыншы жылда-ры жастардың халқымыздың тарихын бі-луге деген құштарлығы артты. Осыған байланысты Оқу министрлігі Қазақстан тарихын орта, орта арнаулы, жоғары оқу орындарында жеке пән ретінде оқу жоспарына кіргізді. Осы пән бойынша білікті мамандар дайындау мақсатында көптеген жоғары оқу орындарында арнаулы кафедралар ашылды.
Тарих кафедрасы 1990 жылы құ-рылды. Кафедра меңгерушісі қызметіне тарих ғылымдарының кандидаты, доцент Ауғанбаев М.Ә. тағайындалды.
Кафедра құрамында тарих ғы-лымдарының докторлары, профессор Алдамжар З., Күзембайұлы А., ғылым кандидаттары Дүтбаев Қ.Х, Мұқтар Ә., Жұмабаев Н., Мұқатаева Л., Қолдыбаева С., Жанатаева Ұ., Тасқожина А., Айтмұхамбетов А., Шахаман З., Әбіл Е., Ахметова Ұ., Ордабаева Л., Бекмағамбетова М., Асанова Г., Ярочкина Е. сынды өте білікті, өз мамандығын жетік білетін, атақ-дәрежелері бар ғалым-ұстаздар қызмет етті.
2004-2005 оқу жылы кафедраға белгілі тарихшы, тарих ғылымдарының докторы, профессор Күзембайұлы А. басшылық жасады. 2005 жылдан кафедра меңгерушісі қыз-метін тарих ғылымдарының кандидаты Шахаман З. атқаруда. Қазіргі таңда кафедрада ғы-лым кандидаттары Шахаман З.Б., Тапаева А.Б., Ярочкина Е.В., тарих магистрлері Байдалы Р., Анасова А., Хийсқан Қ., аға оқытушылар Төлегенова М.А. және Исенов О.И. жемісті еңбек етуде.
Бүгінде кафедра «Тарих» мамандығы (бакалавриат және магистратур1. бойынша кадрлар даярлайды. Сонымен қатар, «Қазақстан тарихы» пәні институттың барлық фа-культетінде арнайы пән ретінде жүргізілуде.
Кафедра өз жұмысында білім беру мекемелерінің барлық деңгейі үшін жоғары бі-лікті мамандар даярлау мәселелерін басты бағыты санайды. Магистратура арқылы аймақ-тың тарихи базасын құру да ойда бар. Кафедрада «Қазақстанның солтүстік-батыс өңірі та-рихының ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейінгі мәселелері» кешенді тақырыбы әзірленуде.
Кафедра оқытушылары ғылыми басылым беттерінде мақалаларын, конференция материалдарын жарыққа шығарып, оқу-әдістемелік, тәрбие және СҒЗЖ жұмыстарын жүр-гізеді.
Кафедра ұжымы халықаралық және аймақтық конференцияларды өткізу жұмыс-та-рына белсене ат салысып, біршама жұмыстар атқарып келеді. Академик М. Қозыбаевтың 75 жылдық мерейтойына арналған «Қазіргі кезеңдегі гуманитарлық ғылым мәселелері» аймақтық ғылыми-практикалық конференциясы (2006 жылғы 21 қараш1.; Халықаралық «Мыңжылдық шебіндегі тарих философиясы» ғылыми-практикалық конференциясы (2006 жылғы 12 мамыр) өткізілді.
Бақылау сұрақтары:
Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты қашан пайда болған?
ҚМПИ қалай дамыған?.
Тарих және өнер факультеті қалай пайда болған?
Қазақстан тарихы кафедрасы немен айналысады?
Әдебиет
«Об утверждении правил организации учебного процесса» 2007 жылдың 22 қарашадағы ҚР БҒМ Министрінің № 556 бұйрығы.
Основы кредитной системы обучения в Казахстане. / С.Б.Абдыгаппаров, Г.К.Ахметов, С.Р.Ибатуллин, А.А.Кусаинов, Б.А. Мырзалиев, С.М.Омирбаев; жалпы ред. Ж.А.Кулекеев, Г.Н. Гамарник, Б.С.Абдрасилов. Алматы: Қазақ Университеті, 2004. – 198 б.
Лекция 3. Кредиттік жүйесі бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру.
Негізгі сөздер:
Жүйе, кредит, білім алу, білім, өз басымен, пайдалы.
Жоспары
Кредит жүйесінің жалпы ережелері
Оқу үрдісін жоспарлау және ұйымдастыру
Лекция мақсаты – студенттерді кредиттік жүйені оқу үрдісіне енгізу бойынша ресми
нормативтік құжаттарымен таныстыру.
Кредиттік жүйенің негізгі ережелері.
Оқытудың кредиттік жүйесі негізінде оқу үрдісін ұйымдастыру оған дейін болған дәстүрлі
оқыту жүйесінен айырмашылықтарын иеленеді. Оқытудың кредиттік технологиясын пайдалана отырып оқу процесін ұйымдастырудың басты міндеттері мыналар болып табылады:
білім көлемін бірыңғайлау;
оқытуды максимум жекелендіру үшін жағдай тудыру;
білім алушылардың дербес жұмысының ролі мен тиімділігін күшейту.
Оқытудың кредиттік жүйесіне (ОКТ) тән ерекшеліктер мыналар болып табылады:
әрбір пән бойынша білім алушылар мен оқытушылардың еңбек шығындарын бағалау үшін кредит жүйесін енгізу;
жеке оқу жоспарын құрастыру кезінде жұмыс-оқу жоспарына енгізілген элективтік пәндер арасынан оқыту пәнін таңдау еркіндігі;
жоғары оқу орнында профессорлық-оқытушылар құрамның жеткілікті саны кезінде білім беретін оқытушыларды таңдау еркіндігі;
өзінің жеке оқу жоспарын құрастыруға білім алушының тікелей қатысуы;
білім траекториясын таңдау кезіндегі білім алушыға көмектесетін эдвайзерді оқу процесіне тарту;
оқу процесін ұйымдастыруда, оқытушылардың педагогикалық жүктемесінің түрлерін есепке алу мен анықтауда факультеттің кең уәкілеттілігі;
оқу процесін басылған және электронды түрдегі барлық қажетті оқу мен әдістемелік материалдармен қамтамасыз ету;
әрбір оқу пәні бойынша білім алушылардың оқу жетістіктері бойынша бағалаудың балдық-рейтингтік жүйесін пайдалану.
Әрбір пән бойынша білім алушылар мен оқытушылардың еңбегін бағалау үшін кредиттер жүйесін енгізу. Бакалавриаттағы бір кредит аптасына жалпы оқу жүктемесінің 45 сағатына тең, олардың 15-і-аудиториялық (байланыс сағаты), 15-і – оқытушы басшылығымен студенттердің дербес жұмысы, 15 сағатты студент дербес игеруі тиіс және белгілі бір уақыт ішінде оқытушыға тапсыруы тиіс. Әрбір студент білім беру бағдарламасының міндетті компонентін толықтай игеруі тиіс және таңдау бойынша компоненттен кредиттің белгілі бір санын алуы тиіс.
Оқыту үрдісіне эдвайзерлерді қатыстыру;
Оқыту үрдісін қағазды және электронды жинақтауышта жиналған барлық әдістемелік материалдармен қамтамасыз ету;
Әрбір пән бойынша бағаның баллдық-рейтингтік жүйесін пайдалану. Студенттердің білімдерін бағалау 4 баллдық деңгей бойынша және пайыздар мен әріптік эквивалентте жүзеге асырылады.
Бакалавриаттың білім беру кәсіби бағдарламасы 4 жыл оқу ішінде іске асырылады және кемінде 40 пәннен кем емес зерделеуден тұрады. Бакалавр дәрежесін алу үшін 128 кредит алу, практиканың барлық түрлерінен өту, мамандықтар бойынша мемлекеттік емтихан тапсыру, диплом жұмысын немесе диплом жобасын қорғау керек.
Теориялық оқытудың кезеңі 15 аптаға тең. Оқу жылы 2 семестрден және 2 аралық
аттестациядан тұрады (емтихандық сессия) әрбірі 4 аптаға тең. Оқытудың күндізгі формасы кезінде жыл бойы 2 рет демалыс тағайындалады, қыс демалысы – 2 аптаға тең. Практика ұзақтығы оқу жоспарымен бекітіледі.
Оқу жылының академиялық мөлшері қосымша семестрді енгізуімен ұлғайтылады, қосымша семестр қыс сессиясынан кейін 4 апта мөлшерінде және жаз сессиясынан кейін 4 апта мөлшерінде енгізіледі.
Қосымша семестр студенттің жазылған өтініші негізінде академиялық қарыздарды және академиялық айырмашылықты жою үшін енгізіледі.
Бакалавриаттағы оқытудың ұзақтығы – 4 жыл, мамандықтың оқу жоспарымен бекітіледі. Оқытудың барлық кезеңі барысында максималды академиялық мөлшер 40 оқу пәніне тең.
Аралық аттестация емтихан түрінде өтеді.
Бір академиялық сағат тең:
Кредиттік оқыту жүйесі бойынша бір академиялық сағат ұғымы барабарлық өзгерістерге ұшырайды, лекциятік, практикалық (семинарлық) сабақтар 1 байланыс сағатқа (50 минутқ1. немесе студиялық оқыту 1, байланыс сағатқа (75 минутқ1. немесе лабараториялық және дене тәрбиесі сабақтары 2 байланыс сағатқа (100 минутқ1., сонымен қатар барлық оқу практикалар түрлері 1 байланыс сағатқа (50 минутқ1., барлық педагогикалық практикалар түрлері 2 байланыс сағатқа (100 минутқ1., барлық өндірістік практикалар түрлері 5 байланыс сағатқа (250 минутқ1. тең.
кредит (Сrеdit, Сrеdit-hоur) - білім алушының/оқытушының оқу жұмысы көлемін өлшейтін біріздендірілген бірлік. Бір кредит академиялық кезеңдегі білім алушының бір аптадағы аудиториядағы байланыс жұмысының бір академиялық сағатына тең. Әрбір лекциятік, практикалық (семинар) және студиялық сабақтардың академиялық сағаты міндетті түрде бакалавриаттағы студенттің 2 сағат (100 мин) өзіндік жұмысымен, магистратурадағы магистранттың 4 сағат (200 мин) өзіндік жұмысымен және докторантурадағы докторанттың 6 сағат (300 мин) өзіндік жұмысымен қоса беріледі;
баға – студенттің берілген пәнді қалай дұрыс білетінін көрсететін сапалық көрсеткіші.
Кредиттік оқыту жүйесі – оқу үрдісін ұйымдастыруда жаңа ізденістерге мүмкіндік ашып, “жалпыға ортақ білім” парадигмасынан “әркімге арналған білім” парадигмасына қадам жасатады.
Әдістемелік қамтамасыз ету:
Оқу процесін әдістемелік қамтамасыз ету қызмет көрсетуші мен шығарушы кафедралардың күшімен жүзеге асырылады, олар студенттерге мыналарды ұсынады:
- оқу жоспарындағы әрбір пәндер бойынша аудиториялық жұмыстарға арналған материалдар, соның ішінде лекция тезистері, семинарлық сабақтардың жоспарлары және т.б.;
- студенттердің дербес жұмыстарына арналған материалдар, соның ішінде әрбір пәндер бойынша өздігінен бақылау материалдары, жаттықтыру тестілері, бақылау тапсырмалары, әрбір пәндер бойынша емтихан сұрақтары;
- практиканы өткізуге арналған материалдар, соның ішінде барлық түрлері бойынша практика жоспарлары және бағдарламалар, есеп беру құжаттамасының түрлері.
Оқытудың кредиттік жүйесі кезінде білім алушыларды оқудан шығару, қайта қабылдау және ауыстыру ерекшеліктері
1. Білім алушы өз оқуын жалғастыруды қаламаған жағдайда өз еркі бойынша шығып кетуге құқылы.
2. Білім алушы жоғары оқу орны Жарғысында, ішкі тәртібі ережесінде қарастырылған міндеттерді бұзғаны үшін жоғары оқу орны әкімшілігі шығарып жіберуге дейінгі тәртіптік жазаны қолдануға құқылы.
3. Жоғары оқу орнынан шығарылған білім алушыларға белгіленген нысанда академиялық анықтама беріледі. Транскрипт (Тrаnsсrірt) - кредиттер мен бағаларды әріппен және санмен көрсететін тиісті оқыту кезеңінде өтілген пәндердің тізбесі бар белгіленген нысандағы құжат;немесе мемлекеттік емтихандарды тапсыру болады.
4. Қайта қабылдау рәсімі келесі түрде жүзеге асырылады:
1. білім алушы өз оқуын жалғастырғысы келетін жоғары оқу орны ректорының атына қайта қабылдау туралы өтініш береді. Өтінішке академиялық анықтама немесе ЖОО-дан шығарылған студенттер үшін транскрипт ұсынылады;
2. факультет деканы ұсынылған құжаттар негізінде оқу курсын, оқу жоспарындағы айырмашылықты анықтайды;
3. факультет деканының бұрыштамасы негізінде тіркеу бөлімі көрсетілген айырмашылықты тапсыру мерзімін анықтайды;
4. факультет деканының бұрыштамасына сәйкес тіркеу бөлімінің басшысы, оқу ісі жөніндегі проректор, жоғары оқу орнының ректоры білім алушыны қайта қабылдау туралы бұйрық шығарады.
5. Білім алушының бір жоғары оқу орнынан басқасына ауыстыру рәсімі келесі түрде жүзеге асырылады:
1. білім алушы өзі оқитын жоғары оқу орны ректорының атына ауыстыру туралы өтініш береді және мөрмен басылған жазбаша келісімді ала отырып өзі ауысқысы келетін жоғары оқу орнының ректорына өтініш тапсырады; өтінішке тиісті факультет деканымен белгіленген транскрипт көшірмесі, мемлекеттік білім грантының иесі куәлігінің көшірмесі ұсынылады;
2. факультет деканы оқу курсы және оқу жоспарындағы айырмашылықты анықтайды;
3. факультет деканының бұрыштамасы негізінде тіркеу бөлімі көрсетілген айырмашылықты тапсыру мерзімін анықтайды;
4. факультет деканының бұрыштамасына сәйкес тіркеу бөлімінің басшысы, оқу ісі жөніндегі проректор, жоғары оқу орнының ректоры білім алушыға ауыстыру туралы бұйрық шығарады;
д) үш күнгі мерзім білім алушының өзі бұрын оқыған жоғары оқу орнына жеке ісі жөнінде сұратуға бағытталады;
е) білім алушының өзі бұрын оқыған жоғары оқу орнының ректоры басқа оқу орнынан сұрау алғаннан кейін үш күн мерзім ішінде поштамен жеке ісін жіберу жөніндегі жауапкершілікте болады.
6. Білім алушының жоғары оқу орны ішінде оқудың бір түрінен басқасына, бір мамандықтан басқа мамандыққа ауысуы келесі рәсімдерге сәйкес ақылы негізде жүзеге асырылады:
1. білім алушы жоғары оқу орнының ректоры атына өтініш береді, өтінішке тиісті факультет деканы куәландырған транскрипт көшірмесі ұсынылады;
2. факультет деканы оқу курсы және оқу жоспарындағы айырмашылықты анықтайды;
3. факультет деканының бұрыштамасы негізінде тіркеу бөлімі көрсетілген айырмашылықты тапсыру мерзімін анықтайды; күндізгі оқу түрінен сырттай оқу түріне ауысу кезінде көрсетілген айырмашылықты тапсыру мерзімі бір академиялық кезеңге белгіленуі мүмкін немесе білім алушыға күндізгі оқу түрінен білім алушыға көрсетілген айырмашылықты тапсыру құқығы берілуі мүмкін;
7. Факультет деканының бұрыштамасына сәйкес тіркеу бөлімінің басшысы, оқу ісі жөніндегі проректор, жоғары оқу орнының ректоры білім алушыны оқудың бір түрінен басқасына немесе бір мамандықтан басқа мамандыққа ауыстыру туралы бұйрық шығарады.
Оқуды аяқтау үшін студент құрауыш бойынша міндетті түрде белгілі мөлшерде кредит алуы керек:
міндетті түрде;
таңдау бойынша;
Оқушы өзінің білім беру бағдарламасын тәлімгер — кеңесші (эдвайзер) — көп тәжірибесі бар оқытушы арқылы жасайды (5-10 студент). Оқу пәндерін меңгеруге көмек көрсету үшін тьютерлер (оқытушылар) ұсынылады.
Тьютордың міндеті — оқушының оқу әрекетінің барысын қадағалау, оқудаң барынша қайтарым алу. Топтық консультациялар өткізу (оқу процесінің ішінде). Оқу процесін іске асыру үшін оқытушының және оқушының әр пән бойынша формалар мен құралдары, баспа және электрондық түрде курсты бейнелейтін, оқушылардың (СӨЖ) өз бетімен игеру деңгейін бақылайтын, олардың өткізу мерзімі мен мазмұнын көрсететін оқу-әдістемелік кешені болуы қажет. Студенттің өздік жұмысының жоғары тиімділігін қамтамасыз ету үшін, мазмұны мен оларды өткізу мерзімі көрсетілген оқушының басшылығымен студенттердің өздік жұмысын міндетті енгізу.
Оқу пәні бойынша оқу әдістемелік кешені:
Әр пән бойынша силабус — бағдарламаларды оқытудан;
Практикалық (семинарлық) сабақтардың жоспарынан;
Студенттің өздік жұмысы бойынша тапсырмалардан;
Және тағы басқалардан тұрады
Оқу сабақтарын оқыту белсенді шығармашылық формаларда (кейс — сатылар, тренингтер, пікірталастар, дөнгелек үстелдер, семинарлар және т.т.) өткізу керек Оқу пәні бойынша білімді бақылау формасы — емтихан болады. Білімдері көп балды әріптік жүйе бойынша бағаланды. Қорытынды аттестаттауды өткізу формасы дипломдық жұмысты қорғау.
Білім берудің оқу бағдарламаларының мазмұны тиісті мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарымен белгіленеді және оқу жоспарлары мен бағдарламалары арқылы іске асырылады.
Оқу жоспарлары үш нысанда әзірленеді:
1) үлгі оқу жоспарлары;
2) жұмыс оқу жоспарлары;
3) жеке оқу жоспарлары.
Оқу процесінің негізгі кезеңін жоспарлауда техникалық және кәсіби білімді кредиттік оқыту жүйесіне ауысуды ұйымдастыруда, осы бағытта кемшіліктерді талдай отырып,сөзсіз қиыншылықтар тудыратынын айта кету керек:
Бірінші кезеңде кредиттік оқыту технологиясын енгізу арқылы осы салада нормативтік-құқықтық құжаттарды оқыту, қызметкерлер құрамын осы технология бойынша жұмыс істеуге үйрету, лауазымдық міндеттерді және спецификаны есепке ала отырып, кредиттік технология бойынша біліктілігін арттыру курсын әзірлеу қажет;
Екінші кезең жалпыға бірдей мемлекеттік стандартқа сәйкес әзірленген типтік оқу жоспарларын зерттеу болады. Типтік оқу жоспары оқу процесінің құрылымы мен мазмұнын регламенттейтін негізгі құжат болады (техникалық және кәсіби білім үшін кредиттік технологияның сәйкестігіне жаңа мемлекеттік жалпыға бірдей стандарттарды әзірлеу қажет).
Үшінші кезеңде академиялық күтізбені бекіту болады. Айта кету керек, академиялық күтізбе дәстүрлі оқу процесінің кестесінен ерекшелеу. Оның ерекшелегі академиялық күнтізбеде оқу-бақылау шаралары ғана емес, сонымен қатар мерекелік күндер де міндетті түрде көрсетілген. Студенттер шетел оқу орындарында жеке пәндерден білім алғысы келсе, олар каникул кезеңі туралы ғана ақпаратты біліп қоймай, сонымен қатар басқа да демалыс күндерін, мысалы, ұлттық мерекелерді де білулеріне байланысты.
Төртінші кезеңде оқу процесін жоспарлауда элективтік пәндер тізімдемесі (ЭПТ) қалыптасуды, барлық оқу пәндер тізбесі беріледі, білім беруге нақты бағдарламаларды таңдап алуға құрауым болып кіреді (оқушыға пәнді таңдап алуға құқық беру қажет, одан басқа, ол басқа оқу орынынан пәнді таңдап алса, кредиттер жинай алады, дұрыс білім беру кеңестігін құру үшін, барлық техникалық және кәсіби білім оқу орындары кредиттік технологияға көшуге тиісті);
Бесінші кезеңде оқушылар ұсынылған КЭТ негізінде жеке оқу жоспарын құрастырады (ЖОЖ), жеке оқу жоспары әрбір оқушының бөлек білім алу траекториясын анықтап, эдвайзер көмегімен белгіленген тәртіппен тіркеу бөлімшесінде әр оқу жылына оқушының өзімен оқу пәндеріне алдын ала жазылу бойынша қалыптасады;
Алтыншы кезеңде оқу процесіне енген барлық оқу-бақылау шараларының кешені мен бар оқу пәндерін толық көрсететін жұмыс оқу жоспарын құрастырады. Мамандықтар бойынша ЖОЖ барлық жеке жоспарлардың бірігу болып табылады.
Қорытынды кезеңде оқу сабақтарының кестесі жасалады.
Кредиттік оқыту жүйесін іске асырудың жеке жұмысын ұйымдастыру болады. Кредиттік оқыту технологиясының келесі позитивтік жағы — оқу материалын жүйелі бақылап, сапалы меңгертіп қадағалау. Позитивтік жағын айта отырып, біз бір қатар мәселелерді шешуіміз қажет және кредиттік оқыту технологиясына ауыртпалықсыз көшуге мүмкіндік туады. Қазіргі заманның білім талабы білім беру технологиясын белсенді енгізу болады.
2. Оқу үрдісінің ұйымдастырылуы мен жоспарлануы
Оқытудың кредиттік жүйесі кезінде оқу процесі келесі түрде ұйымдастырылады:
аудиториялық сабақтар: лекциятер, практикалық сабақтар (семинарлар, коллоквиумдар), зертханалық сабақтар, студиялық сабақтар;
аудиториядан тыс сабақтар: оқытушы басшылығымен білім алушылардың дербес жұмыстары (СДЖ, СОДЖ), жеке консультациялар, интернет - сессиялар, бейне-конференциялар;
оқу және кәсіби практиканы жүргізу, диплом жобасын әзірлеу, диплом жобасын дайындау;
білім алушылардың оқу жетістіктерін бақылау (сабақтарда сұрау салу, оқу пәндері бойынша тестілеу, бақылау жұмыстары, зертханалық жұмыстарды, курстық жұмыстарды, коллоквиумдар және т.б. қорғау);
аралық аттестация/қорытынды бақылау (оқу пәндерінің тараулары бойынша бойынша тестілеу, емтихан, практикалар бойынша есеп беруді қорғау), қорытынды мемлекеттік аттестация (диплом жобасын (жұмысын) қорғау).
Оқу процесін ұйымдастыру үшін келесі құжаттама талап етіледі:
академиялық күнтізбе;
оқу жоспары;
кесте;
әдістемелік қамтамасыз ету.
Кредиттік оқыту жүйесі жағдайында лекция сабақтар барысында дәстүрлі емес жұмыс түрлері ұйымдастырылады. Бұл студенттердің өзіндік жұмысын күшейтіп, тиісті материалды жартылай ізденгіштік әдіспен меңгеруге бағыттайды. Студенттердің лекция барысындағы оқу еңбегі де бағаланып тиісті ұпайы қойылады.
Кредиттік оқыту жүйесі жағдайында студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыруда арнайы құрылған белсенді оқу материалдарын қолдану олардың пәнді терең меңгеруіне мүмкіндік береді. Белсенді таратпа материал мысалы 1-кестеде келтірілген.
Білімді бақылап, бағалаушы компонент. Кредиттік оқыту жүйесі жағдайында студенттердің өзіндік жұмысын орындаудың жеке траекториясы белгіленеді. Ол траекторияның жүзеге асуы блокты-рейтингті бақылау жүйесінің бағдарламалық қамтылуына, білімді бақылауға арналған тест тапсырмаларының жеткілікті мөлшерде жиынтығы болуына, электрондық оқытушы-тексеруші бағдарламалардың болуына және оқытушы тарапынан көмек пен бақылаудың ұйымдастырылуына тікелей байланысты.
Блокты-рейтингті оқыту жүйесі өзінің құрылымы, құралу сипаты жағынан объективті, нанымды жүйелі нәтижені өңдеу, диагностикалау, бағалауды қамтамасыз етеді. Рейтингтік жүйе-жинақтаушы типті бағалау жүйесі рейтингтік өлшеулерге негізделіп, студенттер үлгерімін, шығармашылық деңгейін анықтайды.
Бақылау сұрақтары:
Оқытудың кредиттік жүйенің негізгі түсініктерін атаңдар.
«Тьютор, эдвайзер, академиялық рейтинг» терминдерінің мағыналарын түсіндіріңдер.
Кредиттік жүйе сызықты жүйеден айырмашылықтарын атаңдар.
Кредиттік жүйе кезінде студенттің құқықтар мен міндеттер қандай?
Әдебиет
«Об утверждении правил организации учебного процесса» 2007 жылдың 22 қарашадағы ҚР БҒМ Министрінің № 556 бұйрығы.
Основы кредитной системы обучения в Казахстане. / С.Б.Абдыгаппаров, Г.К.Ахметов, С.Р.Ибатуллин, А.А.Кусаинов, Б.А. Мырзалиев, С.М.Омирбаев; жалпы ред. Ж.А.Кулекеев, Г.Н. Гамарник, Б.С.Абдрасилов. Алматы: Қазақ Университеті, 2004. – 198 б.
Лекция 4. Тарихшының біліктілік сипаттамасы
Жоспары
1. Тарихшы біліктілігі.
2. Қалыптағы оқу жоспары
3. Қолданыстағы оқу жоспары және оның ерекшеліктері
Дәріс мақсаты – студенттердің мемлекеттік стандарттар туралы білімдерді игеру және жұмыс оқу жоспарлары.
1. Тарихшы біліктілігі
Тарих және өнер факультетінде 050114 мамандығы бойынша «тарихшы бакалавр» және «тарихшы магистр» академиялық деңгейлері бойынша тарихшыларды дайындайды. 2002 жылдың 22 қарашада тұрғындардың әлеуметтік қорғауы және еңбек Министрлігі № 273 бұйрығымен берілген мамандық бойынша дәрежелік сипаттамасын бекітті. Факультетте тарихшыларға мамандық бойынша негізгі жоғарға білім береді. Берілген мамандық бойынша одан тереңдетілген білімді студенттер 2 жылдық магистратурада алуға болады. «Бакалавр» атты академиялық деңгейді иеленген тарихшылар орта білім беретін мекемелерде және арнайы білім беретін оқу орындарда, сонымен қатар мемлекеттік және коммуналды мекемелерде, оның ішінде мұрағатта, мұражайда, ғылыми-зерттеу институттарда және де басқа білім беретін және мәдени мекемелерде жұмыс істей алады.
Жоғары білімді тарихшы талаптарға сай болу керек. Ол гуманитарлық және әлеуметтік-экономикалық ғылымдардың негізгі бағыттарын білу керек, тарихи және де басқа әлеуметтік мәселелерге өз көзқарасын иелену керек, дүниетанымдық сипатындағы жүйеленген білімді, ойлаудың жоғары мәдениетін иелену керек, өз мамандығы бойынша психологиялық мәселелерін түсінуі керек.
Ол тек қана тарихи білімдерді ғана бермей, сонымен қатар тәрбиелеуге де тиіс. Сондықтан оның психология және педегогика облыстарында терең білімдері болу керек. Құқықтық білімдерін және этикалық салттарын, жақсы тәрбиенің іскерліктерін білу тиіс.
Көбінесе тарихшы мектепте бірнеше жыл жұмыс істегеннен кейін оқу бөлімінің меңгерушісі немесе білім беретін мекеменің директоры болып тағайындалады. Осындай жағдайларда ол білім берудің менеджері ретінде шығады, сондықтан ол білім беру облысында негізгі нормативті-құқықтық құжаттарын біліп, шаруышылық облысында әр түрлі іскерліктерге ие болу керек.
2. Қалыптағы оқу жоспары.
Жоғарғы дәрежелі кадр-тарихшыларды дайындау бойынша оқыту қызметі 1999 жылғы 7 маусымда Министрлікпен бектітілген типтік жоспар негізінде жүргізіледі. Типтік оқу жоспары келесі пәндер топтарының оқытылуын ұйғарады: жалпы білім беру пәндерінің оқытылуына 32 кредит беріледі, оның ішіне Қазақстан тарихы (3 кредит), қазақ немесе орыс тілі (6 кредит), шетел тілі (6 кредит), информатика (3 кредит), экология (1 кредит), философия (3 кредит), саясаттану (2 кредит), әлеуметтану (2 кредит), құқық және экономика негіздері (1 кредит). «Базалық пәндер» тобына келесі пәндер кіреді: педагогикалық мамандыққа кіріспе (1 кредит), педагогика (2 кредит), мектептегі тәрбие жұмысының технологиясы мен әдістемесі (1 кредит), жантану (2 кредит), археология (2 кредит), этнология (2 кредит), қосалқы тарих пәндер (2 кредит), тарихи өлкетану (2 кредит), теориялық деректану (2 кредит), түрік халықтарының тарихы (3 кредит), алғашқы қауым тарихы (2 кредит), ежелгі дүние тарихы (3 кредит), орта ғасырлар тарихы (3 кредит), орта ғасырлық Азия және Африканың тарихы (3 кредит), Қазақстанның орта ғасырлық тарихы (3 кредит), Еуропа және Американың жаңа және жаңа заман тарихы (4 кредит), Қазақстанның жаңа тарихы (3 кредит), Қазақстанның жаңа заман тарихы (3 кредит), Азия және Африканың жаңа және жаңа заман тарихы (4 кредит), тарихты оқыту әдістемесі (3 кредит), тарихнама (1 кредит). Сонымен қатар, типтік оқу жоспары 14 кредит мөлшерінде таңдау бойынша курстарының оқытылуын ұйғарады. Берілген мамандық бойынша студенттер 4 жыл бойы келесі тәжірибелерден өтеді: 1 курстағы археологиялық тәжірибе (5 кредит), 2 курстағы мұрағат-музей тәжірибесі (4 кредит), 1-2 курстағы үздіксіз педагогикалық тәжірибе (4 кредит), 3-4 курсатғы педагогикалық тәжірибе (10 кредит). Кіші курстарының студенттері оқыту уақытымен саналмайтын дене шынықтыру сабақтарына қатысады. ЖОО оқыту Қазақстан тарихы, Әлем тарихы және тарихты оқыту әдісетемесі пәндері бойынша мемлекеттік емтиханды тапсыруымен және диплом жұмысын қорғауымен аяқталады.
3. Қолданыстағы оқу жоспары және оның ерекшеліктері
Типтік жоспары негізінде әрбір жоо өз жұмыс лқу құжатын құрастырады, ол институттың Ғылыми кеңесімен бекітіледі. Бұл құжат типтік жоспарын жергілікті жағдайларға дағдылануына көмектеседі. Әрбір жоо өз типтік жоспарын 15-20 өзгертуге құқысы бар. Жұмыс оқу жоспары толығымен типтік жоспарын іске асырады және өзіне қосымша таңдау курстарын қосады (Элективті курстар). Жоғары айталғандай элективті курстарға 14 кредит беріледі. 2009-2010 оқу жылында тарих факультетінде келесі элективті курстар оқытылады: Қазақстан мәдениетінің тарихы, Қазақстан тарихының тарихнамасы (2 кредит), отан тарихының өзекті мәселелері (3кредит), Қостанай облысының тарихы (2 кредит), ҚР мемлекеттік қызметі (2 кредит), ҚР сыртқы саясаты (2 кредит), мұражайтану, Қазақстанның экономикалық тарихы, мемлекет және құқық теориясы және т.б.
Бақылау сұрақтары
«Тарих» мамандығы бойынша пәндер тізімі және оқыту жүктемесінің мөлшері қандай официалды құжатта берілген?
Тарихшы-мұғалімді дайындау бойынша жергілікті жағдайлар қандай құжатта көрсетілген?
Тарихшы қандай болу керек?
Жоғары біліктілік тарихшылар қандай мекемелерде жұмыс істей алады?
Әдебиет
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы.
ГОСО РК 5.03.001-2004 «Образование высшее профессиональное. Бакалавриат». Астана, 2006.
ГОСО РК 5.05.001-2005 «Система кодирования учебных дисциплин высшего и послевузовского образования». Астана, 2005.
Лекцияғ 5. Студенттердің өз бетімен игеретін жұмыстарын ұйымдастыру.
Жоспары
1. Оқытушының басшылығымен игерілетін оқу-жұмыстарын ұйымдастыру
2. Студенттің өз бетімен істейтін оқу-жұмыстары
Лекция мақсаты – тиісті оқу пәндері бойынша студенттерді өздік жұмыстың негізгі формаларымен және әдістермен таныстыру.
Негізгі сөздер:
Оқытушы жетекшілігімен орындалатын өздік жұмысы, студенттердің өздік жұмысы, жоспарлау, колоквиум, глоссарий, реферат, нақты оқыту жағдайлары.
1. Оқытушының басшылығымен игерілетін оқу-жұмыстарын ұйымдастыру
Оқытудың кредит жүйесінің негізігі ерекшелігі бұл ӨЖСӨЖ рөлінің жоғарлатылуы. Танымдық қызметіне қызығушылықты оятқан, белгілі бір ғылым бағытында білімдерді толтыруға және дидактикалық міндетті өз басымен орындауға бағытталған іс-әрекеттің дербес түрі. ӨЖСӨЖ белгілі бір пәндік курсының 1/3 еңбекқорлығын құрастырады. ӨЖСӨЖ сағаттарды көрсетуімен оқу сабағының тізіміне енгізіліп, оқытушы журналында дәріс сабақ ретінде тіркеледі. Барлық ӨЖСӨЖ сабақтары оқытушы жұмысына кіреді.
ӨЖСӨЖ үй тапсырмалары және дәріс сабақтары бойынша студенттердің жеке консультациялардың өткізілуін көздейді. ӨЖСӨЖ коллоквиум, бақылау, курстық және т.б. жұмыс түрінде өткізіледі. Әрбір пәннің оқыту-әдістемелік комплексінде ӨЖСӨЖ тақырыптары мен тапсырмалары, сағат еңбекқорлығы, бағалау әдістемесі және бақылау уақыты міндетті түрде көрсетіледі.
СӨЖ және ӨЖСӨЖ материалдары кафедраның профессорлық-оқытушылық құраммен жасалады және өзіне келесі құжаттарды кіргізеді: СӨЖ өткізу графигі; типтік және оқу бағдарламасына сай келетін тапсырмалар жүйесі; рефераттар, баяндамалар, шығармашылық жұмыстардың тақырыптары; диплом, курстық және семестрлік жұмыстардың тақырыптары; негізгі және қосымша әдебиеттің тізімі; бақылаудың түрлері мен формалары; бағалаудың критерийлері, жұмыстың ұсынылған мөлшері және оның тапсырылу уақыты.
2. Студенттің өз бетімен істейтін оқу-жұмыстары
Студенттің СӨЖ жоспарлауы. Әрбір пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасында семестрге жоспарланған өздік жұмысының мөлшері, тапсырмалардың саны және сипаттамасы, олардың еңбекқорлығы және жасау уақыты, коллоквиумдер мен бақылау жұмыстардың бар екендігі, модуль бойынша есептің тапсырылуы және аттестация уақыты көрсетіледі. Берілген график студентке өз уақытын дұрыс бөлуге және үнемдеуге көмектеседі. Әрбір студент оқытушыдан СӨЖ орындау бойынша әдістемелік көрсеткіштер мен кепілдемелерді алады. Студенттерге өздік жұмысын жоспарлау бойынша СӨЖ тапсырмалары көмектеседі, олар оқытушымен жыл басында беріледі. Студенттерге арналған тапсырмалардың тізіміне кіреді: СӨЖ арналған тапсырмалар тақырыптары, тапсырмалардың мақсаты мен мазмұны, беттері көрсетілген ұсынылған әдебиет тізімі, бақылау формалары, тапсыру уақыты, бағалау баллдары.
СӨЖ мазмұнының сипаттамасы өзіне қосады: мән, маңыздылық, түрдің тағайындалуы (іскерліктердің табылуы); топтық проектке арналған студенттердің керекті саны, орындауға керекті уақыт, бағалау критерийлері, өткізу формалары, ұсынылған тапсырманың мөлшері, тапсырманы ұсыну формасы, студенттің дайындығына қарап тапсырманың өзгертілуі, ескертулердің қосылуы (өзгерістер, ескертулер).
Тақырып бойынша шолу дайындау – яғни 1-2 параққа әдебиетке қысқа шолу жасау, оған Интернеттың ақпарат ресурстары және баспасөздің қосымша материалдары кіреді.
Глоссарий – қазақ және орыс тілдеріндегі терминдердің қысқа түсіндірілуі (шетел тілге аударылуы мүмкін); тапсырылған тақырып бойынша орындалады.
Семинар – сабақ ретінде студенттердің өздік жұмысының дәстүрлі түрі болып табылады және әр түрлі формаларда да болуы мүмкін, оқытушы оны жүргізу үшін өз авторлық идеясын құрастырады.
Реферат – СӨЖ ең көп кездесетін түрі, белгілі бір тақырып бойынша баяндама ретінде болады, оның ішіне әдебиеттің міндетті тізімі, ғылыми жұмыстың, кітаптың мазмұнының талқылануы кіреді. Одан да қызықты және шығармашылық жұмыс бұл рефератқа оппозиция жасау, яғни қарама-қарсы көзқарас ұсыну, оның барысында студенттерде анализдеу және дискуссияны жүргізу іскерліктері дамиды.
Коллоквиум берілген пән бойынша білім деңгейін және дайындылық деңгейін анықтау үшін көмектеседі, ол сұхбат түрінде болады.
Өздік жұмысқа арналған сұрақтар, оларға берілетін жауаптар терең анализ негізінде болуы керек. Эссені көбінесе үлкен курстарда оқитын студенттерге береді, бұл өзекті әлеуметтік-экономикалық мәселелерге байланысты өз ойларының айтылуы, ол әр түрлі сын жанрларда болады.
Презентация – студент өз презентациясына әр түрлі тақырыпты алуына болады және презентацияда көрсетілген аспектілерге өз көзқарасын білдіреді; презентация келесі критерийлер бойынша бағаланады: тақырыптың ашылуы, тыңдаушылардың қызығушылығын оятты ма, студент берілген мәселеге жауапкершілігімен ат салысты ма.
Нақты оқу жағдайлары – студенттерге көп жай және күрделі жағдайлар беріледі, олар бойынша студенттер сұрақтарға жауап беруі керек немесе мәселеге өз көзқарасын көрсетеді; жақсы дайындалған студенттер өз кейсін жазуы мүмкін.
Қызметтік ойындар студенттерде болашақ мамандықтың іскерліктеріне үйретеді; кейбір ойындарға үй дайындығы немесе кітапханаларда аяқталуы керек.
Топ проекті топта 3-5 адамнан аспауы керек, әрбір топ өз проектын дайындауы керек.
Жеке проект – жақсы дайындалған студенттер өз еркімен жасайды; жұмыс тақырыптың өзектілігімен, зерттеушілік сипатымен көзге көрінуі керек; проект қорытыныдысы студенттік конференцияда баяндалуы мүмкін.
Бақылау сұрақтары
Неге кредиттік жүйесі кезіңде студенттің өздік жұмысы негізгі мәселе болып табылады?
Студенттің өздік жұмысының негізгі формаларын атаңдар.
Әдебиет
1. 2007 жылдың 27 шілдедегі ҚР білім туралы Заңы.
2. Лиссабон конвенциясы: «О признании квалификаций, относящихся к высшему
образованию в Европейском регионе» 11.04.1997.
3. Болон декларациясы «О европейском регионе» 11.04.1997.
4. Государственный общеобязательный стандарт образования РК. Образование
высшее профессиональное. Бакалавриат. Основные положения. ГОСО РК 5.03.001-
2004. ҚР БҒМ 2004 жылғы 30 сәуірдегі № 380 бұйрығымен бекітілген.
Лекция 6. Студенттің білімін тексеру: аралық бақылау және емтихан тапсыру.
Жоспары
1. Күнделікті бақылау
2. Аралық бақылау
3. Қорытынды аттестация
Студент аралық бақылау, емтихан түрлері туралы толық ақпаратты алу тиіс (сұпақ-жауап, ауызша жауап, комплекстік және компьютерлік тестілеу).
1. Күнделікті бақылау
Студенттің оқу жетістіктерін бақылау үшін аралық және шекаралық бақылау енгізілді. Бұл сабақтардағы сұрау, оқу пәнінің тақырыптары бойынша тестілеу, бақылау жұмыстары, лабораторлық жұмысты қорғауы, дөңгелек үстелдер, микроконференциялар және коллоквиумдар. Студенттердің білімін бағалау баллдық-рейтингтік жүйе негізінде жүргізіледі. Ішкі семестрлік бақылау жүйесі өз ішіне межелік, аралық және қорытынды бақылауды қосады, олар пайыз бойынша бағаланады. Межелік және аралық бақылау бойынша пайыздық студенттің семестрлік рейтингін құрастырады. Кафедра әрбір пәннің ішкі семестрлік аттестациясы бойынша Ережені жасайды. Аралық және межелік бақылаулар бойынша баллдардың бөлінуі, әрбір тапсырманың бағалық мөлшері және баллдарды қою критерийлері кафедралардың өз басымен анықталады.
Күнделікті бақылау – бұл оқу пәнінің бөлек мәселелері және тақырыптары бойынша студенттер білімінің жүйелік бақылауы, ол ӨЖСӨЖ және практикалық сабақтарда жүзеге асырылады. Межелік бақылаудың түрлері әр түрлі болады (ауызша, жазбаша, аралас сұхбат, үй тапсырмаларының қорғалуы мен көрсетілуі, пікір-таластар, тренингтер, тесттер).
Аралық бақылау аяқталған тақырыптар, бағдарламаның бөлімдері бойынша студенттердің оқу жетістіктерін 8 және 15 апталарда бақылауын көздейді. Бұл бақылау түрін ұсынылған академиялық күнтізбе бойынша өткізеді. Аралық бақылауды қайтадан тапсыруға болмайды, кейде құжатпен негізделген жағдайлары кезінде ғана. Аралық бақылаудың қорытындысы арнайы рейтингтік есепке енгізіледі.
2. Аралық бақылау
Аралық аттестацияның мақсаты бір семестр бойынша студент жұмысын бағалау: өздік жұмысының іскерліктерін иелену, тәжірибелік тапсырмаларды орындау үшін алған білімдерінің синтезделуі.
Достарыңызбен бөлісу: |