Кептіргіштердің құрылғысы
Кептіргіштердің құрылғысы әртүрлі және белгілері бойынша ажыратылады:
- жылуды келтіру әдісі бойынша (конвективті, контактылы, т.б.)
- қолданылатын жылутасымалдағыш түрі бойынша (ауалы, газды, булы)
- кептіргіш камерадағы қысым шамасы бойынша (атмосфералы және вакуумды)
- үрдісті ұйымдастыру әдісі бойынша (периодты және үздіксіз)
- конвективті кептіргіштердегі материал мен кептіргіш агент қозғалысының өзара бағытталуы бойынша (тура ағынды, қарама-қарсы ағынды, тоғыса ағынды)
Біз төменде жылуды келтіру әдісі бойынша және кептірілетін материал қабатының жағдайы бойынша (қозғалыссыз, араласатын, т.б.) кептіруді қарастырамыз.
Қозғалыссыз немесе тығыз қабатты қозғалатын материалды конвективті кептіргіштер
Камералы кептіргіштер. Бұл кептіргіштер периодты әрекет ететін аппараттар болып табылады, атмосфералық қысымда жұмыс істейді. Олар үлкен емес масштабтағы өндірістерде (мысалы, төменгі температурада кептірілетін, бояғыштар) қолданылады. Бұл кептіргіштерде материал кептіргіш камераның (1) ішіндегі стеллаждарға немесе вагонеткаларға орналастырылған латоктарда кептіріледі (XV-18-сурет). Камера каркасында вагонеткалар (2) арасында (3) орналастырылған, ол камера кеңістігін бір-бірінің үстіне орналастырылған үш зонаға бөледі, оның бойымен кептіргіш агент жылжиды. Сыртқы калориферде (4) қыздырылған таза ауа (5) желдеткішпен сорылады және кептіргіш камераның төменгі бөлігіне беріледі. Мұнда ол бағытын екі рет өзгертіп, екі рет аралық клофирлерде (6) және (7) қыздырылып қозғалады (ауа жолы суретте стерлкамен көрсетілген). Қолданылған ауа (8) глибер арқылы таза ауаға алмасуға қайта жіберіледі.
Осылай, кептіргіш аралық қыздыру және ауаның бөліктік рециркуляциясы арқылы жұмыс істейді, яғни төменгі температура мен кептірудің жұмсақ жағдайын қамтамасыз етеді. Қозғалыссыз қалың қабатта кептіру әсерінен мұндай типті кептіргіштердің өнімділігі төмен және кептіру уақыты ұзақ. Сонымен бірге кептіру біртексіз, себебі, камерадағы температура біркелкі емес. Қазіргі заманғы камералы кептіргіштерде ауаның біркелкі таралуын қамтамасыз ету үшін сыртқы желдеткішті ішкі осьтік желдеткішке ауыстырады немесе эжекторлар қолданады.
Туннельді кептіргіштер. Бұл кептіргіштің (XV-19) камералы кептіргіштен айырмашылығы – мұнда бір-бірімен байланысқан вагонеткалар рельспен ұзын камера бойымен (коридор) баяу жылжиды. Коридордың кірісі мен шығысында герметивті есіктер бар, олар материалды алу және салу үшін периодты түрде бір мезгілде ашылады. Кептірілген материалы бар вагонетка камерадан шығарылады, ал қарама-қарсы жағынан оған ылғалды материал толтырылған жаңа вагонетка келеді. Вагонеткалар трос арқылы қозғалады. Кептіруші агент кептірілуші материалға тура немесе қарсы ағынмен қозғалады. Туннельді кептіргіштер кептіруші агенттің бөліктік рециркуляциясымен жұмыс істейді және олар көп мөлшердегі даналы материалдарды, мысалы, керамикалық бұйымдарды, кептіру үшін қолданылады. Кептіру қарқындылығы бойынша туннельді кептіргіштер камералыдан аз ерекшеленеді; кемшіліктері – ұзақ және біртексіз кептіру, қолмен жұмыс жасау.
Ленталы кептіргіштер. Мұндай кептіргіштерде материалдарды кептіру атмосфералық қысымда үздіксіз өткізіледі. Кептіргіш камерада (1) (XV-20) кептірілетін материал қабаты лентада (2) қозғалады, бұл лента басқарушы (3) және жүргізуші (4) барабандар арасында тартылған. Ылғалды материал лентаның бір шетіне беріліп, ал кептірілгені екінші шетінен шығарылады. Кептіру ыстық ауамен және жанғыш газдармен жүзеге асырылады. Олар материал қозғалысының бағытына қарсы ағынмен немесе тоғысатын ағынмен жылжиды.
Лентасы тегіс бір ленталы кептіргіштерде материал біркелкі кептірілмейді; лента бойында жатқан материалдың ішкі қабатының соңғы ылғалдылығы жоғары болады.
Лентасы металды тордан жасалынған көп ленталы кептіргіштерді қолдану нәтижелі. Мұнда кептіргіш агентлента жазықтығына перпендикулярлы (тоғысқан ағын) қозғалады. Материалды лентадан лентаға ауыстырғанда оның кептіргіш агентпен беттесу беті артады, бұл кебу жылдамдығын арттырады және кебу біркелкі болады.
Қазіргі кезде ленталы кептіргіш құрылғыларында кептіргіш агент ретінде қыздырылған бу, кейде ыстық инертті газдар қоспасы пайдаланылады.
Ілмекті кептіргіштер. Паста тәрізді, жұқа қабықты (қағаз) материалдарды кептіру атмосфералық қысымда үздіксіз әрекет ететін кептіргіштерде іске асырылады. Пасталарға арналған кептіргіште (XV-21) қоректендіру көзі (1) материалды шексіз иілгіш торлы лентаға (2) береді. Лента бумен қыздырылатын вальцтер (3) (жаншығыш) арасымен өтеді, мұнда паста лентаның ішіндегі ұяшықтарға тығыздалады. Престелген материалды лента кептіргіш камераға түседі, мұнда ол ілмектер түзеді. Бұл топсалы қосылған лента буындарының және (4) тізбекті конвейерге сүйемелденген лента үстінде белгілі аралықпен орналасқан кесе көлденең планкалар (жұқа тақтайшалар) көмегімен жүзеге асырылады. Бағыттаушы ролик (5) арқылы автоматты соққы құрылғысына (6) жіберіледі, мұнда кептірілген материал лентадан лақтырылыпр, кептіргіштен (7) жүк түсіретін имек арқылы шығарылады. Ауаның (немесе газдың) циркуляциясы өсьтік желдеткіштер (8) арқылы іске асырылады. Ыстық ауа немесе газ (2) лентаға кесе көлденең қозғалады.
Мұндай кептіргіштерде материал қабатының қалыңдығы 5-20 мм. Лентаға жылудың екі жақты берілуі және престелген материалды қыздырылған вальцпен қыздыру кебу жылдамдығын жоғарылатады.
Достарыңызбен бөлісу: |
